Tην Τρίτη 30 Ιουλίου έφυγε ξαφνικά η σκηνοθέτις Αλίντα
Δημητρίου. Έγινε γνωστή στο κίνημα και την αριστερά τα τελευταία χρόνια με την
τριλογία ντοκιμαντέρ για τη συμμετοχή των γυναικών στους πολιτικούς αγώνες: Τα
«Πουλιά στο βάλτο» (2008) αναφέρονται στην περίοδο της αντίστασης στη Γερμανική
κατοχή, η «Η ζωή στους βράχους» (2009) είχε θέμα τις εξορίες και διώξεις των
γυναικών του Δημοκρατικού Στρατού στον Εμφύλιο, τα «Κορίτσια της βροχής» (2011)
καλύπτουν τη διάρκεια της χούντας 1967-74.
Η Αλίντα Δημητριου είχε μια μακρόχρονη προσφορά στο σινεμά
και στο κίνημα, που ξεκινά την περίοδο της δικτατορίας μέσα από τις στήλες του
περιοδικού «Σύγχρονος κινηματογράφος». Είναι τα πρώτα βήματα του ρεύματος που
ονομάστηκε «Νέος Ελληνικός κινηματογράφος», μια απάντηση στο
εμπορευματοποιημένο σινεμά των αστέρων και των εταιριών παραγωγής με την
καλλιτεχνική δημιουργία και την αναφορά στον πραγματικό κόσμο, στην εργατική
τάξη και τα προβλήματά της.
Μέσω του περιοδικού οργανώθηκαν προβολές που μετατρέπονταν
σε εστίες συζήτησης, προβληματισμού και αντίστασης στη χούντα. Με την
μεταπολίτευση, η Αλίντα περνά στη δημιουργία ντοκιμαντέρ για φορείς όπως το
Υπουργείο Πολιτισμού, η δημόσια τηλεόραση, η ΔΕΗ («Καρβουνιάρηδες»-1977,
«Σπάτα»-1978, «Ανθρώπινα Δικαιώματα» (10 ημίωρα-1978), «Θέατρο στο βουνό»-1975,
«Γυναίκες» (6 ημίωρα-1990)) . Η οπτική της στάθηκε πάντα και με άποψη από τη
σκοπιά των απλών ανώνυμων ανθρώπων, αυτοί είναι οι αληθινοί ήρωες, η πραγματική
δύναμη που κινεί την ιστορία.
Η τριλογία για τις γυναίκες αποτελεί την κορύφωση του έργου
της, έμπνευση για τον κόσμο που παλεύει και ενόχληση για την κυρίαρχη
ιδεολογία. Κόντρα σε έναν ιστορικό και καλλιτεχνικό συρφετό που καλούσε την
εργατική τάξη της Ελλάδας να ξεχάσει και να συμφιλιωθεί ως έθνος, η Αλίντα
επέμεινε να «ξανανοίξει» και να προβάλει τα δύσκολα και δυσάρεστα κομμάτια της
πρόσφατης ιστορίας: Ποιοί και ποιές ακριβώς αντιστάθηκαν στη Γερμανική κατοχή;
Τι επιφύλαξε στις γυναίκες της αντίστασης ο εμφύλιος και το τέλος του; Τριάντα
χρόνια μετά, τι έμελλε να συμβεί στις ίδιες και στη νέα γενιά που επέμενε να
αγωνίζεται;
Αμετανόητες
Η Αλίντα έψαξε και βρήκε δεκάδες γυναίκες αυτών των αγώνων
και τις έπεισε ότι αξίζει τον κόπο να διηγηθούν τις ιστορίες τους: Ότι πάλεψαν
το ναζισμό, για μια ελεύθερη και σοσιαλιστική Ελλάδα και ανταμείφθηκαν με
εξορίες, εξευτελισμούς και βασανιστήρια ενώ οι θύτες τους δεν τιμωρήθηκαν ποτέ.
Και σήμερα στέκονται όρθιες και αμετανόητες γι’αυτό.
Και τα τρία ντοκιμαντέρ είναι γροθιά στο στομάχι. Χωρίς
ανάπαυλες, χωρίς μουσικές παρεμβολές και προσπάθεια «απάλυνσης» του πόνου.
«...Εγώ θέλω να ταρακουνήσω το θεατή. Δεν είναι ταινίες ψυχαγωγίας. Είναι
ταινίες για να βγεις έξω και να πάρεις το όπλο». Η Αλίντα δεν χαριζόταν σε
κανέναν και μιλούσε έξω απ’τα δόντια.
Επέλεξε να δημιουργεί τις ταινίες της με τους δικούς της
λιγοστούς πόρους και τη βοήθεια των συνεργατών της, χωρίς εξαρτήσεις από
παραγωγούς, εταιρίες διανομής και ό,τι συνεπάγονται. Τα έργα της αγκαλιάστηκαν
από τεράστιο κομμάτι κόσμου που ταυτίστηκε με αυτή την ανάγνωση της ιστορίας
και με την προοπτική της εξέγερσης, αυτό τα κάνει τόσο επίκαιρα. Προβλήθηκαν σε
εκατοντάδες λέσχες, συνδικάτα, φοιτητικά αμφιθέατρα, δημοτικές κινήσεις και
ομάδες και η ίδια ενθάρρυνε την δωρεάν, ελεύθερη διανομή τους και παρευρισκόταν
ακούραστα στις προβολές για να επικοινωνήσει με τον κόσμο, όπως πάντα με
αμεσότητα και ευθύτητα.
Μια κουβέντα που είχε πει για τις αγωνίστριες της
δικτατορίας ταιριάζει τόσο πολύ για την ίδια: «Κανένας άνθρωπος δεν είναι για
μνημόσυνο ή για μουσείο ή για αγιογραφία εφόσον δρα. Και οι γυναίκες αυτές,
ακόμα και σ’ αυτή την ηλικία δρουν και θα δρουν και μετά τον θάνατό τους, με
αυτό που αφήνουν πίσω τους. Ξεχωριστές τις κάνει το ήθος τους, η αξιοπρέπειά
τους, η αντοχή και το πείσμα τους. Και δεν είναι λίγες, είναι πάρα πολλές...»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου