2011 - Η χρονιά που συγκλόνισε τον κόσμο

Μισοάδειο ή μισογεμάτο; Τι ήταν το 2011; Η χρονιά των μεγάλων επαναστάσεων και εξεγέρσεων, η χρονιά που επανεμφανίστηκε το κοιμισμένο θηρίο των εργαζομένων; Ή μήπως η μαύρη χρονιά που εμφανίστηκε ξανά η πείνα σε μαζική κλίμακα στον αναπτυγμένο κόσμο; Τι δίνει τον τόνο; Η αραβική άνοιξη ή η καταστροφή στην Φουκουσίμα; Το καλοκαίρι του Συντάγματος ή ο χειμώνας της δανειακής σύμβασης;

του Θάνου Ανδρίτσου

Πρόσωπο της χρονιάς: ο ανώνυμος διαδηλωτής. Της επόμενης χρονιάς ας είναι η ωρίμανση του σε επώνυμο πολιτικό εργατικό κίνημα

ΚΟΜΗΤΗΣ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ

Στις 17 του Δεκέμβρη του 2010, στην πόλη Σίντι Μπουζίντ της νότιας Τυνησίας, ο νεαρός Μοχάμεντ Μπουαζίζι, θα αυτοπυρποληθεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατάσχεση των προϊόντων του από την αστυνομία. Αυτή η πράξη απελπισίας για τη φτώχεια και την ανεργία, δεν θα σβηστεί από τη μνήμη όπως οι χιλιάδες καθημερινοί σιωπηλοί θάνατοι, αλλά θα μείνει στην ιστορία. Γιατί θα είναι το λάκτισμα που θα κάνει τον τυφλοπόντικα που περιδιάβαινε για δεκαετίες στο υπέδαφος να τρέχει με φόρα κατά τη χαραμάδα φωτός που ξεπήδησε πάνω από το κεφάλι του.

Οι οργισμένες διαδηλώσεις της εξέγερσης της Τυνησίας θα καλωσορίσουν τη νέα χρονιά. Αποφασισμένες και απελπισμένες, οργισμένες και αμήχανες, αισιόδοξες και αιματηρές, όπως και ο χρόνος που εγκαινίασαν. Ή καλύτερα, όπως η νέα ιστορική περίοδος στην οποία ανάγκασαν ολόκληρη την υφήλιο να εισέλθει.

Αναμφισβήτητα η χρονιά που τώρα συμπληρώνεται, συνοδευόμενη από ευχές να «φύγει και να μην ξανάρθει» είναι η πιο συνταρακτική και έντονη μετά από δεκαετίες. Οι περισσότεροι δεν μπορούν να αποφύγουν τις τολμηρές αναλογίες. Με το 1789, το 1848, το 1871, το 1905, το 1968. Όπως έγραψε στο εκπληκτικό του κείμενο με τίτλο «Η άνοιξη αντιμετωπίζει το χειμώνα» ο Μάικ Ντέιβις «σίγουρα μερικά θεμελιώδη πράγματα εξακολουθούν να ισχύουν, αλλά και κλασικά μοτίβα επαναλαμβάνονται. 

Τύραννοι τρέμουν, αλυσίδες σπάνε και τα παλάτια δέχονται έφοδο. Οι δρόμοι μετατρέπονται σε μαγικά εργαστήρια όπου δημιουργούνται πολίτες και σύντροφοι, και οι ριζοσπαστικές ιδέες μπορούν και αποκτούν ξαφνικά τελλουρική δύναμη… Αλλά θα μπορέσει αυτός ο νέος κομήτης διαμαρτυρίας να δείξει αντοχή στο χειμωνιάτικο ουρανό ή πρόκειται για μία εξαιρετικά σύντομη και εκθαμβωτική βροχή μετεωριτών; Δεδομένου ότι η μοίρα των προηγούμενων αναβληθεισών επαναστατικών ημερών μας έχει προειδοποιήσει πως η άνοιξη είναι η μικρότερη των εποχών, ειδικά όταν οι Κομμουνάροι αγωνίζονται στο όνομα ενός ‘’διαφορετικού κόσμου’’, για τον οποίο δεν έχουν ακόμη κανένα πραγματικό σχέδιο ή έστω μία εξιδανικευμένη εικόνα.»

Η χρονιά που πέρασε έφερε τα περισσότερα δάκρυα και τα περισσότερα χαμόγελα για τις γενιές που δεν έζησαν τον πόλεμο. Σπανίζουν σε όλο τον πλανήτη τα μέρη που μια οικογένεια να μη λύγισε μπροστά στην οικονομική καταστροφή και να μην κοίταξε με απόγνωση το μέλλον. Αλλά και δεν βρίσκεται μάλλον ούτε ένα μικρό χωριό που μια νέα κοπέλα να μην έφτιαξε ένα αυτοσχέδιο πλακάτ και να κατέβηκε στο δρόμο ζητώντας ελευθερία, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Σε αυτά τα χρόνια ζούμε.

                             2011, ΤΟ ΠΡΕΛΟΥΔΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗΣ

             Οι κοινωνικοί αγώνες αποκτούν ένα εντονότερο ταξικό εργατικό στίγμα

Η εξέγερση στην Τυνησία έκανε καλό ποδαρικό για τη νέα χρονιά. Μετά από ένα μήνα διαδηλώσεων, στις οποίες υποστηρίζεται ότι χάθηκαν πάνω από 200 ζωές αγωνιστών, ο διεφθαρμένος, αιώνιος δικτάτορας Μπεν Αλί θα παραιτηθεί. Το πρώτο «Αργεντινάσο» στη Μεσόγειο, όπως το χαρακτήρισε ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου, είχε νικήσει. Οι τεράστιες ανισότητες σε μια χώρα που παρουσιάζονταν ως πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης είχαν μετατραπεί σε αγωνιστική λαίλαπα που έδιωξε τον δικτάτορα και άνοιγε μια νέα και δύσκολη σελίδα στην ιστορία της χώρας. Κυρίως όμως είχε ανοίξει ένα δρόμο σε μια ολόκληρη γεωγραφική περιοχή, ίσως και σε όλο τον κόσμο. Ίσως, βέβαια, τότε να μην ξέραμε ότι ένα χρόνο μετά η Τυνησία θα ήταν η χώρα εκείνη με την σχετικά πιο προωθημένη εξέλιξη.

Στα τέλη του Γενάρη, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οι αραβικές χώρες έχουν πάρει φωτιά και πλέον η καρδιά του αγωνιζόμενου κόσμου χτυπά στην Αίγυπτο, το Κάιρο και την πλατεία Ταχρίρ. Από τις 25 του Γενάρη, τη «μέρα της οργής» ενάντια στον φιλοαμερικάνο «Φαραώ» Μουμπάρακ μέχρι τις 11 του Φλεβάρη που και αυτό το μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς θα φύγει κλοτσηδόν από την εξουσία, ο ηρωικός αγώνας σε ολόκληρη τη χώρα, που κατάφερε να αντέξει σε πρωτόγνωρες κρατικές και παρακρατικές επιθέσεις, αποτέλεσε έμπνευση για τους καταπιεζόμενους σε όλο τον κόσμο. Τα προβλήματα της επόμενης μέρας αποδεικνύονται μέχρι σήμερα δυσθεώρητα, και το καθεστώς που πλέον ελέγχεται κυρίως από το στρατό φάνηκε πολύ δυνατό για να πέσει. Η Αραβική επανάσταση είχε και έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της, όμως η φλόγα της, στα μέσα του Φλεβάρη ήταν πολύ δύσκολο να μην εξαπλωθεί.

Το «Αραβικό 1848», όπως το ονομάζουν μεταξύ άλλων ο Πέρι Άντερσον και ο Ταρίκ Αλί, δηλαδή, σύμφωνα με τον πρώτο, μια αλληλουχία εξεγερτικών και επαναστατικών γεγονότων που εξαπλώνονται τόσο γρήγορα και άμεσα σε πολλές χώρες που όμοια της έχουμε να δούμε από την πρώτη προσπάθεια του προλεταριάτου να αναμετρηθεί με την αστική τάξη, δεν έχει αφήσει καμιά χώρα ανεπηρέαστη. 

Για ένα χρόνο τα καθεστώτα κλονίζονται με εκατόμβες θυμάτων στους δρόμους και τις πλατείες. Άλλωστε και ο δυτικός ιμπεριαλισμός δεν θα έμενε με σταυρωμένα χέρια. Αφού «απήγαγε» την μαχητική αντίσταση των Λιβύων ενάντια στον Καντάφι, ολοκλήρωσε την «απελευθέρωση» με μια νέα ιμπεριαλιστική επέμβαση, που επανακαθόρισε τον δυτικό επεκτατισμό μετά τα αμφιλεγόμενα αποτελέσματα στο Αφγανιστάν και το Ιράκ και κατοχύρωσε την αφαίμαξη των πετρελαίων. Στη Συρία συνεχίζεται ένα τρομακτικό ματοκύλισμα που κανείς δεν ξέρει το μέλλον του, ενώ οι καλύτεροι φίλοι των Αμερικάνων, η Σαουδική οικογένεια, δεν φαίνεται να κλονίζεται.

Όμως, στην μπαρουταποθήκη του σημερινού κόσμου δεν χρειάζεται πολύ για να περάσει μια σπίθα ακόμα και ολόκληρους ωκεανούς. Και αν … η μισή καρδία χτυπούσε στις χώρες του Μαγκρέμπ, τον Φλεβάρη, η άλλη μισή βρισκόταν μέσα στο στόμα του λύκου. Στο Ουισκόνσιν των ΗΠΑ, ο αγώνας ενάντια στις περικοπές κοινωνικών δαπανών και την απόπειρα διάλυσης των συνδικάτων θα μετατραπεί στο φάρο που θα εκπέμψει φως για το εργατικό κίνημα της χώρας μετά από τη δεκαετία του 70. Απεργίες, πορείες δεκάδων χιλιάδων, μέχρι και κατάληψη του Καπιτωλίου, μορφές αγώνα ξεχασμένες που επανεφευρίσκονται μέσα στην κρίση και αποτελούν ένα σοβαρό εμπόδιο στην καταστροφική πολιτική υπέρβασης της κρίσης στην πλάτη των εργαζομένων. 

Ο μουσικός Τομ Μορέλο θα τραγουδά καθημερινά θυμίζοντας το εργατικό κίνημα του περασμένου αιώνα και θα χαρακτηρίσει τις στιγμές ιστορικές, παράδειγμα για την εργατική τάξη των ΗΠΑ, ενώ ο αιδεσιμότατος Tζέσε Τζάκσον απευθυνόμενος στο πλήθος αναγνώρισε ότι ”ζουν στιγμές Μάρτιν Λούθερ Κινγκ”. Ποιος θα το περίμενε, αναρωτιόμασταν τότε; Να δεις τι σου χω για μετά, θα απαντήσουμε εκ των υστέρων.

Την «αραβική άνοιξη», διαδέχεται σιγά σιγά το «ευρωπαϊκό καλοκαίρι». Ηλιόλουστο και ζεστό, για να γεμίσει αισιοδοξία τη μαύρη μας ψυχή. Πώς αλλιώς μπορούσαμε να αισθανόμαστε τον Μάη; Ένα χρόνο μετά την ψήφιση του μνημονίου, η κοινωνία βυθιζόταν στην άβυσσο χωρίς ικανή αντίσταση. 

Η, κατώτερη των περιστάσεων, απεργία της 11^ης Μαΐου θα δεχτεί την επίθεση της αστυνομίας και ο Γιάννης Καυκάς θα βρεθεί σε προθανάτια κατάσταση στο νοσοκομείο. Τις επόμενες μέρες, με αφορμή τη στυγερή δολοφονία του άτυχου πατέρα, Μανώλη Καντάρη στο κέντρο της Αθήνας, ακροδεξιές και παρακρατικές συμμορίες θα εξαπολύσουν ένα πρωτοφανές πογκρόμ με βασικά θύματα μετανάστες. Η Ελλάδα βυθίζεται στο σκοτάδι. Όμως το φως θα έρθει από την Ισπανία.

Στις 15 του Μάη γεννιέται το κίνημα των Ισπανών «αγανακτισμένων» (indignados). Με κέντρο τη Μαδρίτη και την πλατεία Πουέρτα Ντελ Σολ εξαπλώνεται σε όλη τη χώρα αυτός ο πρωτότυπος αγώνας, που με εξαιρετική μαζικότητα, καταλαμβάνει τις πλατείες, κάνει λαϊκές συνελεύσεις και αντιστέκεται στα «μνημονιακά» μέτρα που υιοθετεί η κυβέρνηση, απέναντι στην κρίση χρέους. «Πραγματική δημοκρατία», είναι πια το αίτημα που ηχεί στην Ιβηρική χερσόνησο.

Και πώς να μην ανταποκριθεί σε αυτό και η Ελλάδα, που βρίσκεται ένα χρόνο αλυσοδεμένη στο χρέος και τις τράπεζες; Στις 25 του Μάη, όλα είναι διαφορετικά. Με ένα κάλεσμα από το διαδίκτυο δεκάδες χιλιάδες θα κατακλύσουν την πλατεία Συντάγματος. Για περισσότερο από ένα μήνα οι δρόμοι και οι πλατείες της χώρας θα παραμείνουν γεμάτες ζητώντας την ανατροπή της κυβέρνησης και της μνημονιακής πολιτικής, αλλά και αναζητώντας δρόμους και αιτήματα για μια άλλη καλύτερη ζωή, για κοινωνική δικαιοσύνη και δημοκρατία. 

Η μαζικότητα, η δυναμική, η αισιοδοξία για αυτή τη νέα μορφή, η ενδιαφέρουσα και πρωτόφαντη αντιπαράθεση και συνύπαρξη στο δημόσιο χώρο και στις λαϊκές συνελεύσεις, αλλά και τα εμφανή όρια και προβλήματα θα καθορίσουν από την πρώτη στιγμή τον αγώνα. Έναν αγώνα που θα κλιμακωθεί στο ιστορικό απεργιακό διήμερο της 28^ης και 29^ης Ιούλη με την βίαιη αστυνομική καταστολή, την ηρωική αντίσταση, τη μεγαλειώδη κινητοποίηση αλλά και τη τελική ψήφιση του μεσοπρόθεσμου. Οι πλατείες θα αδειάσουν μέσα στο καλοκαίρι, αφήνοντας ανοιχτή όμως την υπόσχεση του ξανανταμώματος.

Για να έρθει όμως το νέο αντάμωμα θα πρέπει να μεσολαβήσουν άλλα. Και θα έρθουν οι θυμωμένοι νέοι να πάρουν τη σκυτάλη. Με πιο βίαιο και απελπισμένο τρόπο στο Λονδίνο, με τις ταραχές που ακολούθησαν τη δολοφονία από την αστυνομία του μαύρου Μαρκ Ντάγκαν. Με περισσότερη οργάνωση και αισιοδοξία οι φοιτητές ενωμένοι με τον υπόλοιπο λαό, στη μακρινή Χιλή, με μήνες καταλήψεων και διαδηλώσεων, ενέπνευσαν τη νεολαία όλου του κόσμου, και στη χώρα μας έδωσαν το έναυσμα στο φοιτητικό κίνημα.

Καταλήψεις, όμως δεν γίνονται μόνο σε πανεπιστήμια. Γιατί όχι στις πλατείες, γιατί όχι στους δρόμους και τα δημόσιο κτίρια. Και τελικά, γιατί όχι και στο ναό του καπιταλισμού, στη Γουόλ Στριτ; Έτσι, σαν τρελό παραμύθι, καλέστηκε η κατάληψη μπροστά από το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης στις 17 Σεπτέμβρη. Έτσι, ξεκίνησε τα κίνημα Occupy το οποίο έχει κατακλύσει τις ΗΠΑ και έχει φτάσει σε όλες σχεδόν τις γωνιές του κόσμου. «Είμαστε το 99%» φωνάζουν, ήρθε η στιγμή να μιλήσουμε εμείς, λένε μέχρι σήμερα οι καταληψίες που φαίνονται να ωριμάζουν μέρα με τη μέρα και να προκαλούν μέχρι και γενικές απεργίες σε ολόκληρες Πολιτείες.

Αυτή είναι η στιγμή που οι κοινωνικοί αγώνες αποκτούν ένα εντονότερο ταξικό εργατικό στίγμα. Έτσι, ξανά πίσω στην Ελλάδα, οι απεργίες και οι εργατικοί αγώνες έδωσαν τους τελευταίους μήνες τον τόνο. Με αποκορύφωμα τη «μεγαλύτερη απεργία από τη μεταπολίτευση», το διήμερο 19-20 του Οκτώβρη, που σημαδεύτηκε από το νεκρό οικοδόμο, Δημήτρη Κοτζαρίδη. Αλλά και οι άλλες απεργίες και οι καταλήψεις δημοσίων κτιρίων μαζί με το λαϊκό ξεσηκωμό στην παρέλαση της 28^ης Οκτωβρίου θα πιέσουν την κυβέρνηση αναγκάζοντας το σύστημα σε μια επιθετική αναδίπλωση με την παραίτηση του Παπανδρέου και την άνοδο του εκλεκτού των τραπεζών.

Η χρονιά κλείνει και μας βρίσκει όλους σε αμηχανία για το μέλλον των αγώνων. Όμως, η αλλαγή του χρόνου δε θα γίνει σε νηνεμία. Γιατί θα καίνε η φωτιές από την πύλη της Χαλυβουργίας που μετρά πάνω από δύο μήνες απεργία. Η νέα χρονιά έρχεται, και το στοίχημα μένει ανοιχτό.

                                                           Μια μαύρη χρονιά

ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΔΙΑΛΥΘΗΚΑΝ ΟΣΑ ΕΚΤΙΖΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΑ

Άραγε αυτή η αμηχανία είναι μόνο για το μέλλον του κινήματος; Όχι, βέβαια. Την αγωνία, το βάρος στο στομάχι, την απόγνωση, την αισθάνονται όλοι για το αν θα τα βγάλουν πέρα την επόμενη μέρα. Πράγματι, τα τελευταία πενήντα χρόνια, δεν υπήρχε χρονιά που να ξεκινούσε μέσα σε χειρότερες προσδοκίες από το 2012. Το εφιαλτικό 2011 έχει κάτι που το κάνει ακόμα πιο δυσβάσταχτο. Ότι τίποτα δεν προμηνύει ότι δεν θα το ακολουθήσει ένα ακόμα χειρότερο έτος.

Για την Ελλάδα, πρόκειται για μια χρονιά καταστροφή. Μέσα σε ένα χρόνο διαλύθηκαν όσα έχτιζαν εκατομμύρια άνθρωποι για χρόνια. Χιλιάδες νοικοκυριά αντιμετωπίζουν πρόβλημα κάλυψης των ζωτικών αναγκών, ολόκληρες γενιές παίρνουν ξανά το δρόμο της μετανάστευσης, και κανείς δεν φαίνεται να περιμένει κάτι καλύτερο από το μέλλον. Και σε παγκόσμιο επίπεδο τα πράγματα βρίσκονται κάτω από ένα θανατηφόρο σκοτάδι. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία χώρα που να μην πλήττεται η κοινωνία από αντεργατικά μέτρα.

Δεν υπάρχει ούτε ένα σημάδι αισιοδοξίας, που να κάνει τα σενάρια για μια τεράστια οικονομική καταστροφή ή για μια τιτάνια οικολογική καταστροφή ή ακόμα και για νέους δολοφονικούς πολέμους να φαίνονται μακρινά. Και μέσα σε αυτό το ζόφο, ακόμα και ανορθολογικά μεταφυσικά σενάρια για καταστροφή του κόσμου, βάσει του ημερολογίου των Μάγιας, μπαίνουν στη συζήτηση. Ίσως γιατί ακόμα φαίνεται σαν να είναι πιο πιθανό το τέλος του κόσμου, από το τέλος του καπιταλισμού.

Πόσο μεγάλο δρόμο έχουν ακόμα να διανύσουν τα κινήματα σε όλο τον κόσμο, αυτά που είναι τα μόνα που μπορούν να σώσουν την ανθρωπότητα από τη βαρβαρότητα; Πόσο δύσκολο το έργο να υπερβούν σε λίγο χρόνο την ήττα, τη σκουριά και την ιδεολογική αστική ηγεμονία δεκαετιών; Και δεν είμαστε αφελείς, ξέρουμε καλά ότι όσοι αγώνες και αν έγιναν, δεν αρκούν ούτε στο ελάχιστο.

 Για την πλειοψηφία του κόσμου οι μέρες αυτές πιο πολύ μπορεί να μοιάζουν με το μεσοπόλεμο, ή το ‘36, ή τα μετεμφυλιακά χρόνια, ή ακόμα και την κατοχή, παρά με τα επαναστατικά σαλπίσματα που αναφέρθηκαν. Έτσι είναι, αυτή είναι μια ακόμα κληρονομιά της χρονιάς που κλείνει και μας αφήνει ανεκπλήρωτες ελπίδες, ανοιχτούς λογαριασμούς και ανείπωτες τραγωδίες.

                                    ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ

                           Τεράστιες δυσκολίες μεγαλύτερες δυνατότητες

                                   ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΣΗ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗΣ

Μισοάδειο ή μισογεμάτο; Τι ήταν το 2011; Η χρονιά των μεγάλων επαναστάσεων και εξεγέρσεων, η χρονιά που επανεμφανίστηκε το κοιμισμένο θηρίο των εργαζομένων; Ή μήπως η μαύρη χρονιά που εμφανίστηκε ξανά η πείνα σε μαζική κλίμακα στον αναπτυγμένο κόσμο; Τι δίνει τον τόνο; Η αραβική άνοιξη ή η καταστροφή στην Φουκουσίμα; Το καλοκαίρι του Συντάγματος ή ο χειμώνας της δανειακής σύμβασης; Η εργατική τάξη της Κίνας που αν «ξυπνήσει μονομιάς θα έρθει ανάποδα ο ντουνιάς» ή η άνοδος της ακροδεξιάς και της πραγματικής νέας φασιστικής απειλής;

Και τα δύο. Και πάντα έτσι ήτανε. Πίστευε κανείς ότι τα χρόνια θα είναι εύκολα; Πίστευε κανείς ότι οι επαναστατικές ανατροπές έρχονται σε ήρεμες και όμορφες εποχές, που δεν υπάρχουν κίνδυνοι και κρίση; Όσο δύσκολες και αν είναι, για αυτές τις εποχές γεννηθήκανε οι επαναστάτες. Γιατί η ανάγκη της επανάστασης και του κομμουνισμού δεν θα έρθει από τα θεωρητικά σχήματα που θα πείσουν τελικά για την απόλυτη ορθότητα τους βαριεστημένα ακαδημαϊκά αμφιθέατρα. Δεν θα μετουσιωθούν μόνο από τον, πάντοτε αναγκαίο, αντικομφορμισμό των νέων απέναντι στον καθωσπρεπισμό μιας χορτάτης καθημερινότητας. Αλλά θα προκύψουν ως υλική δύναμη που θα καταργεί την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων, ως η μόνη πιθανή εναλλακτική για να σώσει την ανθρωπότητα από την καταστροφή που την οδηγεί το καπιταλιστικό σύστημα και η κρίση του.

Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε και σήμερα, μπροστά στις τεράστιες δυσκολίες, μπροστά στο φόβο για τον κοινωνικό μεσαίωνα, μπροστά στα καθημερινά αδιέξοδα των αγώνων, μπροστά στην διαρκή πιθανότητα λιποψυχίας μας. Αλλά και μπροστά στις μεγαλύτερες από ποτέ δυνατότητες, όχι μόνο για την επανάσταση αλλά και για το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό, που μπορεί να βρίσκονται κρυμμένες πίσω από τον μαύρο μανδύα του ολοκληρωτισμού και του σύγχρονου σκοταδισμού, αλλά θεμελιώνονται στην τεράστια εξέλιξη της παραγωγής και της τεχνολογίας, στα δισεπίλυτα αδιέξοδα του κεφαλαιοκρατικού συστήματος και στην πείρα που συγκεντρώνει μέρα με τη μέρα η πιο μορφωμένη από ποτέ εργατική τάξη.

Το αν θα βγούμε νικητές, το αν θα ανοίξει ο δρόμος για να περάσουμε από την προϊστορία στην ιστορία της ανθρωπότητας θα κριθεί όπως πάντα στην ταξική πάλη. Αυτή είναι ο παντοτινός κριτής, αυτό είναι και η βάση του μαρξισμού, που θα στέκεται πάντα πάνω από τους σιδερένιους νόμους της ιστορίας. Όμως και αυτή καθορίζεται από τις αντικειμενικές συνθήκες. Το πώς θα της ερμηνεύσει όμως κανείς, είναι εν τέλει πολιτική τοποθέτηση. Αν θα σταθείς στον σκληρό τοίχο του μαύρου αστικού μετώπου, του ανέτοιμου προλεταριάτου και της ανεπάρκειας του κομμουνιστικού κινήματος ή θα κοιτάξεις από πίσω, στον τεράστιο ωκεανό των δυνατοτήτων και ευκαιριών που γεννά η καπιταλιστική κρίση, θα είναι πάντοτε θέμα επιλογής.

Και για μας αυτή η επιλογή είναι ξεκάθαρη. Χωρίς αεροβασία, με την «σύνεση» και την «ψυχραιμία» που ο Λένιν συμβούλευε τους κομμουνιστές να διατηρούν πάντοτε θα προσπαθούμε να κάνουμε τις τάσεις χειραφέτησης να υπερνικούν τις τάσεις υποταγής, πρώτα και κύρια μέσα στον ίδιο μας τον εαυτό.

Και κλείνοντας αυτή η χρονιά, το μαύρο 2011, δεν μπορούμε να λησμονήσουμε και τους καλούς φίλους και συντρόφους που μας άφησαν για άλλους τόπους. Όμως το πρόσημο με το οποίο θα μπούμε στη μάχη της νέας χρονιάς δε θα είναι αυτό. Αλλά αυτό που έδινε ο Λένιν αντικρούοντας τον μαλθουσιανισμό. Δε θρηνούμε που ζούμε σε αυτή τη μαύρη εποχή, αλλά περήφανα αναζητούμε τους νέους προλετάριους που θα την αλλάξουν. Ας το αφιερώσουμε αυτό, σε αυτούς που θα φέρουν νέες ζωές μέσα στην επόμενη χρονιά, αλλά και σε όλους μας.

Δημοσιεύτηκε στο ΠΡΙΝ, στις 31/12/2011 

ΠΗΓΗ

Όταν οι Κυπραίοι μικρο/αστοί ανακαλύπτουν το Μπλοκ 10 μέσα που την εξουσιαστική ιδρυματοποίηση της τέχνης

Αρχής γενομένης αποσαφηνίζω, πρόκειται εσκεμμένα να αποφύγω μικρές ή μεγάλες σημειώσεις οι οποίες θα οδηγούσαν με ασφάλεια τες συνειρμικές σκέψεις των αναγνωστών να εξακτινώνονται από τζιαι πρός / πρός - τζιαι - από, μια μακράν ιστορική’ τζιαι εννοιολογική αψιμαχία στα θεωρητικά πεδία [τόσον στην  αισθητική όσο τζιαι στην φιλοσοφία της τέχνης, διά-χώρο-χρονικά ομιλώντας] μεταξύ των aesthetic cognitivists τζιαι των noncognitivists. Ο λόγος που θα αποφύγω να το κάμω, συνειδητά, εν επειδή θέλω το κείμενο να είναι κατανοητό που οποιονδήποτε / οποιανδήποτε δεν έτυχε να ασχοληθεί, ή να εμβαθύνει μέσα σε αναφορικά πλαίσια, ή, παρά-των-πλαισίων, είτε της τέχνης είτε των πολιτικών ζητημάτων πίσω που την τέχνη. Ο ατελής τζιαι εθελοντικά σπασμένος κύκλος των μικρoγραφικών  σημειώσεων που θα ακολουθήσουν γράφεται με αφετηρία μια εικαστική έκθεση η οποία θα εκτίθεται στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας. Συγκεκριμένα μια εγκατάσταση χώρου, η οποία φέρει τον τίτλο Untitled 10 τζιαι θα είναι σε έκθεση μέχρι τις 26 / 2 / 2012. Δημιουργός είναι ο αρχιτέκτονας Άλκης Χατζηανδρέου. Θα κοιτάξουμε τες σημειώσεις που ακολουθούν ως ένα Τόπο σπασμένων μικρογραφιών. Όχι γιατί δεν με παίρνει ο χρόνος, ή, οι αναπνοές μου, ως προς το να μεγαλώσω τον κύκλο των σκέψεων τζιαι να τον κλείσω με προσοχή τζιαι φροντίδα. Μα γιατί, δεν θα ‘θελα να τον χαρίσω αυτόν τον χρόνο. Όχι στες νοερές αδυνατότητες αλληλεγγύης που αντικατοπτρίζονται με εναλλασσόμενα σταθερές  αλληλουχίες εις τες τρεις συνιστώσες: Καλλιτέχνης - Κοινό - Χώρος, όσο αφορά την συγκεκριμένη εικαστική έκθεση τζιαι τους εν δυνάμει σκλαβωμένους, νοερούς Τόπους της.

Σε αντίποδα θα ζωγραφίσω στη ροή του κειμένου με λέξεις ένα μικρογραφικό Τόπο τρισδιάστατου εμετού. Ένα κιτρινοπράσινο εμετό ο οποίος θα στέκει ως μετά-μεταμοντέρνα διαδραστική γλυπτική εγκατάσταση χώρου έξω που τα ιδρύματα της εξουσιαστικής ιδρυματοποίησης της τέχνης, έξω που τον θάνατο, της τέχνης, ή, της συνείδησης. Έξω που τες αδυνατότητες των ναφθαλίνων τζιαι Μέσα που την ζωή πρός τη ζωή. Τζιαι θα τον χαρίσω, με προσοχή τζιαι φροντίδα [που ίσως, η προσοχή τζιαι η φροντίδα να ‘τανε άλλες ως-λέξεις για την αγάπη τζιαι για την αλληλεγγύη] στους συντρόφους τζιαι στες συντρόφισσες που αγωνίστηκαν τζιαι αγωνίζονται με αγάπη τζιαι αλληλεγγύη για τους συνανθρώπους μας που είναι μέσα στες φυλακές. Τζιαι θα τον χαρίσω, με την ίδια προσοχή τζιαι φροντίδα, σε ένα κύριο που έφερε τα μικρά παιδιά του έξω που το υπουργείο εσωτερικών μαζί μας όταν είχαμε πάει για το Μπλοκ 10 πρόσφατα. Τούτη εν μια που τες ελπίδα μας, ότι το σήμερα, ένεν ποττέ χαμένο. Μπροστά που τον τρομονόμο. Όχι σε απόσταση ασφαλείας πίσω του, μακριά του, τζιαι κρυμμένα. Μπροστά του. Να υπάρχουν ακόμα Κυπραίοι, μπροστά που τον τρομονόμο. Τζιαι  να υπάρχουν ακόμα Κυπραίοι που να φέρνουν τα παιδιά τους, μπροστά που τον τρομονόμο. Γιατί η ασχήμια, της εξαθλίωσης των συνανθρώπων μας μέσα στες φυλακές που τον κρατικό τζιαι τον νομικό τρομονόμο, γιατί η ασχήμια, της επιβολής του εξουσιαστικού τρομονόμου, γιατί η ασχήμια, τζείνων που εχάσαν τζιαι χάννουν την Ανθρωπιά τους, κατακερματίζεται’ τζιαι ππέφτει ανήμπορη να υψωθεί, μπροστά στην ομορφκιά που έχουν οι αναπνοές της αγνότητας μέσα στα μάθκια των παιδιών.

Ο «αριστερός» τρομονόμος τούτης της κυβέρνησης’ τζιαι ο «δεξιός» τρομονόμος των παρελθοντικών ή των κατοπινών κυβερνήσεων, κατακερματίζεται μπροστά που την ομορφκιά της εσωτερικής αγνότητας τζιαι ανοιχτοσύνης που φέρει η αγάπη. Αγαπούμεν τζιαι αγωνιζόμαστεν. Με την καρδιά μας. Τζιαμέ όπου θέλουν να μας κλείσουν να μας περιορίσουν να μας φιμώσουν να μας τσακίσουν, να είμαστεν ως μη-ύπαρξης τζιαι να σκύβουμεν ομοιογενοποιημένοι το κεφάλι μας κάτω που τους ζυγούς των τρομονόμων τους, εμείς παραμένουμεν ανοιχτοί τζιαι ελεύθεροι, τζιαι απεριόριστοι να αγαπούμεν απεριόριστα. Αγαπούμεν τζιαι αγωνιζόμαστεν. Με την καρδιά μας. Γιαυτό τζιαι κάθε φορά που στεκούμαστε μπροστά που τους μπάτσους, είτε ήσαν οι «δεξιοί» μπάτσοι του παρελθόντος είτε ένουν οι «αριστεροί» μπάτσοι του παρόντος, κοιτάζουμεν τους μέσα στα μάθκια. Τζιαι έν τα σύρνουμεν ποττέ χαμηλά τα μάθκια μας. Για να ξέρουν. Πως όση τζιαι αν είναι η ασχήμια του τρομονόμου, δεν μπορούν να μας λερώσουν. Κανένας μώλωπας πάνω στο δέρμα μας που τους μπάτσους, δεν μπορεί να μας λερώσει. Αναπνέουμεν ελεύθερα. Τζιαι όσον αναπνέουμεν Ελεύθερα, έχουμεν την δυνατότητα να αγαπούμε. Τζιαι τον «μαύρο», τζιαι τον «άσπρο», τζιαι τον «τζίτρινο», τζιαι τον «καφέ». Κανένας «δεξιός και αριστερός» τρομονόμος δεν θα σταματήσει τους αγώνες μας.

Καλλιτέχνης - Κοινό – Χώρος. Τον κύριο Άλκη Χατζηανδρέου που «στήννει εικαστικές εγκαταστάσεις χώρου» με αφετηρία το Μπλοκ 10 τζιαι τους μετανάστες τζιαι το άσυλο, μέσα σε ένα χώρο όπως το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών ο οποίος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την εξουσιαστική ιδρυματοποίηση της τέχνης, δεν τον είδα να κόπτεται ως προς το να οργανωθεί συλλογικά είτε μαζί μας είτε με άλλα οργανωμένα κοινωνικά σύνολα στες κινητοποιήσεις που εκάμαμεν για το Μπλοκ 10 τζιαι τους μετανάστες, ούτε πρόσφατα, ουδέ στο παρελθόν. Θα ήτανε βλέπεις, πολύ, πολύ απασχολημένος. Με το αν θα τελειώσουν τα τυπώματα των προσκλήσεων για την έκθεση του στην ώρα τους, με το αν η γραμματοσειρά στες προσκλήσεις είναι δόκιμη αρκετά ως ώστε να αρμόζει στο ευγενές και υψηλό «επίπεδο» [επίπεδο δάπεδο, που θα ελάλεν τζιαι ο Adorno] του «Χώρου» στον οποίο θα εγκατασταθεί η εγκατάσταση, με το αν θα πιάσουν τα περιοδικά τζιαι οι [άσχετοι με την τέχνη] δημοσιογράφοι της «ως-τέχνης» στην ώρα τους τα διαφημιστικά δελτία τύπου, με το αν θα προλάβουν να προβάλουν εις ώραν ορθήν τες «κοινωνικό-πολιτικές εικαστικές του ανησυχίες» οι εφημερίδες. Ώραν ορθήν. Για να υπάρχει η προσ-έλευσης. Του κοινού. Το «κοινό». Το κοινό που θα λουστεί, και θα αρωματιστεί, και θα χτενιστεί,  για να παρευρεθεί μαζί με τες «κοινωνικό-πολιτικές του ανησυχίες» [επειδή εν hip τάση, γιαγιά, το να έσχεις  κοινωνικό-πολιτικές ανησυχίες] στην εικαστική έκθεση που αναφέρεται σε ένα μετέωρο αφαιρετικό Μπλοκ 10, τζιαι σε κάτι μετέωρους αφαιρετικούς μετανάστες, τζιαι σε ένα μετέωρο αφαιρετικό άσυλο.

Αλλά βλέπεις γιαγιά, υπήρξε σε κάποια χωροχρονική στιγμή ένας Γάλλος curator, που τζείνους που διδάσκουν το «έργο» τους μέσα στα πανεπιστήμια [art curator γιαγιά εν όπως πχ η πατρόνα σε ένα μπουρδέλλο, αν θα μιλήσουμε για την κεφαλαιοποίηση της τέχνης τζιαι την τέχνη σαν εμπόρευμα] ο οποίος αποφάσισε ότι εν hip τζιαι trendy η τάση [ότι εν μοδάτη τάση γιαγιά] του νομαδισμού τζιαι των κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων τα οποία οφείλουν να επαναπροσδιοριστούν στην σύγχρονη τέχνη [μέσα που τα αρώματα τζιαι τα λουσίματα του «κοινού»] τζιαι ευρέθηκαν κάποιοι άλλοι curators σε άλλες χώρες γιαγιά τζιαι είπαν «ναι εν hip η τάση» τζιαι έτσι εδραιώθηκε, τζιαι γυρεύκουν να βρίσκουν καλλιτέχνες που κάμνουν κάτι που νομίζουν ότι εν hip, για να ικανοποιείται ο curator πώς εν hip οι επιλογές του, τζιαι μέσα, στες «σωστές» «τάσεις» της τέχνης. Τζιαι έτσι γιαγιά, κολυμπούν ούλλοι μαζί, καλλιτέχνες - κοινό - curators, μέσα στην αφαιρετικότητα τζιαι τον μετεωρισμό τάσεων που τες βιώννουν μέσα που τα γυαλλιστερά art journals, μα όχι γιαγιά, μέσα που ειλικρινής αιτίες. Άλλο πράμα η αφορμή, τζιαι άλλο η αιτία. Αλλά τούτο εσύ ξέρεις το γιαγιά. Τζιαι ας μέν επίες σε πανεπιστήμια. Ξέρεις όμως γιαγιά... το «άλλο η αφορμή τζιαι άλλο η αιτία» έν το διδάσκουν, γιατί θα έπρεπε a posteriori το ανθρώπινο ζώο να δεχθεί μια που τες ασχήμιες της κατάστασης του. Τζιαι ο ναρκισσισμός του έν θα το επέτρεπε τούτο γιαγιά, ώ, τι εξαίσια όλα, ώ, πόσο όμορφά αλήθεια. «Αλήθεια».

Τον κύριο Άλκη Χατζηανδρέου δεν τον είδα να κόπτεται να οργανωθεί συλλογικά για το Μπλοκ 10 τζιαι τους μετανάστες, όταν είχαμε πρόσφατα τες κινητοποιήσεις για το Μπλοκ 10, ή στο παρελθόν. Ναι, πού να σου μείνει χρόνος για κινητοποίηση τζιαι αλληλεγγύη προς τους συνανθρώπους σου, όταν έσχεις να κάμεις «εγκατάσταση χώρου με κοινωνικό-πολιτικές ανησυχίες» στο ίδρυμα. Ήτανε πολύ, πολύ απασχολημένος ο κύριος αρχιτέκτονας. Είμαι αυστηρή, με τον καλλιτέχνη; Ερωτώ, τον εαυτό μου, εάν είμαι αυστηρή, με τον καλλιτέχνη. Μα η απάντηση, δεν έρχεται μέσα από τη δικιά μου φωνή. Μα μέσα από την ευγενική παράκληση του Γκουργκέντς Κορκμαζέλ, γνωστός και ως  Γκουρ Γκεντς, στο ποίημα του «Όχι ποιήματα, νερό». Τζιαι η απάντηση του, τζιαι η φωνή του, αναπνέουν με ζωή, αναπνέουν με φως. Αναπνέουν κόντρα στους θανάτους. Υψώνεται υπερίπταται αναπνέει η φωνή του τζιαι λεει «Τόση ποίηση για ένα τόπο τόσο μικρό, παρακαλώ μή γράφετε άλλο, φυτέψτε ένα δέντρο, φυτέψτε νερό». Τζιαι γίνεται φως τζιαι ζωή τζιαι αγάπη το ποίημα του, οι λέξεις του. Τζιαι ακούω, μέσα που τα λόγια του Γκουρ Γκεντς αντίλαλο την φωνή μου, τζιαι η φωνή μου λέει «Παρακαλώ μήν κάνετε εικαστικές εγκαταστάσεις χώρου για τους μετανάστες, κατεβείτε στους δρόμους» «Παρακαλώ μήν κάνετε εικαστικές εγκαταστάσεις χώρου για τους μετανάστες μέσα στην εξουσιαστική ιδρυματοποίηση της τέχνης, πάρτε την εικαστική σας εγκατάσταση στον δρόμο. Στήστε την έξω που τες φυλακές, να δω τα αρχίδια σας μπροστά από τον τρομονόμο αφού κόπτεστε, τάχα, ενάντια στον τρομονόμο. Στήστε την στην Λήδρας, να πάει το μήνυμα σας στους περαστικούς αφού κόπτεστε, τάχα. Μα όχι, εσείς δεν κόπτεστε να πάει μήνυμα αλληλεγγύης, κόπτεστε για το ίδρυμα, της τέχνης. Γιαυτό και το επιλέξατε, αντί του δρόμου. Κόπτεστε για τες τυπωμένες προσκλήσεις. Τζιαι τα άρθρα στην εφημερίδα ή στο περιοδικό, των δημοσιογράφων που νομίζουν ότι τέχνη είναι τα μέγαρα πολιτισμού τζιαι τα δημοτικά μουσεία / πινακοθήκες»

Ο μακαρίτης ο Adorno ελάλεν museum and mausoleum are connected by more than  phonetic association. Museums are the family Sepulchers of art. Μα οι σκλάβοι βαδίζουν με τους θανάτους, ποττέ με την ζωή. Οι σκλάβοι μυρίζουν ναφθαλίνες. Το ίδρυμα της τέχνης, τζιαι το ίδρυμα της φυλακής. Ναφθαλίνες θανάτοι ναφθαλίνες. Κύριε Άλκη Χατζηανδρέου, σας παρακαλώ, μέν μου μιλάτε για τους συνανθρώπους μου, τζιαι για την ελευθερία τους. Όχι κάμνοντας το μέσα από ένα ίδρυμα. Τζιαι μέν μιλάτε για τους συνανθρώπους μου, τζιαι για την ελευθερία τους, σε κανέναν, σε κανέναν που ούλλους όσους εκινητοποιηθήκαν τζιαι κινητοποιούνται με αλληλεγγύη για το Μπλοκ 10, στον δρόμο. Στον δρόμο. Σε τζείνους που φυτέφκουν νερό, μέν μιλάτε κύριε Άλκη Χατζηανδρέου. Μιλήστε στο «κοινό» σας. Σε μικρο/αστούς Κυπραίους που ανακαλύπτουν το Μπλοκ 10, τζιαι την εξαθλίωση του συνανθρώπου τους, μέσα που την εξουσιαστική ιδρυματοποίηση της τέχνης. Με τα ρουχούθκια τους τα καθαρά, τα ακριβά, που στολίζονται και αρωματίζονται για να έρτουν στο ίδρυμα, να χειροκροτήσουνε τον καλλιτέχνη όταν αυτός έχει «κοινωνικό-πολιτικές ανησυχίες μέσα από εικαστικές εγκαταστάσεις χώρου». Τζιαι για να τους αποθανατίσει ο φακός πως υπήρξανε και αυτοί, ώ, πόσο σημαντικό, πόσο πνευματώδες, ώ πόσο εξαίσιο, στα εγκαίνια [άλλης μίας] εικαστικής έκθεσης. Μιλήστε στους curators που σας εθκιάλεξαν. Που ούτε τζείνοι, αλήθεια, ούτε τζείνοι εκατεβήκαν μαζί μας στον δρόμο για τους συνανθρώπους μας μέσα στο Μπλοκ 10 κύριε Χατζηανδρέου. Μιλήστε με τους curators σας, τζιαι χειροκροτήστε ούλλοι μαζί χαρωπά τζιαι περήφανα, τες «κοινωνικό-πολιτικές σας ανησυχίες μέσα που τες εγκαταστάσεις χώρου» σε ιδρύματα όχι της τέχνης, αλλά, «μιάς ώς τέχνης». Τζείνης, που πάει χέρι-χέρι με την Κοίμηση [τζιαι δεν εννοώ μόνο την Κοίμηση του Αγώνα] Μιλήστε τζιαι με άλλους «καλλιτέχνες» που θα έρθουν, για να αυτο-και-αλληλο-θαυμαστείτε, ούλλοι μαζί μέσα σε ιδρύματα. Μέσα στα ιδρύματα του θανάτου της τέχνης, της κεφαλαιοποίησης της τέχνης τζιαι της ναφθαλίνης. Όσο τζιαι να ντύσεις τζιαι να ξεντύσεις κάτι σαν «hip», πάλε θα βρωμά ναφθαλίνες.  Γιορτάστε ούλλοι μαζί περήφανα ακόμα ένα θάνατο της, τζιαι την αδυνατότητα της να υπάρξει ώς αυτόνομη τζιαι ελεύθερη, όσον θα υπάρχουν ιδρύματα.

Το σημείωμα που «ακολουθεί» την έκθεση σας, το έχω διαβάσει. Δυστυχώς δεν με συγκινήσανε ούτε καν οι αναφορές σας στον Agamben. Βλέπετε κύριε αρχιτέκτονα, θα ήτανε όλα πολύ, πολύ πιο εύκολα, θα ήτανε όλα πολύ πιο εύκολα ως προς το να σας πιστέψω. Εάν είχατε στήσει την εγκατάσταση σας έξω από τες φυλακές. Μέσα στη Λήδρας. Έξω από το Υπουργείο Εσωτερικών. Μέσα στο αεροδρόμιο Λάρνακας χωρίς να έχετε ζητήσει a priori άδεια για να το κάνετε. Βλέπετε κύριε αρχιτέκτονα, η τέχνη, είναι πολύ περισσότερα από όσα νομίζετε, δεν αρκούνε 6 γραμμές του Agamben. Ουδέ ούλλη η ανθολογία του. Πρέπει να έσχεις τζιαι την διαύγεια, να αντιλαμβάνεσαι την διαφορά του φαντασιακού Σου με το υπαρκτό Σου, τζιαι επίσης, της αφορμής Σου με την αιτία Σου. Τες επιλογές είσχες τες, κύριε αρχιτέκτονα. Είδαμεν τες επιλογές σου, συλλογικά. Ξέρεις; Υπάρχουν τζιαι άτομα μες τούτο το μικρό νησί που μπορούν, να αναπνέουν. Αντί να αναπνεύσουμε όμως τζιαι να δούμε το έργο σου ώς Πράξης, αλληλεγγύης, τζιαι να πάρουμε μέσα μας φως τζιαι Αγάπη, το έργο σου στέκεται καννιβαλιστικά. Να ρουφήσει τες έρμες «γυμνές ζωές» των μεταναστών στο Μπλοκ 10, για να σε γράψουν εσένα τα γυαλλιστερά περιοδικά τζιαι οι πολυδιάβαστες εφημερίδες. Γιαυτό εθκιάλεξες το ίδρυμα τζιαι όχι τον δρόμο, για την «εικαστική εγκατάσταση» σου. Βλέπεις, παρόμοιες «επιλογές» είδα πολλές φορές, σε διάφορες χώρες. Τζιαι πάντα κάμνετε με να θέλω να στρέψω, με τες αλληλουχίες των «επιλογών» σας, ώς προς το να υψώσετε κάτι που νομίζετε ότι «εν τέχνη», ενώ υψώνετε την ανασφάλεια ενός «εγώ» που επιδιώκει να τραφεί καννιβαλλιστικά με την καννιβαλλιστική αποδοχή  ίδρυμα – κοινό – περιοδικά – προβολέας. Προκαλούν μου ναυτία οι καννίβαλλοι, οι βρικόλακες πάνω στον πόνο του συνανθρώπου τους. Να ρουφάτε τον πόνο του για 10-12 σελίδες στα γυαλιστερά περιοδικά. Όχι κύριε αρχιτέκτονα, δεν θα παρευρεθώ στην έκθεση σας. Ούτε εγώ, ούτε οι σύντροφοι μου, ούτε οι συντρόφισσες μου, ούτε τζιαι η Αγάπη. Ούτε τζιαι η αλληλεγγύη. Θα παρευρεθεί όμως η αδυνατότητα σας.

Καννίβαλλισμοί. Οι καννιβαλισμοί, δεν μπορούν να μιλήσουν για τες «γυμνές ζωές» του Agamben, μέσα από ένα εξουσιαστικό ίδρυμα. Πέραν που άκρατα κωμικό, εν ταυτόχρονα τζιαι ντροπή. Τζιαι οι αλληλουχικές νοερές συνειδητές σκλαβιές εν ντροπή, ντροπή προς την ελευθερία που δεν της αξιώνουμε να σταθεί Συλλογικά. Ο / η καλλιτέχνης σκλάβος του προβολέα τζιαι των περιοδικών τζιαι των curator, ο / η curator σκλάβος του χορηγού τζιαι του διοικητικού συμβουλίου τζιαι του ινστιτούτου τζιαι του ιδρύματος, το κοινό σκλάβος της τάχα πνευματικότητας του ή του φωτογραφικού κλικ των εγκαινίων τζιαι να βουρά ακέφαλα σε εκθέσεις ότι ‘νά ναι. Σκλάβοι, ούλλοι μέσα σε ένα ανασφαλές «Εγώ» τζιαι τα δεσμά του. Σκλαβώνεται ο ένας στην αποδοχή του άλλου, λούζεται - αρωματίζεται - χτενίζεται, πάλε φορεί αλυσίδες όμως. Όταν οι μικρο/αστοί Κυπραίοι ανακαλύπτουν το Μπλοκ 10 μέσα που την εξουσιαστική ιδρυματοποίηση της τέχνης, η εσωτερική φυσιο-λογία του γεγονότος ώς τέτοιο -με Αρχής γενομένης τη δυσκολία προσδιορίζεται, ώς καθολικά κωμική ή ώς καθολικά τραγική στο είδος, της εσωτερικής φυσιο-λογίας του γεγονότος προς το όλον της θέασης του. Οι συνιστώσες εν πολλές. Το ίδιο όμως, τζιαι οι επιλογές. Πάντα. Επίσης εν πάντα, πολλές οι επιλογές, για έναν / μια καλλιτέχνη ώς προς το Πού θα στήσει μιαν εικαστική εγκατάσταση. Πόσο μάλλον, αν προσπαθεί να μιλήσει οπτικά, για κοινωνικά τζιαι πολιτικά ζητήματα. Η επιλογή του χώρου όπου θα στηθεί ένα έργο, είναι δήλωση που μόνη της. Πριν καν να δεις το έργο. Η επιλογή των υλικών, αν πχ εν τούτο που ονομάζουμεν [με πολιτική χροιά στην ριζοσπαστική τέχνη] ως «ephemeral», ή αν δεν είναι  «ephemeral» τα υλικά, ή αν εν monumental τα υλικά, τζιαι ούτω καθεξής, είναι τζιαι τούτο δήλωση που μόνη της. Δεν αρκούνε ούτε 6 γραμμές του Agamben, ουδέ ολόκληρη η ανθολογία του, για να δικαιολογήσουμε τα αδικαιολόγητα.

[Σημείωση προς καλλιτέχνες: Οι καλλιτέχνες που επιθυμούν να πλατσουρίσουν ή να πλατσουρίζουν στα νερά του aesthetic cognitivism, καλό θα είναι να το κάμνουν τουλάχιστον σωστά, τζιαι σωστά, είναι το έξυπνα, με το cogito τα γέρημα. Αλλιώς, καταλήγουν σε κακοφτιαγμένες a priori καρικατούρες καταδικάζοντας την τέχνη τους να στέκει μισή χωρίς ολοκλήρωση στο εννοιολογικό πεδίο της οπτικής τους επικοινωνίας. Εκτός και αν, θεωρούν άπαντες θεατές ηλίθιους.]

Στες αλληλουχίες σκλαβιάς Καλλιτέχνης - Κοινό – Χώρος που είδαμεν είτε πάνω είτε σε παρόμοιας φύσης εικαστικές εκθέσεις, ο ένας σκύβει το κεφάλι ώς σκλάβος του άλλου σε μιαν αλληλουχική ορδή αλυσίδων. Διαιωνίζοντας ταυτόχρονα την αδυνατότητα της ελευθερίας. Επιλέξτε τες σκλαβιές σας ή επιλέξτε τες ελευθερίες σας. Τζιαι αν αγωνίζεστε για να Παραμένετε σκλάβοι, είτε σκλάβοι στον / στην curator που θα σας «επιλέξει» σαν καλλιτέχνες, τζιαι αν ο / η curator αγωνίζεται για να παραμένει σκλάβος στες τάσεις της τέχνης που αλλάζουνε καπιταλιστικά με τον ρυθμό της ενδυματολογικής βιομηχανίας, τζιαι αν αγωνίζεται ο / η curator για να παραμένει σκλάβος στους χορηγούς των ιδρυμάτων, τζιαι αν το κοινό αγωνίζεται για να παραμένει σκλαβωμένο στο κλικ του φωτογράφου ή στην δήθεν πνευματικότητα του, αν φορείτε τες αλυσίδες της σκλαβιάς, γιατί «αγαπάτε την τέχνη», τότε ένεν την λέξη Τέχνη που θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε γλωσσολογικά. Αλλά την λέξη Αγάπη. Όχι στην γλωσσολογία του ώς-νοήματος αλλά στην διαμέσω-εμπειρικότητα ενός νοήματος ώς-τέτοιο που να φέρει την Επίγνωση τζιαι όχι κατεστραμμένα άχρηστη Γνώση. Τζιαι μετά, αν μας παίρνει ατομικά, στην εμπειρικότητα του νοήματος να γυρέψουμεν τες συλλογικές μας Συν-Ταυτίσεις. Για να πάμεν που το «ατομικά» στο «συλλογικά», με αβίαστα κοινές αποδοχές ώς-νοήματος όχι στην ψυχο-λογία της γλωσσολογίας, αλλά στην ψυχο-λογία του συναισθήματος της αλληλεγγύης. Εμμένω περήφανα αυτιστικά επαναλαμβανόμενα στη λέξη συν-αίσθημα. Εμμένω στο σύν τζιαι εμμένω στο αίσθημα. Το αντίθετο του αισθήματος εν απονέκρωση ναφθαλίνες. Να αντικαταστήσουμε τα –λόγια, με την αγάπη. Τζιαι η αγάπη, στέκει πάντα στες Πράξεις, εν μπορεί να σταθεί μόνο στα –λόγια. Γιαυτό αν αγαπάτε την τέχνη, κάμετε την τέχνη σας αγάπη, τζιαι κάμετε την αγάπη σας πράξη. Οι επιλογές εν πάντα τζιαμέ. Τζιαι για την σκλαβιά σας, τζιαι για την ελευθερία σας.

«Τόση ποίηση για ένα τόπο τόσο μικρό

παρακαλώ μή γράφετε άλλο

φυτέψτε ένα δέντρο

φυτέψτε νερό»

Αρχίνισα τον [συγκεκριμένο] μικρογραφικό κύκλο σημειώσεων Καλλιτέχνης – Κοινό – Χώρος άνωθεν με ένα μικρό απόσπασμα έργου, από ένα σύγχρονο Τουρκοκύπριο ποιητή τζιαι κλείννω τούτον τον κύκλο σημειώσεων, με τον ίδιο ποιητή. Εμμένοντας σε ένα «Ώς άλλο» που όμως «Ένεν άλλο». Ο άλλος που έν εγώ τζιαι εγώ που είμαι τζείνος τζιαι εγώ που είμαι ούλλοι τζιαι ούλλοι που εν εγώ, που μέσα στες φυλακές, εν πολλές οι φυλακές, εν πολλές οι σκλαβιές. Εν πολλή όμως τζιαι η αγάπη, τζιαι έν πολλή η θέληση για την ελευθερία. Τζιαι ο πόθος για την ελευθερία. Όσοι αναπνέουμεν έν θα σιωπούμεν, ποττέ. Χρειάζεται όμως, συν-Ολική αφύπνιση, να αποτινάξει η κοινωνία τες συλλογικές της σκλαβιές, να αποτινάξει ο άνθρωπος τες προσωπικές τζιαι συλλογικές του σκλαβιές. Χρειάζονται όμως, προσπάθειες με αγάπη, με Συν-Αίσθημα. Χωρίς απονεκρώσεις, χωρίς ναφθαλίνες. Χρειάζεται όμως, ο μικρο/αστός Κυπραίος τζιαι η μικρο/αστή Κυπραία του 2012, να μέν ανακαλύπτει το Μπλοκ 10 μέσα που την εξουσιαστική ιδρυματοποίηση της τέχνης ή μέσα που διαφημίσεις σε γυαλλιστερά περιοδικά δίπλα που διαφημίσεις για την καινούργια Luis Vuiton αντρική ή γυναικεία τσάντα. Να μέν τους ανακαλύπτει μέσα στους οδηγούς διασκέδασης των περιοδικών τζιαι των εφημερίδων. Μα να τους ανακαλύπτει, τους Συν-ανθρώπους του / της, μέσα που την καρδιά του / της. Τα άλλα ούλλα εν φιλολογίες. Τζιαι η φιλολογία ένεν ποττέ ζωή, παρά μόνο κακοφτιαγμένη μιμητική ζωγραφιά μιας ώς-ζωής, μία κακοφτιαγμένη «ώς-τέχνη». Μια κακοφτιαγμένη a priori καρικατούρα ζωής.

ΠΗΓΗ

Πως στήσανε τη δίκη για να απαλλάξουν τους κατηγορούμενους για το πολύνεκρο φονικό της εταιρείας «ΗΛΙΟΣ»

Πόρισμα-φωτιά για την εταιρεία "Ήλιος" έξι χρόνια μετά την τραγωδία

Ποινικές ευθύνες σε στελέχη του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας (ΤΠΑ) και στους κατηγορουμένους που απάλλαξε την Τετάρτη το Κακουργιοδικείο, καταλογίζει το πόρισμα της διερευνητικής Επιτροπής υπό τον πρώην δικαστή Παναγιώτη Καλλή για την αεροπορική τραγωδία με το αεροσκάφος της εταιρείας «ΗΛΙΟΣ» το 2005, στην οποία έχασαν την ζωή τους 121 άνθρωποι.

Το πόρισμα δόθηκε, μετά από έξι χρόνια, χθες το βράδυ στη δημοσιότητα από την Γενική Εισαγγελία, ύστερα από απαίτηση των συγγενών των θυμάτων και των πολιτικών κομμάτων.

Επισημαίνεται ότι, παρά τα όσα αναφέρονται στο πόρισμα, τα στελέχη του ΤΠΑ δεν κατηγορήθηκαν ενώπιον του Κακουργιοδικείου.

Η Επιτροπή διορίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Μάιο του 2006 για να εξετάσει το θέμα της ευθύνης για την αεροπορική τραγωδία.

ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ:

Το πόρισμα δεν είχε δημοσιοποιηθεί με την επίκληση του δικαιώματος των κατηγορουμένων σε δίκαιη δίκη και επειδή, σύμφωνα με τον Γενικό Εισαγγελέα Πέτρο Κληρίδη, η δημοσιοποίηση «θα έκανε ζημιά στην υπόθεση, που εβρίσκετο ενώπιον του δικαστηρίου». 

Στο πόρισμά 144 σελίδων, η Επιτροπή, αφού εξετάζει τις διάφορες επιθεωρήσεις και τα διάφορα ευρήματα που διαπιστώθηκαν για την «ΗΛΙΟΣ» από το ΤΠΑ, κρίνει ότι οι διευθυντές της και ο τότε αναπληρωτής διευθυντής «παρέλειψαν να εγκαθιδρύσουν μηχανισμούς που θα καθιστούσαν δυνατή την ενημέρωσή τους» και ότι «δεν τύγχαναν ούτε στοιχειώδους ενημέρωσης».

Κατά το πόρισμα, «η αδιαφορία τους ήταν τέτοιου βαθμού που ευχερώς υπολογίζεται ότι θα παράβλαπτε το δημόσιο συμφέρον με τρόπο που να απαιτεί καταδίκη και τιμωρία». Η Επιτροπή, καταλήγει με τη διαπίστωση ότι «η μαρτυρία αποκαλύπτει την ύπαρξη ποινικής ευθύνης».

Επίσης, ποινικές ευθύνες καταλογίζονται στον Εκτελεστικό Πρόεδρο της εταιρείας Ανδρέα Δράκο, στον διευθύνοντα σύμβουλο Δημήτρη Πανταζή, στον διευθυντή πτητικών Γιώργο Κικκίδη και στον αρχιπιλότο της εταιρείας Γιάνκο Στοϊμένοφ. Πρόκειται για τα πρόσωπα, τα οποία απάλλαξε των κατηγοριών το Κακουργιοδικείο.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το Αθηναϊκό Πρακτορείο, στο πόρισμα αναφέρεται ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι «λόγω της ανεπάρκειας των χειριστών ο κίνδυνος ή το ενδεχόμενο πρόκλησης σοβαρής προσωπικής βλάβης σε άλλα άτομα ήταν και προβλεπτός και εμφανής. Πάρα ταύτα η εταιρεία και οι πιο πάνω αξιωματούχοι της αδιαφόρησαν και τον αγνόησαν».

Η στάση τους καταδεικνύει, όπως επισημαίνεται, «τέτοια αδιαφορία για την ζωή και ασφάλεια των άλλων, έτσι που να ισοδυναμεί με έγκλημα κατά της Πολιτείας και συμπεριφορά που πρέπει να τιμωρηθεί».

Η μαρτυρία αποκαλύπτει, αναφέρεται στο πόρισμα, «και τη διάπραξη του αδικήματος της ανθρωποκτονίας από την εταιρεία και από τα πρόσωπα που κατονομάζονται, Δ. Πανταζής, Γ. Κικκίδης, Γ. Στοϊμένοφ και Α. Δράκος».

Η Επιτροπή θεωρεί ότι «όσο πιο σοβαρές είναι οι συνέπειες μιας παράλειψης τόσο πιο μεγαλύτερο είναι και το καθήκον επιμέλειας που πρέπει να επιδεικνύεται».

Όμως, αθώους έκρινε κατά πλειοψηφία, το Κακουργιοδικείο της Λευκωσίας τους κατηγορούμενους για τη συντριβή του αεροσκάφους της εταιρείας «Ήλιος», στις 14 Αυγούστου του 2005 στο Γραμματικό Αττικής, που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 121 ανθρώπων.

Το Κακουργιοδικείο έκρινε ότι το κατηγορητήριο για τον εκτελεστικό πρόεδρο της εταιρείας Ανδρέα Δράκο, την εταιρεία «ΗΛΙΟΣ» ως νομικό πρόσωπο, τον διευθύνοντα σύμβουλό της, Δημήτρη Πανταζή, τον Διευθυντή Πτητικών Προτύπων, Γιώργο Κικκίδη και τον βούλγαρο αρχιπιλότο της εταιρείας, Γιάνκο Στοϊμένοφ, «είναι ατεκμηρίωτο, αφού δεν υπάρχει μαρτυρία, η οποία να τους συνδέει με την τραγωδία».

Οι κατηγορούμενοι αντιμετώπιζαν 1.190 κατηγορίες για αδικήματα, που αφορούν ανθρωποκτονία και πρόκληση θανάτου εξ αμελείας και η εκδίκαση της πολύκροτης υπόθεσης είχε αρχίσει τον Σεπτέμβριο του 2009.  Η απόφαση είναι ενδιάμεση, με την έννοια ότι το Κακουργιοδικείο θεώρησε ότι δεν υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση εναντίον των κατηγορουμένων και δεν θα τους καλέσει σε απολογία. Αυτό σημαίνει ότι στην τελική απόφαση του, το Δικαστήριο θα κηρύξει τους κατηγορουμένους αθώους και θα τους απαλλάξει των κατηγοριών.

Στο άκουσμα της απόφασης, συγγενείς των θυμάτων σηκώθηκαν από τα καθίσματα και φώναζαν «αίσχος». Αρκετοί ξέσπασαν σε λυγμούς. Ο πατέρας ενός από τα θύματα της τραγωδίας φώναζε «πείτε μας ποιος σκότωσε τα παιδιά μας».

Η Κυπριακή Δικαιοσύνη δεν είναι Τυφλή. Έχει τα μάτια της ορθάνοικτα όταν πρόκειται να εξυπηρετήσει Ταξικά συμφέροντα. Έβαλε τα συμφέροντα της εταιρείας πάνω απ΄ όλα και αθώωσε δολοφόνους 121 ανθρώπων.

Μετά την έκρηξη στη Ναυτική Βάση στο Μαρί, είναι η δεύτερη φορά, μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα που η αστική δικαιοσύνη στην Κύπρο κινείται συντεταγμένα για να απαλλάξει τους υπευθύνους μιας μαζικής δολοφονίας.

Τώρα, βέβαια, ολόκληρο το αστικό σύστημα της Κύπρου, Αριστεροί και Δεξιοί, επιβάλλουν τα σκληρά αντεργατικά και αντικοινωνικά μέτρα, για να σώσουν την «εθνική οικονομία». 

Μια οικονομία που έχει Ιδιωτικά τα Κέρδη, εξασφαλίζοντας την ατιμωρησία για κάθε έγκλημα των εργοδοτών, αλλά κοινωνικοποιεί τα ελλείμματα, δολοφονεί εργάτες, ανεξάρτητα φυλής-εθνικότητας-θρησκεύματος.

Αυτή είναι η σύγχρονη Κυπριακή Δημοκρατία.. Ξέπλυμα χρήματος, διεθνές λαθρεμπόριο ναρκωτικών, όπλων και λευκής σαρκός, ανάπαυλα όλων των μαφιόζων, ορμητήριο των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, σύμμαχος του κράτους Τρομοκράτη Ισραήλ. 

Στο Βωμό του κέρδους και της αστικής=εθνικής ανάπτυξης, όλα Επιτρέπονται!

Καμιά εθνική αυταπάτη, κανένας εθνικός μύθος δε μπορεί να κρύψει το απίστευτο ταξικό χάσμα που μας χωρίζει.

ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ

Η επιστροφή των απεργιών στην Κύπρο

Από την Εργατική Αλληλεγγύη

Δημοτικές εκλογές έγιναν την Κυριακή στην νότια Κύπρο και τα ΜΜΕ προβάλλουν τις επιτυχίες της Δεξιάς (του Δημοκρατικού Συναγερμού), που εξέλεξε 26 από τους 38 υποψηφίους της. Όμως οι πραγματικές αλλαγές που συμβαίνουν στην Κύπρο δεν καταγράφονται στα εκλογικά αποτελέσματα, αλλά στις απεργίες και στη συζήτηση γύρω από τις απεργίες που αναδείχθηκε πρώτο θέμα πριν από τις εκλογές.

Την Τρίτη 13 Δεκέμβρη, οι μεγάλες συνομοσπονδίες ΠΕΟ, ΣΕΚ και ΠΑΣΥΔΥ προχώρησαν από κοινού σε τρίωρη στάση εργασίας, ενάντια στα μέτρα λιτότητας. Μιλήσαμε με τον Γιάννη Σωκράτους από την Κύπρο:

“Η μαζική συμμετοχή και στην απεργία και στις συγκεντρώσεις ήταν καινούργιο και ελπιδοφόρο στοιχείο. Αυτό που ακολούθησε με την απεργία της ΠΑΣΥΔΥ (δημόσιοι υπάλληλοι) ήταν ακόμα πιο σημαντικό. Η ΠΑΣΥΔΥ κήρυξε δύο 12ωρες απεργίες για τις 14 και 15 Δεκέμβρη ενάντια στην απόφαση για αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 65 χρόνια. Είναι η πρώτη φορά που μια απεργία κηρύσσεται όχι γραφειοκρατικά αλλά σαν άμεση αντίδραση σε μια επίθεση. 

Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες της ΠΕΟ και της ΣΕΚ κράτησαν εχθρική στάση απέναντι στην απεργία, καλώντας τα μέλη τους να μην συμμετάσχουν. Τα πολιτικά κόμματα επιτέθηκαν κατά του συνδικάτου. Το ΑΚΕΛ ιδιαίτερα κατηγόρησε την ΠΑΣΥΔΥ ότι παίζει το παιχνίδι της δεξιάς. 

Η κόντρα οξύνθηκε ιδιαίτερα όταν η ΠΑΣΥΔΥ απειλούσε να καλέσει τα μέλη της να μην συμμετάσχουν στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής. Το ΑΚΕΛ είπε ότι προσβάλλουν τη γιορτή της δημοκρατίας. Παρότι τελικά οι δημοτικές εκλογές έγιναν κανονικά, το γεγονός ότι η διήμερη απεργία έγινε ενώ είχε ξεσηκωθεί μια τόσο μεγάλη πολιτική πίεση εναντίον της είναι δείγμα της πίεσης της βάσης που πλέον νιώθουν έντονα οι συνδικαλιστικές ηγεσίες”.

Το ΑΚΕΛ υπεράσπισε τις εκλογές για να δει τελικά την Κυριακή το βράδυ τον Κ. Γιωρκάτζη να εκλέγεται δήμαρχος Λευκωσίας. “Γιορτή της Δημοκρατίας” η εκλογή ενός νεοφιλελεύθερου εκατομμυριούχου και γιου του διαβόητου Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και όχι οι απεργίες των εργαζόμενων. Οι εργαζόμενοι δεν φαίνεται να υποκύπτουν σε αυτούς τους εκβιασμούς. Στις 20 Δεκέμβρη ακινητοποιούνται από απεργία τα λεωφορεία της Λευκωσίας.

Η αριστερή κυβέρνηση του ΑΚΕΛ που διαχειρίζεται την κρίση του ελληνοκυπριακού καπιταλισμού και περνάει μέτρα λιτότητας, αφήνοντας τη Δεξιά και τους φασίστες να ψαρεύουν στα θολά νερά είναι παράδειγμα προς αποφυγή. Η επανεμφάνιση του εργατικού κινήματος στην νότια Κύπρο είναι η διαδικασία πάνω στην οποία πρέπει να στρέψει την προσοχή και τις προσπάθειές της η Αριστερά.

Ο αντικαπιταλιστικός αγώνας και το κοινωνικό ζήτημα στην Κύπρο

Για άλλη μια φορά η «αριστερή» κυβέρνηση Χριστόφια με την πολιτική της απέδειξε στον κυπριακό λαό ότι υπηρετεί πειθήνια τις επιλογές της ντόπιας και ξένης αστικής τάξης. Μετά το δεύτερο πακέτο περικοπών, που συμφώνησαν η κυβέρνηση και τα κόμματα πριν λίγους μήνες, η κυβέρνηση Χριστόφια προωθεί νέα μέτρα λιτότητας, συμμορφώνοντας την πολιτική της στους σκληρούς όρους της ευρωζώνης, της ΕΕ και της κυπριακής αστικής τάξης, που με νύχια και με δόντια πιέζουν να θέσουν την Κύπρο στην ίδια καταστροφική τροχιά με την Ελλάδα. 

Μέτρα που κτυπούν τον κόσμο της εργασίας αντί το κεφάλαιο και ασφαλώς, όχι μόνο δεν θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας, αλλά αντίθετα θα την σπρώξουν σε βαθύτερη ύφεση απ’ ότι τώρα, θα φτωχοποιήσουν την εργαζόμενη πλειοψηφία και θα εκτινάξουν κι άλλο την ανεργία.

Έτσι, μεταξύ άλλων, το τρίτο πακέτων μέτρων λιτότητας που ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής είναι σαφώς πιο σκληρό από τα προηγούμενα δύο (πάγωμα των μισθών στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα για δύο χρόνια, «έκτακτη συνεισφορά» ιδιωτικών υπαλλήλων, αύξηση του ΦΠΑ από 15 σε 17%, μείωση των κλιμάκων εισδοχής κατά 10%, κατάργηση 939 θέσεων στο δημόσιο, μείωση κοινωνικών παροχών κατά 10% κ.α.).

Το πάγωμα των μισθών στο δημόσιο τομέα σημαίνει ότι θα μειωθούν οι μισθοί και στον ιδιωτικό, ενώ θα χτυπηθούν οι μικρομεσαίοι μαγαζάτορες και επαγγελματοβιοτέχνες από τη μείωση της κατανάλωσης. Αν τούτο συνδυαστεί με την παράλληλη φοροεπιδρομή, τότε το βιοτικό επίπεδο της εργαζόμενης πλειοψηφίας υποθηκεύεται για τα καλά. Άμεσα πλήττονται εν πολλοίς οι σχετικά υψηλά αμειβόμενοι, αν όμως δεν οργανωθεί ένα εργατικό ριζοσπαστικό μέτωπο αντίστασης και ένας παλλαϊκός ξεσηκωμός, τότε τα μέτρα λιτότητας που σίγουρα θα ακολουθήσουν σύντομα θα είναι ακόμα πιο σκληρά για όλους. Η ραγδαία αύξηση των ανέργων κατά 27,2%, συγκριτικά με τον Νοέμβριο του 2010, δείχνει επίσης τη δυσμενή θέση του κόσμου της εργασίας.

Η επίθεση της κυβέρνησης Χριστόφια κατά των εργαζομένων μέσω των αντιλαϊκών μέτρων θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί ορισμένως αν αυτή συγκρουόταν με τις δυνάμεις της κυπριακής αστικής τάξης, που όπως και στην Ελλάδα έτσι και στην Κύπρο, έχει ως εθνικό σπορ την φοροδιαφυγή. Θα μπορούσε έτσι να πραγματοποιήσει την πολυπόθητη αναδιανομή του σκιώδους κεφαλαίου προς όφελος της εργασίας.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι στην ετήσια έκθεση για το 2010, η οποία παραδόθηκε στον Χριστόφια από την Γενική Ελέγκτρια του Κράτους, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, καταγράφονται ανείσπρακτες οφειλές του κεφαλαίου προς το κράτος που αγγίζουν το αστρονομικό -για ένα κράτος όπως η Κύπρος- ποσό των 1,54 δις €, που ερμηνεύεται σε ποσοστό 8,4% επί του ΑΕΠ. Για το ίδιο έτος, οι δαπάνες για κοινωνικές παροχές, όπως δαπάνες για υγεία, παιδεία κλπ, χρησιμοποιήθηκε το ποσό των 1,3 δις €, που ερμηνεύεται σε ποσοστό 7,1% επί του ΑΕΠ.

Είναι πασίγνωστο ότι η Κύπρος είναι ένα κράτος που ζει χάρη στη φοροδιαφυγή. Φυσικά όχι μόνο της αδύναμης ντόπιας αστικής τάξης, αλλά της ξένης. Λόγω αυτού του παρασιτισμού, προσελκύει βρώμικο ξένο κεφάλαιο και αν πάψει να εισρέει ολόκληρο το οικονομικό οικοδόμημα της Κύπρου θα καταρρεύσει. Στόχος της κυβέρνησης ήταν να φτάσει το έλλειμμα από το 5,4% του ΑΕΠ στο 4,5%, δηλαδή να καλύψει 150 εκ. €. Στο ίδιο έτος όμως παρατηρήθηκε το εξής παράδοξο. Η φοροδιαφυγή του κεφαλαίου αυξήθηκε κατά 30 εκ. €. Έμμεσα, λοιπόν, η κυβέρνηση Χριστόφια κάνει πλάτες για να εισρέει το βρώμικο ξένο κεφάλαιο και ψηφίζει αντεργατικά μέτρα για να καλύψουν οι μη έχοντες το κόστος της κρίσης που δεν ευθύνονται για αυτήν.

Σοκ προκάλεσαν στους εργαζόμενους οι απίστευτες δηλώσεις του προέδρου Χριστόφια, ότι πρέπει να αποφευχθούν οι απεργίες, καλώντας τα συνδικάτα να δεχθούν τα μέτρα επιδεικνύοντας υψηλό αίσθημα ευθύνης. Στο πλευρό του τάχθηκαν αμέσως όλα τα πολιτικά κόμματα και οι σύνδεσμοι εργοδοτών, που συνεχώς κινδυνολογούν για το ενδεχόμενο να μπει η Κύπρος στον μηχανισμό στήριξης, απαιτώντας την επίσπευση αυστηρότερων μέτρων λιτότητας από την κυβέρνηση. 

Επιχειρούν,  δηλαδή, να βάλουν την Κύπρο με το έτσι θέλω σε μηχανισμό στήριξης, ασχέτως αν αυτή πληροί τους όρους της ευρωζώνης. Όπως ακριβώς και στην Ελλάδα, αυτή η οικονομική υποβάθμιση θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη «απώλεια εθνικής κυριαρχίας» και σε αμυντική ικανότητα την Κυπριακή Δημοκρατία, σε μια περίοδο που τα «τύμπανα του πολέμου» ξαναχτυπούν στην περιοχή μας.

Παράλληλα, σκοπεύουν να τρομοκρατήσουν τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και να συναινέσουν. Προς το παρόν αυτό φαίνεται να επιτυγχάνεται. Οι ηγεσίες των «συντεχνιών» (όπως αποκαλούνται τα συνδικάτα στην Κύπρο) αποφάσισαν τρίωρη στάση εργασίας για τις 13 Δεκεμβρίου, μόνο στον δημόσιο τομέα. Μπροστά στην επέλαση των δυνάμεων του κεφαλαίου, μία τόσο χαλαρή αντίσταση στην λογική της «υπεύθυνης στάσης» των ηγεσιών των συνδικαλιστικών φορέων, δεν αποτελεί σοβαρή αντίσταση των δυνάμεων της εργασίας. Δεν αποτελεί ρήξη άλλα πλήρη ενσωμάτωση στη νέα ζοφερή πραγματικότητα.

Η συμμετοχή 10.000 δημοσίων υπαλλήλων στην τρίωρη στάση εργασίας που πραγματοποιήθηκε στις 13/12, για τα δεδομένα της Κύπρου, είναι μεγάλος αριθμός. Η μαζικότητα έδειξε ότι ο κόσμος ήταν αποφασισμένος για πιο δυναμικές κινητοποιήσεις. Αυτό φάνηκε όταν η συντεχνία των δημοσίων υπαλλήλων (ΠΑΣΥΔΥ) αποφάσισε και πραγματοποίησε διήμερη απεργία στις 14-15/12.

Είναι γεγονός ότι οι ηγεσίες των «συντεχνιών» είναι ενσωματωμένες με τα πολιτικά κόμματα, κυρίως με το ΑΚΕΛ (ΠΕΟ) αλλά και τον ΔΗΣΥ (ΣΕΚ). Με ανακοίνωση της ΠΕΟ αποδεσμεύθηκε από τα απεργιακά μέτρα της ΠΑΣΥΔΥ και καλούσε τους βουλευτές να συμβάλουν «δημιουργικά» στην μείωση της έντασης και στην ενίσχυση της αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος. Η αντίφαση αυτή θα δυσκολέψει τις ηγεσίες των συντεχνιών να πείσουν τα μέλη τους να ακολουθήσουν την γραμμή της υποχώρησης και της υποταγής στον εργοδοτικό δεσποτισμό. Η οργανωμένη εργατική πάλη κατά των δυνάμεων του κεφαλαίου και της ΕΕ θα αποδομηθεί με οδυνηρές συνέπειες για το σύγχρονο εργατικό κίνημα εντός του κυπριακού λαού.

Η συμμετοχή του ΑΚΕΛ στην κυβέρνηση αποτελεί ιστορικό παράδειγμα «αριστερής» διακυβέρνησης, που αφοπλίζει οτιδήποτε ριζοσπαστικό. Πλαισιωμένο εντός του καπιταλιστικού κράτους, το ΑΚΕΛ δείχνει τα όρια του και τις μεγάλες αντιφάσεις του. 

Εν μέσω της πιο ιστορικής κρίσης του καπιταλισμού ακολούθησε το μονοπάτι της αστικοποίησης, ολοκληρώνοντας μία πορεία που χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν ξεκίνησε δηλαδή η σοσιαλδημοκρατική του μετάλλαξη. Ενώ ποσοτικά τα δεσμά του με τα πλατιά εργατικά στρώματα είναι σε υψηλά επίπεδα, η στροφή αυτή αποτελεί ποιοτική υποβάθμιση των δεσμών του με αυτά που υποτίθεται ότι εκπροσωπεί πολιτικά. Τούτη η μετάλλαξη αντανακλάται στην αποδυνάμωση του εργατικού κινήματος, καθώς είναι εγκλωβισμένο στη βάση ενός κόμματος που βασικά του στελέχη του βρίσκονται σε μία αντιλαϊκή κυβέρνηση.

Οι όποιες αριστερόστροφες διαφοροποιήσεις του από τα άλλα αστικά κόμματα γίνονται σε επίπεδο ύφους και τακτικισμού, έτσι ώστε να μην αλλοιώνεται η χαλαρή αντικαπιταλιστική επικοινωνία με τη βάση του που είναι εργατική και λαϊκή. Σε στρατηγικό επίπεδο όμως, προσαρμόζεται στην επιλογή της υποστήριξης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, συμμορφώνεται στους σκληρούς όρους της ευρωζώνης και συμμαχεί με το αντιδραστικό κράτος του Ισραήλ. Δεν αμφισβητεί τον ίδιο τον καπιταλισμό ως ένα αντιδραστικό πλέον σύστημα στον ιστορικό ορίζοντα της ανθρωπότητας και στοχεύει σε μία «προοδευτική» παραλλαγή της αστικής πολιτικής. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στις διακηρύξεις του απουσιάζουν οι λέξεις «επανάσταση» και «κομμουνισμός».

Αρκετά ριζοσπαστικά κομμάτια που κινούνται αριστερά, εντός και εκτός του ΑΚΕΛ, αντιδρούν ανοιχτά με τον τρόπο λειτουργίας και σύνδεσης του ΑΚΕΛ με την κυβέρνηση. Η καθετοποίηση που έχει δημιουργηθεί προκειμένου να λαμβάνονται οι όποιες αποφάσεις, σε καμία περίπτωση δεν συνάδουν με τις βασικές λειτουργίες ενός δημοκρατικού κόμματος, πολύ περισσότερο με τη λειτουργία ενός κομμουνιστικού κόμματος. 

Αντί οι αποφάσεις του να λαμβάνονται από τα συλλογικά όργανα και τις οργανώσεις του, συμβαίνει το αντίθετο: οι αποφάσεις λαμβάνονται από βουλευτές του ΑΚΕΛ που βρίσκονται στην κυβέρνηση. Μέσω τούτης της λειτουργίας επιδιώκεται η κατάπνιξη της άμεσης δημοκρατίας και η ποδηγέτηση των επαναστατικών και κομμουνιστικών δυνάμεων που λειτουργούν εντός του, έτσι ώστε οι αποφάσεις να είναι υπό πλήρη έλεγχο.

Ωστόσο, η ίδια η κρίση του καπιταλισμού βαθαίνει και ο αναβρασμός και η δυσαρέσκεια ολοένα και θα φουντώνει. Ο νέος κύκλος αντιδράσεων από τη μεριά των εργαζομένων ενάντια στα συνεχή μέτρα λιτότητας, θα προκαλέσουν σύγκρουση της κυβέρνησης και του ίδιου του ΑΚΕΛ με τον κόσμο της εργασίας, που θα οδηγήσουν, αργά ή γρήγορα, στην αυτοτελή εμφάνιση και στην Κύπρο, ενός σχετικά μαζικού ρεύματος αντικαπιταλιστικού αγώνα και νέας κομμουνιστικής προοπτικής.

Πέτρος Κοσμάς – Γιάννης Σωκράτους

(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΡΙΝ, 18/12/2011) 

Πως δενόταν τ’ ατσάλι στους 70 βαθμούς Κελσίου

Της Ντίνας Δασκαλοπούλου

Για τους περισσότερους από εμάς, η Ελληνική Χαλυβουργία δεν είναι παρά ένα ρυπαρό εργοστάσιο στο δρόμο για την Κόρινθο. Περνώντας μπροστά του, σπάνια υποψιαζόμαστε ότι εκεί δουλεύουν άνθρωποι. Με όνειρα και ευαισθησίες, με παιδιά και εγγόνια, με φιλότιμο και αξιοπρέπεια. Δυστυχώς, το ίδιο φαίνεται ότι σκέφθηκε και η διεύθυνση, που πριν από εβδομάδες αποφάσισε να αρχίσει τις απολύσεις και τις μειώσεις μισθών. οι εργαζόμενοι που τόσα χρόνια πάλευαν με τη φωτιά και συχνά το πλήρωναν βαριά, αντέδρασαν, απαιτώντας το δίκιο τους. Το ξέρουμε, τέτοια λάθη διαχείρισης συμβαίνουν και στις καλύτερες οικογένειες, αλλά εδώ, τουλάχιστον, οι εργαζόμενοι αντέδρασαν συλλογικά, αλληλέγγυα και με πείσμα. Ατσάλινο, φυσικά.

Ο αγώνας γίνεται για τα παιδιά. Όχι μόνο των απεργών, τα οποία συμπαρίστανται (επάνω) με τον πιο γλυκό τρόπο, αλλά και για την επόμενη γενιά εργαζομένων στην επιχείρηση. Πολλοί από τους απεργούς έχουν ζήσει μια ζωή εδώ μέσα και απορούν πως γίνεται να μειώνονται οι μισθοί τους και να πολύονται την ώρα που η επιχείρηση παίρνει μεγάλες παραγγελίες.

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ και το Ρούπελ διασταυρώνονται στο κεφάλι μου. Πάνω από το Θριάσιο βαραίνει μια μολυβένια μέρα. Στα αριστερά η θάλασσα ακίνητη και δεξιά οι παγωμένες τσιμινιέρες του εργοστασίου. Το Ρούπελ είναι το μεγαλύτερο οχυρό των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, με καταφύγια κοντά στα δυο χιλιόμετρα και στοές που ξεπερνούν τα 4.000 μέτρα. Τον Απρίλη του ’41 επί τέσσερα μερόνυχτα οι Γερμανοί βομβάρδιζαν το Ρούπελ, ζητώντας τη συνθηκολόγησή του. «Τα οχυρά δεν παραδίδονται, καταλαμβάνονται», αντέταξαν οι φαντάροι· 44 έπεσαν νεκροί και άλλοι 152 τραυματίστηκαν, υπερασπιζόμενοι το οχυρό μέχρι τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας και την αναπόφευκτη παράδοσή του. Το Ρούπελ χτίστηκε με σίδηρο της νεαρής τότε Ελληνικής Χαλυβουργίας.Κι εγώ οδηγώ προς τον Ασπρόπυργο, αναζητώντας το οχυρό των χαλυβουργών.

«Μέσα από τον άνεμο και την καταιγίδα, από τη λάμψη της μαζικής απεργίας και της σύγκρουσης στους δρόμους, ο προλετάριος μεταμορφώνεται από έναν πάτερ-φαμίλια, που το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι το πώς θα εξοφλήσει το δάνειο, σ’ έναν «ρομαντικό επαναστάτη»…», έλεγε η Ρόζα. Αναρωτιέμαι αν αυτό ισχύει και για τους 400 εργάτες που θα συναντήσω. Στην 24η μέρα απεργίας σήμερα και για τις εφημερίδες και τα ΜΜΕ της χώρας δεν περίσσεψε μια λέξη. Είναι η πρώτη απεργία διαρκείας της εποχής του Μνημονίου, όμως τα κανάλια και οι περισσότερες εφημερίδες ζουν το μήνα του μέλιτος με την κυβέρνηση Παπαδήμου και τα ποσοστά αποδοχής του. «Ποτέ μην αφήνεις την αλήθεια να σου χαλάσει μια καλή ιστορία», λέει ένα παλιό αμερικάνικο δημοσιογραφικό ρητό. Κι οι χαλυβουργοί μάλλον θα τάραζαν την τηλεοπτική ευωχία.

«Για μας η απόλυση ήταν αιτία πολέμου. Και σ’ αυτόν απαντάς μόνο με αλληλεγγύη. Το πρώτο που σκέφτηκα ήταν τα παιδιά μου. Και μετά την τάξη μου. Αν περνούσε το πλάνο του Μάνεση σ’ εμάς, θα εφαρμοζόταν σε όλα τα εργοστάσια της περιοχής. Τέτοια προδοσία δεν θα την επέτρεπα ποτέ στον εαυτό μου.» Νάσος Παυλάκης

«Τα παιδιά μας είναι περίφανα γιατί οι πατεράδες τους δεν έσκυψαν το κεφάλι. Η εργοδοσία νόμιζε πως θα κάνουμε πίσω γιατί θα φοβηθούμε.Όμως τα βγάζουμε μια χαρά πέρα χάρη στην αλληλεγγύη του ελληνικού λαού. Και τα παιδιά μας παίρνουν καλύτερο μάθημα βλέποντας τον κόσμο που έρχεται για να στηρίξει τον αγώνα.» Μαρία

Στην εταιρεία για την οποία εργάζονται δεν συνέβη κάτι πρωτόφαντο για την Ελλάδα της ύφεσης: το αφεντικό τους βλέπει τα κέρδη του να μειώνονται λόγω της κρίσης και καλεί τους εργαζόμενους να συναινέσουν σε ένα μπίζνες-πλαν «για τον εξορθολογισμό και την επιβίωση της εταιρείας». Το μπίζνες-πλαν προέβλεπε ό,τι σχεδιάζει κάθε μάνατζερ που σέβεται τον εαυτό του: απολύσεις και περικοπές μισθών μέχρι 40%.Τα στελέχη της εταιρείας έλεγαν στους χαλυβουργούς ό,τι λέει κάθε στέλεχος που σέβεται τον εαυτό του: το αφεντικό μας είναι καλό, αλλά φτωχό. Να βάλουμε πλάτη για να σωθεί η εταιρεία. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Σίδερα παντού. Σιδερένια κτήρια, σιδερένια η περίφραξη, σιδερένια τα εργαλεία, σίδερο και το προϊόν. Η παραγωγή ατσαλιού έχει αυξηθεί, οι εξαγωγές καλά κρατούν, αλλά οι ιδιοκτήτες, αλλά οι ιδιοκτήτες των χαλυβουργείων δεν χάνουν την ευκαιρία για μειώσεις μισθών και προσωπικού που θα αβγάτιζε περισσότερο τα κέρδη τους.

Το ατσάλι είναι το πιο διαδεδομένο κατασκευαστικό υλικό και χρησιμοποιείται παντού: από την αρχιτεκτονική και τη ναυπηγική μέχρι την κατασκευή χειρουργικών εργαλείων. Όπως διαβάζω στη Wikipedia, «σε παλαιότερες εποχές, η βιομηχανική παραγωγή μιας χώρας αξιολογούνταν από την παραγωγή της σε χάλυβα. Η Ελλάδα έχει αυξήσει σημαντικά την παραγωγή της τα τελευταία χρόνια: από 1,0 εκατ. τόνους το 1990, ξεπέρασε τα 2,5 το 2007». 

Ένα χρόνο νωρίτερα, την 1η Δεκεμβρίου του 2006, «αθόρυβα και διακριτικά, ως συνήθως», όπως γράφει ο Τύπος, η οικογένεια του κ. Ν. Μάνεση συνενώνει τη Χαλυβουργία Θεσσαλίας και την Ελληνική Χαλυβουργία (αφού είχε αποκτήσει το πλειοψηφικό μερίδιό της ήδη από το 2004), συγκροτώντας έτσι τη μεγαλύτερη σε πωλήσεις, από τις εκτός Σοφοκλέους, βιομηχανία της χώρας: τη Χαλυβουργία Ελλάδος. Με βάση τις πωλήσεις της, η νέα εταιρεία τοποθετείται ανάμεσα στις είκοσι πρώτες, εισηγμένες και μη, βιομηχανίες. 

Έγραφε τότε το «Βήμα»: «Με παραγωγική δυναμικότητα περί το ένα εκατ. τόνους χάλυβος ετησίως, η νέα εταιρεία αναμένεται να παρουσιάσει τζίρο άνω των 320 εκατ. ευρώ για το 2006, αυξημένο περίπου κατά 65 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με αυτόν που είχαν πραγματοποιήσει το 2005 οι δύο ενοποιούμενες επιχειρήσεις. Απασχολεί κεφάλαια ύψους 400 εκατ. ευρώ και 1.000 εργαζομένους στο Βόλο και στον Ασπρόπυργο. Οι εγκαταστάσεις της εκτείνονται σε 750 στρέμματα».

Άνθρωποι από σίδερο. Επάνω, Παναγιώτης και Δημήτρης Παπανικολάου, γιος και πατέρας. Κάτω αριστερά, ο πρόεδρος του σωματείου Γιώργος Σιφωνιός και δεξιά ο εργάτης Κώστας Παπαπαύλος. Παλεύουν όχι μόνο για το μεροκάματο, αλλά και για την αξιοπρέπεια. Στο κάτω κάτω, αυτοί είναι που έχουν το σήμα της εταιρείας επάνω τους

«Δεν είχα πάει ποτέ στη ζωή μου ούτε σε πορεία, ούτε σε κόμμα, ούτε σε τίποτα. Ο Μάνεσης με έκανε τον μεγαλύτερο κομμουνιστή. Πριν από την απεργία, μέσα στο εργοστάσιο δουλεύαμε σε κλίμα τρομοκρατίας. Τώρα έρχονται οι διευθυντάδες και μας παρακαλάνε να μπούμε μέσα». Παναγιώτης Παπανικολάου

Ένα χρόνο αργότερα και μετά τα επίπεδα-ρεκόρ στην ανάπτυξη το 2006, η ελληνική οικονομία παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης: ο ΦΠΑ ανεβαίνει, η οικοδομική δραστηριότητα πέφτει, οι εξαγωγές δεν αυξάνονται.Παραδόξως, οι τρείς παίκτες του χάλυβα (Ελληνική Χαλυβουργία, Σίδενορ και Χαλυβουργική) επιδίδονται σε ένα ξέφρενο παιχνίδι ανταγωνισμού, κάνοντας επενδύσεις, αυξάνοντας την παραγωγή τους και ρίχνοντας συνεχώς τις τιμές. Έγραφε, τότε, ο ενημερωμένος ρεπόρτερ Βασίλης Κώτσης: «Θα γίνει μεγάλη μάχη και ο πόλεμος των τιμών θα κλιμακωθεί. Παράγοντες του κλάδου επισημαίνουν ότι οι τρεις μονομάχοι δεν έχουν αντιληφθεί πως τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Άλλοι πάντως υποστηρίζουν ότι εν γνώσει τους οι τρεις μεγάλοι «τρέχουν» αυτά τα επενδυτικά προγράμματα για να καταφέρουν να ενισχύσουν τα μερίδια αγοράς και να γονατίσουν τον ανταγωνισμό. Θεωρείται πολύ πιθανόν κάποιος από τους τρεις ή ακόμη και οι τρεις να πληγούν από τη στρατηγική αυτή».

Σήμερα, κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν είναι η στρατηγική, τα λάθη και οι παραλείψεις που έφεραν την Ελληνική Χαλυβουργία σε κακή οικονομική κατάσταση ή αν, όπως ισχυρίζονται οι εργαζόμενοι, η κακή οικονομική κατάσταση είναι μια μαγική εικόνα που κατασκευάζει η δημιουργική λογιστική. Στις 12 Οκτωβρίου, πάντως, το μπίζνες-πλαν παρουσιάστηκε ως εκ των ων ουκ άνευ για την επιβίωση της εταιρείας: πεντάωρη και πενθήμερη εργασία με 40% μείωση αποδοχών ή απολύσεις 180 εργαζομένων σε σύνολο 378. «Κάναμε γενική συνέλευση, αποφασίζοντας ομόφωνα να απορρίψουμε και πεντάωρο και πενθήμερο και απολύσεις. Εσείς ζητάτε υποταγή, εμείς δεν το δεχόμαστε», λέει ο Γιώργος Σιφωνιός, πρόεδρος του Σωματείου των Εργαζομένων. Δύο μέρες μετά, σε μία γενική συνέλευση 280 παρόντων, οι εργάτες παρουσίασαν το δικό τους σκεπτικό: η εργοδοσία επικαλείται στοιχεία που δεν δημοσιοποιεί, παρόλες τις πιέσεις. Τα μόνα στοιχεία που μπορούν να γνωρίζουν οι εργάτες είναι η ίδια τους η δουλειά: η παραγωγή, από 196.000 τόνους πέρυσι, αυξήθηκε σε 266.000 τόνους φέτος.

Οι εγκαταστάσεις σε σπάνια κατάσταση ηρεμίας. Οι άνθρωποι, που δούλευαν εδώ σε αφόρητη ζέστη, με εναλλαγές θερμοκρασίας και με απίστευτο ρίσκο, για ένα μεροκάματο αναντίστοιχο των κινδύνων και της κούρασης, δηλώνουν αποφασισμένοι να τις ξαναθέσουν σε λειτουργία όταν αναγνωριστεί το δίκιο τους.

Στις 31 Οκτωβρίου η πρώτη απόλυση θυροκολλήθηκε έξω από το σπίτι ενός εργάτη, ενώ ως το βράδυ είχαν απολυθεί άλλοι 18. Την επομένη απολύθηκαν άλλοι 16. Η εταιρεία πρότεινε άμεση ανάκληση των απολύσεων, υπό την προϋπόθεση να αποδεχτούν οι εργαζόμενοι είτε εκ περιτροπής απασχόληση για τρεις μήνες είτε μερική απασχόληση (πεντάωρη) για το ίδιο διάστημα. «Μέχρι και οι απολυμένοι έρχονταν λέγοντας «πρόεδρε, μην το υπογράψεις». Και δεν το υπογράφουμε. Ό,τι και να γίνει δεν υποχωρούμε», λέει ο Γιώργος. Απεργία μέχρις εσχάτων.

«Για εμάς η απόλυση ήταν αιτία πολέμου. Και σε αυτόν τον πόλεμο απαντάς μόνο με αλληλεγγύη. Το πρώτο που σκέφτηκα ήταν τα παιδιά μου. Και μετά την τάξη μου. Αν επιτρέπαμε στον Μάνεση να εφαρμόσει τα σχέδιά του, τα παιδιά μου θα πεινούσαν. Κι αν περνούσε το πλάνο του στο δικό μας εργοστάσιο, μετά θα εφαρμοζόταν σε όλα τα εργοστάσια της περιοχής. Μια τέτοια προδοσία δεν θα την επέτρεπα ποτέ στον εαυτό μου».

Σήμερα ο Νάσος Παυλάκης είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος: όταν ξεκίνησε η απεργία είχε μια κόρη. Σήμερα γιορτάζει τα γεννητούρια της δεύτερης κόρης του γύρω από ένα βαρέλι με φωτιές στην είσοδο του βουβού εργοστασίου. Στα εργοστάσια της περιοχής η τρομοκρατία είναι πια απροκάλυπτη: παντού οι εργάτες εκβιάζονται να αποδεχτούν μισθούς μέχρι 500 ευρώ ή να πάρουν την άγουσα. Δεν φοβήθηκες να βγεις σε αυτόν τον αγώνα, ενώ περίμενες ένα μωρό να γεννηθεί, τον ρωτάω. «Η γυναίκα μου είναι Σπαρτιάτισσα κι από την πρώτη ώρα μου είπε «ξέρω ότι δεν θα κάνεις πίσω, αλλά για μένα έχεις πάει ήδη πολύ μπροστά». Μετά από αυτό ήμουν απολύτως αποφασισμένος. Όταν ανακοινώθηκε η πρώτη απόλυση, μέσα σε 15 λεπτά 400 εργάτες ήμασταν μαζεμένοι στην πύλη».

«Ή όλοι ή κανείς», αυτό ήταν το σκεπτικό μας. Υπήρχαν ελάχιστοι συνάδελφοι που αναρωτιούνταν και δίσταζαν και σκεφτόντουσαν «βρε μπας κι η εταιρεία έχει δίκιο; Μήπως στ’ αλήθεια δεν έχει χρήματα ο Μάνεσης; Μήπως κάνουμε απεργία και κλείσουμε το μαγαζί;» Σε αυτούς απάντησε οριστικά ένας συνάδελφος που έχει έξι παιδιά. Γυρνάει, μας κοιτάει και μας λέει: «αφού δεν φοβάμαι εγώ και προχωρώ, ποιός από εσάς θα κάνει πίσω;» 

Από τότε κι έπειτα δεν υπήρξε κανένας άλλος δισταγμός. Ο Μάνεσης νόμιζε πως θα κάνουμε μια-δυο μέρες απεργία και θα καθαρίσει, όμως εμείς θα κάνουμε εδώ και Χριστούγεννα και Απόκριες και Πάσχα άμα χρειαστεί», μου λέει ο 28χρόνος Δημήτρης Παπανικολάου.«Αυτά που ζείτε εδώ συμβαίνουν και σε άλλους χώρους δουλειάς και, συνήθως, οι εργαζόμενοι λουφάζουν, προσπαθούν να κρυφτούν και να κάνουν τα καλά παιδιά για να μην απολυθούν οι ίδιοι. Εσύ δεν το σκέφτηκες;» τον ρωτάω. «Σε αυτό το εργοστάσιο, στον διπλανό γερανό δουλεύει ο πατέρας μου. Ο χαλυβουργός δένει το ατσάλι στους 70 βαθμούς Κελσίου. Μέσα στη φωτιά γίνεσαι σκληρός και αποφασισμένος: σκληρός στη μάχη και αποφασισμένος δίπλα στον συνάδελφό σου. Γιατί κάθε μέρα τον θάνατο τον αντιμετωπίζετε δίπλα δίπλα».

«Δυο μέρες πριν ξεκινήσει η απεργία, η εταιρεία πήρε μια τεράστια παραγγελία και μου ζητούσε να υπογράψω ατομική σύμβαση για 600 ευρώ. Να πληρώνω 350 ευρώ για βενζίνη και να ζω με 150! Μας έλεγαν ότι θα χρεωκοπήσουμε την εταιρεία αν κάνουμε απεργία.» Κώστας Παπαπαύλος

Ο Παναγιώτης Παπανικολάου, ο πατέρας του Δημήτρη, δουλεύει στην Ελληνική Χαλυβουργία τα τελευταία 28 χρόνια. «Και να σκεφτείς ότι δεν είχα πάει ποτέ στη ζωή μου ούτε σε πορεία ούτε σε κόμμα ούτε σε τίποτα. Ο Μάνεσης με έκανε τον μεγαλύτερο κομμουνιστή», μου λέει χαμογελώντας πικρά ενώ μου δείχνει το αγγελτήριο για το ετήσιο μνημόσυνο του «αγαπημένου μας συζύγου, πατέρα, υιού, αδελφού και θείου Γιώργου Τσακαράκη». «Αυτός κάηκε πέρσι», μου λέει ο Παναγιώτης. «Τότε έπεσε η γερανογέφυρα στην οποία δουλεύω, από θαύμα σώθηκα. Τρεις μήνες μετά έγινε το δυστύχημα με τον Γιώργο. Ακόμα τρέχει η οικογένειά του στα δικαστήρια για να δικαιωθεί…»

Το δυστύχημα έγινε την Τετάρτη 13 Οκτωβρίου του 2010. Το συρματόσχοινο έσπασε και σκόρπισε 70 τόνους λιωμένο μέταλλο.Εξαιτίας των εύφλεκτων υλικών η φωτιά πήρε γρήγορα διαστάσεις.Τέσσερις εργάτες άρπαξε η λάβα: ο ένας βρέθηκε με εγκαύματα στο 85% του σώματός του, ο δεύτερος με εγκαύματα στο 35% του κορμιού του, ενώ οι άλλοι δύο συνάδελφοί τους στάθηκαν πιο τυχεροί και γλίτωσαν με ελαφριά εγκαύματα. Σε ανακοίνωσή του, τότε, το ΚΚΕ κατήγγελλε «έλλειψη μέτρων προστασίας που διευρύνεται, παράλληλα με την επίθεση στα εργασιακά και μισθολογικά δικαιώματα, με την αύξηση της ανεργίας». Για «έγκλημα με φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς» έκανε λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ. 

«Το Κέντρο Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου, αρμόδιο για τη διερεύνηση των εργατικών ατυχημάτων, περί άλλων τυρβάζει», φώναζε τότε ο πρόεδρος του Σωματείου. «Όταν έπεσε ο άλλος γερανός, αντί να έρθει το ΚΕΠΕΚ να δώσει εντολή να σταματήσει για λίγο καιρό το εργοστάσιο και να αποκατασταθούν οι ελλείψεις, που εμείς τους υποδεικνύουμε, αυτοί έλεγαν πως δεν υπάρχει πρόβλημα και πως έχουμε πάρει το πιστοποιητικό από τους πολεοδόμους και μηχανικούς ασφάλειας. Κοινώς, δεν μας λαμβάνουν υπόψιν τους».

«Για αυτόν τον νεκρό και για τα νέα παιδιά έγινα ο μεγαλύτερος κομμουνιστής», μου λέει ο Παναγιώτης. «Για μένα, που θέλω ένα χρόνο να βγω στη σύνταξη, τα σχέδια του Μάνεση δεν ήταν πρόβλημα, για τα νέα παιδιά όμως θα είναι η καταστροφή. Πριν την απεργία μέσα στο εργοστάσιο δουλεύαμε σε κλίμα τρομοκρατίας. Τώρα έρχονται οι διευθυντάδες και μας παρακαλάνε να ξαναμπούμε μέσα. Η εταιρεία έχει τρεις διευθυντές που παίρνουν 30.000 ευρώ: να κόψουν τους δικούς τους μισθούς αν θέλουν να κάνουν οικονομία, να κόψουν από μένα που είμαι υψηλόμισθος. Αλλά όχι να σφάξουν τα νέα παιδιά. Ο γιός μου θέλει να φύγει από την Ελλάδα, να πάει στο Κατάρ. Με το ζόρι τον κρατάω. Όχι για μένα, για τα παιδιά αγωνίζομαι».

Είναι πολλά τα παιδιά και οι νέοι άνθρωποι που έχουν μαζευτεί σήμερα στο εργοστάσιο για να συμπαρασταθούν στους απεργούς: «Είμαστε μαζί σας, κουράγιο!», γράφει το πανό που έχουν αναρτήσει οι μαθητές του 2ου γυμνασίου Ασπροπύργου. Πιτσιρίκια από όλα τα σχολεία της περιοχής έρχονται καθημερινά με τους δασκάλους τους και παραδίδουν στους απεργούς σακουλάκια και μασουράκια με χρήματα που έχουν μαζέψει από το χαρτζιλίκι τους. Πάνω από 3.000 ευρώ σε κέρματα και 5ευρα τους έδωσαν οι φοιτητές. 

Η Ζωή Λατζούνη είναι 12 χρονών και αγκαλιάζει συνεχώς τον μπαμπά της. «Μου λείπει πολύ ο μπαμπάς, δουλεύει πάρα πολλές ώρες για να τα βγάλει πέρα. Όταν μου είπε ότι θα κάνει απεργία κατάλαβα αμέσως. Κι εμείς είχαμε κατάληψη στο σχολείο πέρσι. Όταν δεν έχεις τίποτα πρέπει να αγωνίζεσαι. Θα ήθελα να δω τον κύριο Μάνεση και να του πω να δίνει πιο πολλά λεφτά στον μπαμπά μου για να τον βλέπω περισσότερο. Αλλά εκείνος δεν του δίνει λεφτά και θέλει να τον διώξει. Κι έτσι ο μπαμπάς μου μαζί με τους άλλους μπαμπάδες κάνει απεργία».

«Τα παιδιά μας είναι περήφανα γιατί οι πατεράδες τους δεν έσκυψαν το κεφάλι, όπως περήφανες είμαστε κι όλες εμείς. Υπάρχουν 32 οικογένειες πολυτέκνων εδώ μέσα και η εργοδοσία νόμιζε πως θα κάνουμε πίσω γιατί θα φοβηθούμε. Όμως εμείς τα βγάζουμε μια χαρά πέρα χάρη στην αλληλεγγύη του ελληνικού λαού. Και τα παιδιά μας παίρνουν το καλύτερο μάθημα, βλέποντας όλον αυτό τον κόσμο που φτάνει καθημερινά εδώ για να στηρίξει τον αγώνα», μου λέει η Μαρία που οργανώνει το δίκτυο γυναικών των απεργών. «Τώρα η κυρία Διαμαντοπούλου λέει ότι θα στείλει ψυχολόγους στα σχολεία… για να αντιμετωπίσουν τα παιδιά τις ψυχολογικές επιπτώσεις της κρίσης. Δεν χρειάζονται ψυχολόγο τα παιδιά μας, αγώνες χρειάζονται».

«Είμαστε εδώ για να αγωνιστούμε για τη δουλειά του μπαμπά», λέει η Αναστασία στον τετράχρονο Δημήτρη. «Είναι πολύ μικρός για να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει, αλλά τον φέρνω όσο πιο συχνά μπορώ. Ήμουν μαθήτρια στις μεγάλες καταλήψεις του ’91, αργότερα στα φοιτητικά μου χρόνια ήμουν ενεργή συνδικαλίστρια. Δεν υπήρχε περίπτωση να μη στηρίξω τον άντρα μου σε αυτόν τον αγώνα. Ο άντρας μου δουλεύει στα έλαστρα και έχει καεί δυο φορές. Δεν τον άφησαν να δηλώσει εργατικό ατύχημα και ο προϊστάμενός του τον κορόιδευε επειδή δεν μπορούσε να περπατήσει. Και τώρα του λένε από τα 1000 ευρώ που παίρνει το μήνα να πέσει στα 600. Πώς θα ζήσουμε; Το μόνο που φοβάμαι είναι μήπως τα πράγματα αγριέψουν κι ο Μάνεσης φέρει απεργοσπάστες. Αλλά και τότε θα μπούμε εμείς μπροστά αγκαλιά με τα παιδιά μας. Αν είναι να τον απολύσουν, θα τον απολύσουν. Με το φόβο δεν κερδίζεις τίποτα».

Λίγες μέρες αργότερα κι ενώ οι χαλυβουργοί βρίσκονταν στο κέντρο της Αθήνας κάνοντας πορεία, ο δικαστικός κλητήρας θυροκόλλησε άλλες 16 απολύσεις. Από όλο τον πλανήτη φτάνουν μηνύματα συμπαράστασης σε αυτόν τον αγώνα που δεν χωράει στα μίντια, δεν φτάνει στη Βουλή αλλά με έναν μαγικό τρόπο φτάνει σε όλα τα σπίτια και στις καρδιές μας. «Έτσι και ξεσηκωθούν δυό-τρεις τομείς, στην Ελλάδα θα αλλάξουν όλα», μου λέει ο χαλυβουργός Κώστας Παπαπαύλος. «Δυο μέρες πριν ξεκινήσει η απεργία, η εταιρεία πήρε μια τεράστια παραγγελία και μου ζητούσε να υπογράψω ατομική σύμβαση που θα έριχνε το μισθό μου στα 600 ευρώ. Να πληρώνω 350 ευρώ το μήνα για βενζίνη και να ζω με 150… 

Μας έλεγαν ότι θα χρεοκοπήσουμε την εταιρεία αν κάνουμε απεργία. Μας λένε ότι θα χρεοκοπήσει η χώρα αν ξεσηκωθούμε. Δηλαδή να χρεοκοπήσουμε εμείς για να σωθεί η εταιρεία, να πεθάνουμε εμείς για να ζήσει η χώρα; Η εταιρεία είναι οι εργάτες, η χώρα είναι οι άνθρωποι. Όχι, ρε φίλε, θα ζήσουμε. Κι η τσιμινιέρα θα ανάψει μόνο αν νικήσουμε, με ψηλά το κεφάλι».

ΚΙΣΑ για τη δολοφονία μετανάστριας και του παιδιού της

Η ΚΙΣΑ, σε σημερινή της ανακοίνωση, με αφορμή και το τελευταίο βίαιο έγκλημα κατά της ζωής της μετανάστριας Γιούλιας Ομπόροκ και του παιδιού της, καλεί την κυπριακή κοινωνία και το κράτος, αφού ξεπεράσουν το «συγκλονισμό» τους, να δουν την πραγματικότητα κατάματα και ενεργά πλέον να την αντιμετωπίσουν.

''Η βία, είτε αυτή είναι ενδοοικογενειακή είτε ασκείται από εργοδότες, πράκτορες ή άλλους, εναντίον ειδικά των μεταναστριών γυναικών, αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια καθημερινό φαινόμενο το οποίο 'νομιμοποιείται' από εκείνες τις πολιτικές και πρακτικές που θέτουν τις γυναίκες μετανάστριες στην πιο ευάλωτη θέση στην κοινωνία και σε πλήρη εξάρτηση από τους έχοντες την εκάστοτε 'εξουσία' να καθορίζουν την παραμονή στη Δημοκρατία ή την πρόσβασή τους σε δικαιώματα, είτε αυτοί είναι οι Κύπριοι εργοδότες τους ή οι Κύπριοι σύζυγοι/σύντροφοί τους'', αναφέρει η Κίνηση.

Τονίζει τη θετική υποχρέωση του κράτους να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε προσώπου που ζει στην επικράτειά του ανεξάρτητα από το φύλο, την εθνοτική καταγωγή ή την υπηκοότητα ή οποιοδήποτε άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό.

Το μεταναστευτικό μοντέλο που ακολουθεί η Κύπρος και οι αυστηρές πολιτικές μετανάστευσης καθιστούν τους μετανάστες και ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες ομάδες, όπως οι γυναίκες και τα παιδιά, σε θύματα ή εν δυνάμει θύματα βίας και εκμετάλλευσης αφού παραμένουν απόλυτα εξαρτώμενες από τους εκάστοτε εργοδότες, συζύγους ή συντρόφους τους.

Οπως αναφέρεται, το κράτος δεν έχει μέχρι σήμερα αναπτύξει κανένα αποτελεσματικό μηχανισμό προστασίας των μεταναστριών γυναικών και των παιδιών τους που είναι θύματα βίας, σεξουαλικών παρενοχλήσεων, βιασμών και εκμετάλλευσης της εργασίας τους, παρά τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά που η ΚΙΣΑ πάντοτε καταγγέλλει στις αρμόδιες αρχές.

Η ΚΙΣΑ καλεί για ακόμα μια φορά το κράτος και την kυπριακή κοινωνία να αντιληφθούν την έκταση του προβλήματος της βίας εναντίον των μεταναστριών γυναικών και των γυναικών γενικότερα και να αναλογιστούν τις ευθύνες, στάσεις, αιτίες και πρακτικές που οδηγούν στη διαιώνιση και ακόμη χειρότερα στην αύξηση αυτής της βίας.

''Μόνο με την αναγνώριση του άθλιου αυτού φαινομένου και των ευθυνών όλων των εμπλεκομένων, κρατικών και άλλων υπηρεσιών και φορέων αλλά και του κοινωνικού συνόλου, είναι δυνατό να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά'', καταλήγει η ανακοίνωση.

Τσε Γκεβάρα:Πολιτική και Οικονομική Ανεξαρτησία

Από το Αριστερό blog

Οι δυο στόχοι της πολιτικής εξουσίας και της οικονομικής ανεξαρτησίας είναι πολύ στενά συνδεδεμένοι. Ο ένας μπορεί κάποτε να προηγείται του άλλου, όπως συνέβη μια ορισμένη στιγμή στην Κούβα, αλλά κανονικά πηγαίνουν πάντα ζευγαρωμένοι και πρέπει να συναντηθούν.

Ραδιοφωνική ομιλία του Τσε που μεταδόθηκε στις 20 Μαρτίου 1960

Αρχίζοντας μια ομιλία σαν κι αυτήν, απευθύνω, φυσικά, το χαιρετισμό μου σε όλους τους ακροατές της Κούβας, υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα, τη σημασία αυτής της λαϊκής διαπαιδαγώγησης, που αφορά άμεσα όλες τις μάζες των εργατών μας, αλλά και των αγροτών μας. Με την ομιλία μου επιδιώκω να εξηγήσω τις αλήθειες της επανάστασης, απογυμνώνοντας την απ’ όλα τα υποκατάστατα μιας γλώσσας που κατασκευάστηκε ειδικά για να αποκρυφτεί η αλήθεια.

Έχω την τιμή να εγκαινιάζω τον κύκλο των ομιλιών. Κανονικά αυτό θα ’πρεπε να γίνει από τον σύντροφο Ραούλ Κάστρο, αλλά επειδή πρόκειται για οικονομικά θέματα, μου ανέθεσε να μιλήσω εγώ στη θέση του. Εμείς που είμαστε οι στρατιώτες της επανάστασης άμεσα εκτελούμε έργα που το καθήκον μας επιβάλλει και συχνά είμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε στην εκτέλεση ορισμένων, για τα οποία, το ολιγότερο που μπορώ να πω είναι, πως δεν έχουμε την ιδανική κατάρτιση. 

Μια απ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι και η σημερινή: Οφείλω να εξηγήσω με απλές λέξεις και με κατανοητές για όλους ιδέες, την τεραστία σημασία του θέματος της πολιτικής εξουσίας και της οικονομικής ανεξαρτησίας. Πρέπει επίσης να τους ξεκαθαρίσω, γιατί αυτοί οι δυο στόχοι είναι πολύ στενά συνδεδεμένοι. Ο ένας μπορεί κάποτε να προηγείται του άλλου, όπως συνέβη μια ορισμένη στιγμή στην Κούβα, αλλά κανονικά πηγαίνουν πάντα ζευγαρωμένοι και πρέπει να συναντηθούν, είτε θετικά όπως στην Κούβα που, αφού επέτυχε την πολιτική της ανεξαρτησία, αφιερώνεται αμέσως στο να επιτύχει και την οικονομική, είτε αρνητικά στην περίπτωση των χωρών που επιτυγχάνουν την πολιτική τους ανεξαρτησία ή αποβλέπουν σ’ αυτήν και που στην αδυναμία τους να εξασφαλίσουν την οικονομική τους ανεξαρτησία, αφήνουν την πολιτική τους ανεξαρτησία να αδυνατίσει, μέχρι που την χάνουν ολοκληρωτικά. Το επαναστατικό μας καθήκον, σήμερα, δεν πρέπει να ασχολείται μόνον με το φορτωμένο από απειλές παρόν μας. Πρέπει να σκεφτόμαστε επίσης και το μέλλον.

Το σύνθημα μας τούτη την ώρα πρέπει να είναι ο προγραμματισμός. Ο συνειδητός και έξυπνος προγραμματισμός όλων των προβλημάτων που θα τεθούν για την Κούβα στο μέλλον. Δεν πρέπει να αποβλέπουμε αποκλειστικά στην απάντηση, στην αντεπίθεση μιας άμεσης ίσως επίθεσης: οφείλουμε να κάνουμε μια γερή προσπάθεια προκείμενου να επεξεργαστούμε ένα σχέδιο που θα μας επιτρέψει να προβλέψουμε το μέλλον. Οι άνθρωποι της επανάστασης πρέπει να εκπληρώσουν τον προορισμό τους απόλυτα συνειδητά. Αλλά δεν αρκεί να γίνει αυτό μόνο από κείνους που έκαναν την Επανάσταση. Ολόκληρος ο λαός της Κούβας πρέπει να καταλάβει απόλυτα ποιες είναι όλες οι επαναστατικές αρχές και να ξέρει πως πέρα από τούτο το παρόν, για το οποίο ορισμένοι αμφιβάλλουν, ένα ευτυχισμένο κι ένδοξο μέλλον μας περιμένει. Στην πραγματικότητα είμαστε μείς που βάλαμε την πρώτη πέτρα της ελευθέριας στην Αμερική, γι’ αυτό κι ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι τόσο σημαντικό: όλοι, όσοι έχουν ένα μήνυμα, πρέπει να το γνωστοποιήσουν. Το ’χουμε ξαναπεί: Κάθε φορά που ο πρωθυπουργός μας εμφανίζεται στην Τηλεόραση μας δίνει ένα μεγαλειώδες μάθημα, που μόνον ένας παιδαγωγός της ποιότητας του μπορεί να δώσει. Αλλά και γι’ αυτή την περίπτωση έχουμε προγραμματίσει την εκπαίδευση μας και θέλουμε να την χωρίσουμε σε ειδικά θέματα και να μην αρκούμαστε μόνο σε απαντήσεις συνεντεύξεων. Και τώρα ας έλθουμε στο θέμα μας που αφορά, όπως λίγο πριν είπαμε, την πολιτική εξουσία και την οικονομική ανεξαρτησία.

Πριν μιλήσουμε για τις προσπάθειες που πραγματοποιεί η Επανάσταση αυτή τη στιγμή, προκείμενου αυτοί οι δυο στόχοι να γίνουν πραγματικότητα, θα εξηγήσω για σας τούτες τις δυο έννοιες που πρέπει πάντα να συμπορεύονται. Οι ορισμοί δεν είναι ποτέ ικανοποιητικοί. Αποβλέπουν πάντα να παγώσουν τους στόχους και να τους νεκρώσουν, αλλά πρέπει να δώσουμε τουλάχιστον μια γενική ιδέα αυτών των δυο δίδυμων στόχων. Μερικοί δεν καταλαβαίνουν (ή δεν θέλουν να καταλάβουν, που κάνει το ίδιο) σε τι συνίσταται η εξουσία, και πανικοβάλλονται, όταν παραδείγματος χάριν η χώρα μας υπογράφει μια συμφωνία (στην οποία, εν παρένθεση, είχα την τιμή να συμμετέχω) όπως η εμπορική συμφωνία με την Σοβιετική Ένωση. 

Ο αγώνας για την εξουσία έχει προηγούμενα στην ιστορία της Αμερικής. Για να μην πάμε πολύ μακριά, αυτές τις μέρες, δυο μέρες πριν για την ακρίβεια, ήταν η επέτειος της απαλλοτρίωσης των εταιριών πετρελαίων του Μεξικού, από την κυβέρνηση του Λάζαρο Κάρντενας. Εμείς, οι νέοι, ήμασταν τότε παιδιά. Πάνε είκοσι χρόνια από τότε και δεν μπορούμε να διανοηθούμε τι πλήγμα ήταν, ένα παρόμοιο πλήγμα με το τωρινό, για την Αμερική. Πάντως οι όροι και οι μομφές ήταν οι ίδιες με κείνες που η Κούβα θα υποστεί σήμερα, ίδιες με κείνες που υπέστη η Γουατεμάλα πριν λίγο καιρό και που την έζησα προσωπικά. Είναι οι ίδιες που πρέπει να υποστούν στο μέλλον όλες οι χώρες που θα βαδίσουν αποφασιστικά σ’ αυτό το δρόμο της λευτεριάς. Μπορούμε να πούμε σήμερα, σχεδόν χωρίς υπερβολή, ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις του Τύπου και οι εκπρόσωποι των Ην. Πολιτειών δίνουν τον τόνο της σημασίας και της εντιμότητας μιας ιθύνουσας χώρας. Αρκεί ν’ αντιστρέψουμε τους όρους. Όσο περισσότερο βάλλεται ένας πρωτοπόρος, τόσο καλύτερος είναι χωρίς αμφιβολία. Κι έχουμε σήμερα το προνόμιο να είμαστε η χώρα και η κυβέρνηση που μας χτυπούν αμείλικτα. Αυτό το ρεκόρ δεν περιορίζεται στο παρόν. Μπορούμε να πούμε πως είμαστε οι πλέον βαλλόμενοι στην ιστορία της Αμερικής, περισσότερο και από τη Γουατεμάλα, ίσως ακόμη και από το Μεξικό του ’38 ή του ’36, όταν ο στρατηγός Κάρντενας διέταξε την εθνικοποίηση. Την εποχή εκείνη το πετρέλαιο έπαιζε σημαντικό ρόλο: Η ζάχαρη σήμερα παίζει τον ίδιο ρόλο σε μας: μιας μονοκαλλιέργειας προορισμένης για μια μοναδική αγορά.

«Όχι χώρες χωρίς ζάχαρη» ουρλιάζουν οι εκπρόσωποι της αντίδρασης. Και πιστεύουν πως αν η αγορά διακόψει και δεν αγοράζει τη ζάχαρη μας θα καταρρεύσουμε τελείως. Λες κι αυτή η αγορά που αγοράζει τη ζάχαρη μας το ’κάνε μόνο και μόνο από την έγνοια της να μας βοηθήσει. Για αιώνες οι ιδιοκτήτες των σκλάβων κρατούσαν στα χέρια τους την πολιτική δύναμη και μετά απ’ αυτούς οι φεουδάρχες. Και για να διευκολύνονται οι πόλεμοι κατά των έχθρων και κατά των επαναστάσεων των καταπιεσμένων, μεταβίβαζαν τα προνομία τους σ’ έναν απ’ αυτούς, αυτόν που τους ενσάρκωνε όλους, τον πιο αποφασισμένο, τον πιο σκληρό μάλιστα, που γινόταν ο βασιλιάς, κυρίαρχος και δεσπότης, που επέβαλε βαθμιαία τη θέληση του στη διάρκεια ιστορικών περιόδων, ωσότου την έφτανε στο απόλυτο.

Δεν θα ανατρέξουμε φυσικά σ’ όλη την ανθρώπινη ιστορία και εξ άλλου ο καιρός των βασιλιάδων είναι αμετάκλητα τελειωμένος. Δεν μένουν παρά λίγα δείγματα στην Ευρώπη. Ο Φουλγκένσιο Μπατίστα δεν διανοήθηκε ποτέ να βαφτιστεί σε Φουλγκένσιο τον 1ο, αρκούσε να τον αναγνωρίσει σαν πρόεδρο κάποιος ισχυρός γείτονας και οι αξιωματικοί του στρατού, οι αφεντάδες δηλαδή των φυσικών δυνάμεων, των υλικών δυνάμεων, των εργαλείων του θανάτου, να τον σεβαστούν και να τον υποστηρίξουν σαν τον πιο δυνατό ανάμεσα τους, αναγνωρίζοντας τον σαν τον πιο σκληρό και σαν τον καλύτερα προστατευόμενο από τους ξένους φίλους.

Τώρα υπάρχουν βασιλιάδες χωρίς στέμματα: είναι τα μονοπώλια, αληθινοί αφέντες ολόκληρων χωρών, ακόμα και ηπείρων, σαν την περίπτωση της Αφρικής, ενός γερου τμήματος της Ασίας και δυστυχώς επίσης της Αμερικής μας. Κατά καιρούς προσπάθησαν να κυριαρχήσουν στον κόσμο. Όπως ο Χίτλερ, ο εκπρόσωπος των μεγάλων γερμανικών μονοπωλίων, που προσπάθησε να επιβάλει την ιδέα της ανωτερότητας μιας φυλής στον κόσμο, με έναν πόλεμο που στοίχισε τη ζωή 40 εκατομμυρίων ανθρώπινων υπάρξεων. Η σημασία των μεγάλων μονοπωλίων είναι τεραστία. Σε σημείο που να εξουδετερώνει την πολιτική ισχύ σε πολλές από τις δημοκρατίες μας. Πριν μερικά χρόνια διάβαζα ένα δοκίμιο του Παπινι, όπου ο ήρωας του, ο Γκογκ, αγοράζει μια δημοκρατία και λέει πως σκέπτεται να έχει πρόεδρο, βουλή, στρατο και αισθάνεται άρχοντας, ενώ στην πραγματικότητα έχει αγοράσει το αρχοντιλικι. Αυτή η καρικατούρα είναι απόλυτα ακριβής: υπάρχουν δημοκρατίες που έχουν όλα τα τυπικά στοιχεία για να είναι τέτοιες και που στην πραγματικότητα εξαρτώνται από την θέληση της πανταχού παρούσας Εταιρίας Φρούτων, από την Standard Oil ή από ένα μονοπώλιο πετρελαίων κι άλλες πάλι από τον βασιλιά του κασσίτερου ή από τους μεγαλέμπορους των καφέδων (και δεν δίνω ’δω παρά αμερικανικά παραδείγματα, για να μη μιλήσουμε για την Αφρική ή την Ασία). 

Με αλλά λόγια η πολιτική κυριαρχία είναι ένας όρος που δεν πρέπει να προσπαθούμε να εξηγήσουμε με επιφανειακούς ορισμούς. Πρέπει να εμβαθύνουμε περισσότερο και να ερευνούμε τις ρίζες. Όλες οι συνθήκες, όλοι οι κώδικες των νομών επιβεβαιώνουν ότι η εθνική πολιτική κυριαρχία είναι μια ιδέα αδιαχώριστη από την έννοια του κυρίαρχου Κράτους, του μοντέρνου Κράτους. Αν δεν συνέβαινε αυτό, ορισμένες δυνάμεις δεν θα αισθάνονταν την υποχρέωση να αποκαλούν τις αποικίες τους ελευθέρα συνεταιρικά Κράτη προσπαθώντας με τον τρόπο αυτό να καμουφλάρουν την αποικιοποίηση με άλλους όρους. Το εσωτερικό καθεστώς του κάθε λαού που του επιτρέπει να εξασκεί την εξουσία του περισσότερο ή λιγότερο απόλυτα, είναι ένα θέμα που πρέπει να ρυθμίζεται απ’ αυτόν τον ίδιο το λαό. Αλλά εθνική κυριαρχία, κατ’ αρχήν, εξασφαλίζει σε μια χώρα το δικαίωμα να αρνείται οποιαδήποτε επέμβαση που θέτει σε κίνδυνο την ύπαρξη της, καθώς και το δικαίωμα να διαλέγει τον τρόπο της διακυβέρνησης που της ταιριάζει καλύτερα. Αυτό εξαρτάται από τη θέληση της και ο λαός της είναι ο μόνος που μπορεί ν’ αποφασίσει αν μια κυβέρνηση πρέπει ή όχι να αλλάξει. Άρα όλες αυτές οι αρχές περί πολιτικής και εθνικής ισχύος δεν είναι παρά κούφια λόγια, όταν δεν συνοδεύονται από οικονομική ανεξαρτησία.

Είπαμε στην αρχή ότι η πολιτική κυριαρχία και οικονομική ανεξαρτησία συμβαδίζουν. Μια χώρα που δεν έχει δική της οικονομία και στην οποία εισβάλλουν ξένα κεφαλαία δεν μπορεί να ξεφύγει από την κηδεμονία της χώρας απ’ όπου εξαρτάται. Και επί πλέον δεν μπορεί να επιβάλει τη θέληση της, αν βρεθεί σε αντίθεση με τα συμφέροντα της χώρας που την εξουσιάζει οικονομικά. Αυτό δεν είναι ακόμη πολύ ξεκάθαρο για τους Κουβανέζους και πρέπει να επιμείνω κι άλλο στο θέμα. Οι βάσεις της πολιτικής κυριαρχίας που θεμελιώσαμε την 1η του Γενάρη του 1959 δεν θα σταθεροποιηθούν απόλυτα παρά μόνον όταν θα έχουμε επιτύχει μιαν απόλυτη οικονομική ανεξαρτησία. Και μπορούμε να πούμε πως βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, αν κάθε μέρα λαμβάνουμε κι ένα μέτρο που εξασφαλίζει την οικονομική μας ανεξαρτησία. Αν τα κυβερνητικά μέτρα διακόψουν αυτή την πρόοδο ή κάνουν έστω κι ένα βήμα προς τα πίσω, όλα χάνονται και ξαναγυρίζουμε αμετάκλητα στο σύστημα της αποικιοποίησης λίγο πολύ συγκαλυμμένα, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κάθε χώρας και της κάθε κοινωνικής στιγμής.

Είναι πια πολύ δύσκολο να πνίξεις την πολιτική εξουσία μιας χώρας με την καθαρή και απροσχημάτιστη βία. Τα δυο τελευταία παραδείγματα είναι η απάνθρωπη και συμφωνημένη επίθεση των Γάλλων αποικιοκρατών στο Πορτ-Σαιντ της Αιγύπτου και η απόβαση των βόρειο-αμερικανικών στρατευμάτων στο Λίβανο. Πάντως οι Ην. Πολιτείες δεν στέλνουν πια το ναυτικό τους τόσο ατιμωρητί όσο άλλοτε και είναι πολύ πιο εύκολο να εξυφάνουν ένα δίκτυο ψευδολογιών, παρά να καταλάβουν μια χώρα μόνο και μόνο γιατί τα οικονομικά συμφέροντα κάποιων μονοπωλίων ζημιώθηκαν. Είναι δύσκολο να καταλάβεις μια χώρα που διεκδικεί το δικαίωμα να εξασκήσει την κυριαρχία της σε καιρούς όπου όλοι οι λαοί θέλουν να ακούγεται η φωνή και η ψήφος τους. Και δεν είναι εύκολο να αποκοιμίσεις την κοινή γνώμη της εν λόγω χώρας κι ολόκληρου του κόσμου. Χρειάζεται μια τεραστία προσπάθεια προπαγάνδας προκείμενου να προετοιμάσεις το έδαφος ώστε η παρέμβαση να φανεί λιγότερο αισχρή.

Αυτό ακριβώς έκαναν και με μας. Πρέπει πάντα και κάθε φορά που μας δίδεται η ευκαιρία να υπογραμμίζουμε ότι όλα ετοιμάζονται και γίνεται το παν για να υποδουλωθεί η Κούβα με οποιονδήποτε τρόπο και ότι δεν εξαρτάται παρά από μας να μη συμβεί αυτή η επίθεση. Αλλά εμείς πρέπει να δυναμώσουμε τη συνείδηση μας με τέτοιο τρόπο ώστε αν θελήσουν να μας επιτεθούν απ’ ευθείας με συμπατριώτες μας να ξέρουν πως θα το πληρώσουν τόσο ακριβά ώστε να μην τολμήσουν να το κάνουν. Ετοιμάζονται να συντρίψουν αυτή την Επανάσταση, πνίγοντας την στην ανάγκη και στο αίμα, αν χρειαστεί, μόνο και μόνο γιατί πήραμε το δρόμο της οικονομικής μας ελευθέριας, μα και γιατί δίνουμε το παράδειγμα των μέτρων που τείνουν στην απελευθέρωση της χώρας μας, προσπαθώντας να επιτύχουμε ώστε να συναντηθεί το επίπεδο της οικονομικής μας ελευθέριας με την σημερινή μας πολιτική ελευθέρια και ωριμότητα.

Πήραμε την πολιτική εξουσία και αρχίσαμε τον αγώνα για την απελευθέρωση μας μ’ αυτή την εξουσία γέρα στερεωμένη στα χέρια του λαού. Ο λαός δεν μπορεί ούτε να ονειρευτεί την κυριαρχία αν δεν υπάρχει μια εξουσία που να ανταποκρίνεται στα συμφέροντα και στις προσδοκίες του. Λαϊκή εξουσία δεν σημαίνει μονάχα το ότι τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, η αστυνομία, τα δικαστήρια και όλα τα όργανα της κυβέρνησης πρέπει να βρίσκονται στα χέρια του λαού. Σημαίνει επίσης πως και τα όργανα της οικονομίας πρέπει κι αυτά να περάσουν στα χέρια του λαού. Η επαναστατική κυβέρνηση (ή η πολιτική κυριαρχία) είναι το όργανο για την οικονομική κατάκτηση προκείμενου να εδραιωθεί απόλυτα η εθνική κυριαρχία. Στην περίπτωση της Κούβας, αυτό σημαίνει ότι η επαναστατική κυβέρνηση είναι το όργανο που θα επιτρέψει στους Κουβανούς να κυβερνούν την Κούβα στην κυριολεξία, δηλαδή από την πολιτική μέχρι και την διαχείριση του πλούτου της γης μας και της βιομηχανίας μας. Δεν μπορούμε ακόμα να διακηρύξουμε πάνω από τους τάφους των μαρτύρων μας πως η Κούβα έγινε οικονομικά ανεξάρτητη. Και δεν μπορεί να γίνει, όσο ένα πολεμικό αγκυροβολημένο στις Ην. Πολιτείες, αρκεί για να παραλύσει ένα εργοστάσιο στην Κούβα, όσο μια οποιαδήποτε εντολή των μονοπωλίων αρκεί για να ακινητοποιήσει ένα κέντρο εργασίας. Η Κούβα θα είναι ανεξάρτητη όταν θα ’χει αξιοποιήσει όλες της τις δυνατότητες, όλον της τον φυσικό πλούτο και όταν θα έχει βεβαιωθεί, δια των εμπορικών συμφωνιών της με τον κόσμο ολόκληρο, ότι καμία μονόπλευρη ενέργεια μιας οποιασδήποτε δύναμης δεν μπορεί να την εμποδίσει να διατηρήσει τον ρυθμό της παραγωγής της, σε όλα της τα εργοστάσια και σ’ όλες της τις εξορμήσεις μέσα στα πλαίσια του προγραμματισμού που έχουμε θεμελιώσει. Μπορούμε μονάχα να πούμε ότι η πολιτική κυριαρχία, που είναι το πρώτο βήμα, καταχτήθηκε την ημέρα που η λαϊκή δύναμη θριάμβευσε, την ημέρα που η επανάσταση νίκησε, την 1η του Γενάρη του 1959.

Αυτή η ημερομηνία επαληθεύεται καθημερινά σαν το ξεκίνημα μιας εξαιρετικής χρονιάς στην ιστορία της Κούβας, καθώς επίσης και σαν το ορόσημο μιας καινούργιας εποχής. Έχουμε τη φιλοδοξία να πιστεύουμε πως δεν πρόκειται για ένα καινούργιο ορόσημο μόνο για την Κούβα, αλλά για ολόκληρη την Αμερική. Για την Κούβα, αυτή η 1η του Γενάρη είναι το τέλος της 26ης Ιουλίου 1953 και της 12ης Αυγούστου 1933, όπως της 24ης Φεβρουάριου 1895 ή της 10ης του Οκτώβρη του 1868.. Αλλά είναι ακόμα και για την Αμερικανική μια ένδοξη ημερομηνία. Μπορεί να είναι η προέκταση εκείνης της 25ης Μάιου 1809 όπου ο Μουρίλλο ξεσηκώθηκε στο Άνω Περού ή της 25ης Μάιου 1810 ημερομηνία της Συνέλευσης του Μπουένος Άιρες ή οποιασδήποτε άλλης ημερομηνίας που σημαδεύει το ξεκίνημα του αγώνα του αμερικανικού λαού για την πολιτική του ανεξαρτησία στον 20ο αιώνα.

Αυτή η 1η του Γενάρη που τόσα στοίχισε στο λαό της Κούβας συνοψίζει τους αγώνες πολλών Κουβανέζικων γενεών, μετά τη διαμόρφωση του έθνους, για την κυριαρχία, την πατρίδα, την ελευθέρια και την καθολική, οικονομική και πολιτική ανεξαρτησία της Κούβας. Δεν πρέπει πλέον να περιορίζουμε τη σημασία αυτής της ημερομηνίας σε ένα αιματηρό επεισόδιο, θεαματικό, ούτε καν αποφασιστικό, αλλά σε μια μόνη στιγμή στην ιστορία της Κούβας, γιατί η 1η του Γενάρη είναι η μέρα του θανάτου του δεσποτικού καθεστώτος του Φουλγκένσιο Μπατίστα, καθώς επίσης και η ημερομηνία που γεννήθηκε η πραγματική ελευθέρια πολιτικά ελεύθερη και κυρίαρχη και που υιοθετεί σαν ανώτατο νόμο της την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Αυτή η 1η Γενάρη αντιπροσωπεύει τον θρίαμβο όλων των προηγούμενων μαρτύρων μας, του Χοσέ Μαρτί Αντόνιο Μασέο, του Μαξίμο Γκομέθ, Καλίξτο Γκαρθία, Μονκάντα ή Χουάν Γκουαλμπέρτο Γκομέθ και τους προηγουμενους απ’ αυτούς Ναρσίζο Λόπεθ, Ιγνάθιο Αγκναμόντε και Κάρλος Μανουέλ ντε Σεσπέδες που τους ακολούθησε μια πλειάδα μαρτύρων για την ιστορία της δημοκρατίας μας, τους Μέλλα, τους Γκουιτέρας, τους Φρανκ Παϊς, τους Χοσέ Αντόνιο Ετσεβέρια και τους Καμίλο Σιενφουέγκος.

Ο Φιντέλ είχε απόλυτη συνείδηση, όπως πάντα, από τη στιγμή που δόθηκε ολοκληρωτικά στους αγώνες για το λαό του, για το μέγεθος και την επαναστατική άξια και την επισημότητα αυτής της ημερομηνίας που έκανε πραγματικότητα τον μαζικό ηρωισμό ενός ολόκληρου λαού: αυτού του θαυμαστού Κουβανέζικου λαού απ’ όπου βγήκε η ένδοξη Αντάρτικη Στρατιά, κληρονόμος του επαναστατικού Στράτου που ξεσηκώθηκε κατά της Ισπανίας. Γι’ αυτό αρέσει πάντα στον Φιντέλ να παραλληλίζει το εγχείρημα του εκείνο, που αντιμετώπισε με τη φούχτα των επιζώντων τη στιγμή της θρυλικής αποβίβασης στη Γκράνμα με τον ξεσηκωμό κατά της Ισπανίας. Τη στιγμή που άφηναν τη Γκράνμα εγκατέλειπαν όλες τους τις προσωπικές ελπίδες. Ο αγώνας άρχιζε. Ένας ολόκληρος λαός επρόκειτο να θριαμβέψει ή να καταστραφεί. Μα θριάμβεψε χάρις σ’ αυτή την πίστη και στον τόσο στενό σύνδεσμο ανάμεσα στον Φιντέλ και τον λαό του, που δεν δείλιασε ποτέ, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές των επιχειρήσεων, γιατί ήξερε πως ο αγώνας δεν περιοριζόταν μόνο στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα, αλλά σ’ ολόκληρη την Κούβα, όπου ένας άντρας ή μια γυναίκα σήκωναν τη σημαία της αξιοπρέπειας. Ο Φιντέλ ήξερε, όπως το μάθαμε όλοι μετά, πως ο αγώνας δεν διεξαγόταν σ’ ένα μέτωπο αλλά ότι παιζόταν η μοίρα όλου του λαού της Κούβας ακριβώς όπως συμβαίνει και με τον σημερινό μας αγώνα. Το υπογραμμίζει εξ αλλού κάθε στιγμή λέγοντας: «Ή θα σωθούμε όλοι ή θα χαθούμε όλοι». Την γνωρίζετε αυτή τη φράση. Έχουμε να υπερνικήσουμε πολλά εμπόδια, όσα και τις μέρες που ακολούθησαν την απόβαση στη Γκράνμα. Αλλά σήμερα οι αγωνιστές δεν είναι μονάδες ή δεκάδες, αλλά εκατομμύρια. Ολόκληρη η Κούβα έχει γίνει μια Σιέρα Μαεστρα για να δώσει την αποφασιστική μάχη της ελευθέριας για το μέλλον και για την τιμή της πατρίδας μας και της Αμερικής, γιατί δυστυχώς είναι και η μόνη ανάμεσα στις χώρες που είναι έτοιμη για τον αγώνα.

Η μάχη της Κούβας δεν είναι αποφασιστική σε σχέση με την Αμερική, με την έννοια πως αν η Κούβα χάσει τη μάχη δεν θα τη χάσει και η Αμερική. Αντίθετα, αν η Κούβα κερδίσει θα κερδίσει η Αμερική ολόκληρη. Αυτή είναι η σημασία του νησιού μας, γι’ αυτό θέλουν να καταστρέψουν αυτό το «κακό παράδειγμα» που δίνουμε. Στα 1956 ο στρατηγικός μας στόχος, ο γενικός στόχος δηλαδή του πόλεμου μας ήταν η ανατροπή της τυραννίας του Μπατίστα, η αποκατάσταση των αρχών της δημοκρατίας, της εξουσίας και της ανεξαρτησίας, που είχαν βιαστεί από τα ξένα μονοπώλια. Από τις 10 του Μάρτη η Κούβα δεν ήταν πια παρά ένας στρατώνας. Η 10η Μαρτίου δεν ήταν έργο ενός ανθρώπου, αλλά μιας κάστας, μιας ομάδας ανθρώπων, ενωμένων από ορισμένο αριθμό προνομιών, και που ο ένας απ’ αυτούς ο πιο φιλόδοξος και ο πλέον θρασύς, ο Φουλγκένσιο, ο 1ος της ιστορίας μας, ήταν ο αρχηγός τους. Αυτή η κάστα υπάκουσε στην αντιδραστική τάξη της χώρας μας, στους μεγαλοϊδιοκτήτες, στα παρασιτικά κεφαλαία, σε στενή συμμαχία με τους ξένους αποικιοκράτες. 

Ήταν αρκετοί, μια σειρά δειγμάτων εξαφανισθέντων ως δια μαγείας, οι σάπιοι πολιτικοί εκείνοι, που συντρίβανε τις απεργίες και οι πρίγκιπες του παιχνιδιού και της εκπόρνευσης. Την 1η του Γενάρη πέτυχε ο βασικός στρατηγικός στόχος της επανάστασης, η καταστροφή δηλαδή της τυραννίας που επί επτά χρόνια ρουφούσε το αίμα της Κούβας. Αλλά η επανάσταση μας, που είναι μια συνειδητή επανάσταση, γνωρίζει πως πολιτική κυριαρχία και οικονομική εξουσία είναι στενότατα συνδεδεμένα.

Η επανάσταση μας δεν θέλει να επαναλάβει τα σφάλματα που έγιναν στα 1930: Με το να δολοφονήσεις απλώς έναν άνθρωπο, χωρίς να αντιληφτείς ότι αυτός ο άνθρωπος εκπροσωπεί μια τάξη και ένα σύστημα και πως αν δεν καταστραφεί όλο αυτό το σύστημα οι εχθροί του λαού θα εφεύρουν έναν άλλον άνθρωπο. Η Επανάσταση λοιπόν, οφείλει να καταστρέψει από τις ρίζες το κακό που τσακίζει την Κούβα. Πρέπει να μιμηθούμε τον Μαρτί και να επαναλαμβάνουν αδιάκοπα πως ριζοσπαστικός δεν σημαίνει άλλο τίποτα, παρά τούτο: αυτό που πάει στις ρίζες. Ο ριζοσπαστισμός δεν εφαρμόζεται αν δεν βλέπεις το βάθος των πραγμάτων κι αν δεν συνεργάζεσαι για την ευτυχία των ανθρώπων. Ο Φιντέλ του έδωσε έναν καινούριο ορισμό: «Αυτή η Επανάσταση προτίθεται να ξεριζώσει τις αδικίες από τη ρίζα», λέγοντας ακριβώς ότι εννοούσε και ο Μαρτί αλλά με αλλά λόγια. 

Μια και ο μεγάλος αντικειμενικός στόχος πέτυχε με την ανατροπή της τυραννίας και την αποκατάσταση της επαναστατικής εξουσίας γεννημένης από τον λαό, ο νέος στρατηγικός στόχος αυτής της εξουσίας, που το οπλισμένο της χέρι είναι από τώρα κι έπειτα ένα όπλο του λαού, θα γίνει η κατάκτηση της οικονομικής ανεξαρτησίας, η καθολική δηλαδή εθνική κυριαρχία. Χθες οι αντικειμενικοί στόχοι της τακτικής του αγώνα ήταν η Σιέρα, οι πεδιάδες, η Σάντα Κλάρα, το Παλάτι, τα κέντρα παραγωγής που έπρεπε να κατακτηθούν με μια κατά μέτωπο επίθεση ή με πολιορκία ή με παράνομη δράση.

Οι στόχοι της σημερινής μας τακτικής είναι ο θρίαμβος της Αγροτικής Μεταρρύθμισης, που θ’ αποτελέσει τη βάση της βιομηχανοποίησης της χώρας, η εξάπλωση του εξωτερικού εμπορίου, η ανύψωση του βιοτικού λαϊκού επιπέδου, προκείμενου να επιτύχουμε το μεγάλο στρατηγικό μας στόχο που είναι η απελευθέρωση της εθνικής μας οικονομίας. Το οικονομικό μέτωπο είναι σήμερα στο προσκήνιο του αγώνα, ακόμα και αν υπάρχουν κι αλλά, τεραστίας σημασίας προβλήματα, όπως της παιδείας παραδείγματος χάριν. Η παιδεία θα μας επιτρέψει να φτιάξουμε τεχνικούς που είναι αναγκαίοι γι’ αυτή τη μάχη. Αλλά και αυτό ακόμη επιβεβαιώνει πως το οικονομικό μέτωπο είναι το σημαντικότερο και ότι ο προορισμός της παιδείας θα είναι να προμηθεύει αγωνιστές γι’ αυτόν τον αγώνα στις καλύτερες δυνατές συνθήκες. 

Μπορώ να αποκαλέσω τον εαυτό μου στρατιωτικό, στρατιωτικό που βγήκε από το λαό, που πήρε το όπλο όπως τόσοι άλλοι υπακούοντας απλά σε ένα προσκλητήριο, που πραγματοποίησε το καθήκον που τη στιγμή που χρειάστηκε και που βρίσκεται σήμερα στο πόστο που ξέρετε. Δεν ισχυρίζομαι πως είμαι ένας οικονομολόγος. Απλά, όπως όλοι οι επαναστάτες αγωνιστές βρίσκομαι σ’ αυτό το οχυρό που με τοποθέτησαν και είμαι υποχρεωμένος να ανησυχώ περισσότερο απ’ οποιονδήποτε για την τύχη της εθνικής οικονομίας από την οποία εξαρτάται η μοίρα της Επανάστασης. Αυτή η μάχη στο οικονομικό πεδίο είναι διαφορετική από κείνες που δώσαμε στη Σιέρα: Αυτή εδώ είναι μάχη θέσεων, όπου το απρόοπτο δεν δημιουργείται σχεδόν ποτέ, όπου οι δυνάμεις συγκεντρώνονται και όπου οι επιθέσεις προετοιμάζονται συστηματικά. Στην παρούσα περίπτωση οι νίκες είναι προϊόντα εργασίας, σταθερότητας και προγραμματισμού. Πρόκειται για έναν πόλεμο που απαιτεί τον συλλογικό ηρωισμό, την θυσία του συνόλου και που δεν κρατάει μόνο μια μέρα, ούτε μια βδομάδα, ούτε καν ένα μήνα. Είναι ένας μακρύς πόλεμος και θα γίνεται ακόμη μακρύτερος, όσο δεν μελετούμε όλα τα χαρακτηριστικά του εδάφους και δεν αναλύουμε στο βάθος τον εχθρό.

Αυτός ο πόλεμος γίνεται πλέον με πολλών λογιών όπλα: από την συνεισφορά του 4% του μισθού των εργαζόμενων για τη βιομηχανοποίηση, ως την εργασία στην κάθε κοοπερατίβα και στην αποκατάσταση άγνωστων μέχρι σήμερα κλάδων στην εθνική μας βιομηχανία, όπως είναι η χημεία, η βαριά χημεία ή η σιδηρουργία… Ο κύριος στρατηγικός μας στόχος, αυτό να το θυμόσαστε συνεχώς, είναι η κατάκτηση της εθνικής κυριαρχίας. Για να κατακτήσουμε ένα πράγμα πρέπει να το πάρουμε από κάποιον. Να μιλάμε καθαρά και να μην κρυβόμαστε πίσω από λέξεις, που μπορούν να ερμηνευτούν λανθασμένα. Αυτό που πρέπει να κατακτήσουμε, την κυριαρχία της χώρας, πρέπει να το αφαιρέσουμε απ’ αυτόν τον κάποιον που ονομάζεται μονοπώλιο. Αν και τα μονοπώλια δεν έχουν πατρίδα γενικώς, έχουν όμως ένα κοινό γνώρισμα: όλα τα μονοπώλια που βρέθηκαν στη Κούβα και που εκμεταλλεύτηκαν την κουβανέζικη γη είναι στενότατα συνδεδεμένα με τις Ην. Πολιτείες. Αυτό πάει να πει, πως ο οικονομικός μας πόλεμος θα δοθεί με την μεγάλη δύναμη του Βορρά και πως δεν είναι απλός πόλεμος. Ο δρόμος προς την ελευθέρια εξαρτάται από την νίκη κατά των αμερικανικών μονοπωλίων. Ο έλεγχος της οικονομίας μιας χώρας από μιαν άλλη μειώνει μοιραία την οικονομία της ελεγχόμενης χώρας.

Ο Φιντέλ, δήλωσε στις 24 Φεβρουάριου στην C.T.C. (Συνομοσπονδία Κουβανών Εργατών): πώς να φανταστούμε μια επανάσταση που θα περίμενε από επενδύσεις ξένου ιδιωτικού κεφαλαίου την λύση των προβλημάτων της; Πώς να διανοηθούμε, πως μια επανάσταση που διεκδικεί τα δικαιώματα των εργατών που ποδοπατήθηκαν επί χρόνια, θα αναμένει λύσεις από το ξένο κεφαλαίο που πηγαίνει εκεί όπου έχει τα περισσότερα συμφέροντα και που επενδύει όχι στα είδη τα αναγκαία για τη χώρα, αλλά σε εκείνα που του επιτρέπουν, τα περισσότερα κέρδη του κεφαλαίου; 

Η Επανάσταση δεν θα μπορούσε, λοιπόν, να πάρει αυτό το δρόμο της διεργασίας. Έπρεπε να βρει έναν άλλο. Έπρεπε να χτυπήσει το πιο εξοργιστικό απ’ όλα τα μονοπώλια, το της ιδιοκτησίας της γης, να το καταστρέψει, να το μεταβιβάσει στα χέρια του λαού και ν’ αρχίσει μετά τον αληθινό αγώνα. Η μάχη στο επίπεδο της αγροτικής Μεταρρυθμίσεις δεν ολοκληρώθηκε, αυτό είναι γεγονός. Δίδεται τώρα και θα δοθεί στο μέλλον. Γιατί βέβαια τα μεγάλα μονοπώλια κατείχαν εδώ μεγάλες εκτάσεις γης, δεν ήσαν όμως και τα ισχυρότερα της περιοχής, όπως της χημικής βιομηχανίας, της μηχανικής βιομηχανίας και του πετρελαίου.

Έπρεπε πάντως ν’ αρχίσουμε από την αγροτική Μεταρρύθμιση. Οι μισοί περίπου από τους ιδιοκτήτες γαιών, Κουβανοί και μη, κατείχαν το 46% της εθνικής επιφάνειας και το 70% δεν κατείχε παρά τα 12% της εθνικής επιφάνειας. Υπήρχαν 62.000 αγροί μικρότεροι από τα 3/4 της καμπαλλεριας (η καμπαλλερια ίση περίπου με 13,50 εκτάρια), ενώ η αγροτική μας Μεταρρύθμιση προβλέπει ότι δυο καμπαλλεριες αντιπροσωπεύουν το μίνιμουμ αναγκαίο, για να μπορέσει να ζήσει μια οικογένεια 5 προσώπων σε μη αρδευόμενη γη με ελάχιστα εισοδήματα. Στην επαρχία Καμαγκουαϊ πέντε εταιρίες ζάχαρης έλεγχαν 56.000 καμπαλλεριες, δηλαδή το 20% της ολικής επιφάνειας της επαρχίας.

Τα μονοπώλια κατείχαν επί πλέον το νίκελ, το κοβάλτιο, το σίδηρο, το χρώμιο, το μαγγάνιο και όλη την εκμετάλλευση των πετρελαίων. Στο πετρέλαιο, π.χ. το μεταξύ των συμφωνηθέντων και απαιτηθέντων εκχωρήσεων ξεπερνούσε στο σύνολο την εθνική μας επιφάνεια. Όλο μας δηλαδή το εθνικό έδαφος ήταν διανεμημένο, επί πλέον το σύνολο των βράχων, και όλη η επιφάνεια της μεσογειακής Κούβας. Τελικά ορισμένες ζώνες διεκδικούσαν από δυο και τρεις εταιρίες που καταφεύγανε στα δικαστήρια. Χρειάστηκε λοιπόν να ξεκαθαρίσουμε κι αυτές τις ανακατεμένες ιδιοκτησίες των αμερικανικών εταιριών. Η κερδοσκοπία επί των ακίνητων χτυπήθηκε επίσης με την πτώση των ενοικίων και τώρα με τα σχέδια του I.N.A.V. (Εθνικό Ινστιτούτο Αποταμιεύσεως και Οικισμού) που θα παρέχει φτηνές κατοικίες. Εδώ υπήρχαν πολλά μονοπώλια ακίνητων. Ακόμα κι αν δεν ήταν όλα αμερικανικά, ήταν παρασιτικά κεφάλαια συνεταίρων των Αμερικανών. Με την παρέμβαση των μεγάλων αγορών και την δημιουργία λαϊκών μαγαζιών που φτάνουν σήμερα στα 1.400 στην κουβανέζικη ύπαιθρο, κατορθώσαμε να ανακόψουμε ’η τουλάχιστον αρχίσαμε να ανακόπτουμε την κερδοσκοπία και το μονοπώλιο στο εξωτερικό εμπόριο.

Ξέρετε πως υψώνουν τις τιμές των προϊόντων και αν οι χωρικοί μας ακούνε αυτή τη στιγμή, γνωρίζουν καλά την μεγάλη διάφορα ανάμεσα στις σημερινές τιμές και τις τιμές που επιβάλανε οι τυχοδιώκτες σ’ εκείνη τη θλιβερή εποχή σ’ όλη την κουβανέζικη ύπαιθρο. Η ασύδοτη δράση των μονοπωλίων αναχαιτίστηκε τουλάχιστον. Είχαμε ακόμη να ξεπεράσουμε έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς στον αγώνα για την απελευθέρωση μας: την επίθεση εναντίον των μονοπωλίων του εξωτερικού εμπορίου. Έχουμε ήδη υπογράψει πολλά εμπορικά σύμφωνα με διάφορες χώρες και όλο και νέες χώρες επιζητούν την κουβανέζικη αγορά με όρους απόλυτης ισότητας. Απ’ όλα τα σύμφωνα που έχουμε υπογράψει, το σημαντικότερο αναμφισβήτητα είναι αυτό που επιτύχαμε με τη Σοβιετική Ένωση. Της πουλήσαμε κάτι το τελείως ασυνήθιστο: όλο μας το ποσοστό ζάχαρης χωρίς ν’ αφήσουμε τίποτα για την παγκόσμια αγορά. Έτσι εξασφαλίσαμε για μια πενταετία την πώληση ενός εκατομμυρίου τόνων το χρόνο. Φυσικά δεν παίρνουμε σε δολάρια παρά το 20% γι’ αυτή τη ζάχαρη. Αλλά το δολάριο δεν είναι παρά ένα όργανο αγοράς, ούτε κι έχει άλλη άξια παρά την αγοραστική του και μις πληρωνόμενοι σε πρώτες ύλες ή σε βιομηχανικά προϊόντα χρησιμοποιούμε απλά τη ζάχαρη σαν δολάριο. Κάποιος μου έλεγε τελευταία ότι αυτό το είδος της συμφωνίας είναι καταστρεπτικό γιατί η απόσταση που χωρίζει τη Σοβιετική Ένωση από την Κούβα υψώνει σημαντικά τις τιμές όλων των εισαγόμενων ειδών. Το σύμφωνο που υπογράψαμε για το πετρέλαιο καταρρίπτει όλες του τις προφητείες. Η Σοβιετική Ένωση αναλαμβάνει να προμηθεύει στην Κούβα ένα πετρέλαιο που κυμαίνεται σε μια τιμή κατώτερη κατά 33% από αυτήν των αμερικανικών μονοπωλίων που βρίσκονται στην πόρτα μας. Αυτό σημαίνει οικονομική απελευθέρωση.

Υπάρχουν φυσικά και κείνοι που ισχυρίζονται ότι όλες αυτές οι πωλήσεις στη Σοβιετική Ένωση είναι πωλήσεις με πολιτική χροιά που δεν αποβλέπουν παρά να ενοχλούν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ας το παραδεχτούμε. Η Σοβιετική Ένωση είναι ελεύθερη να ενοχλεί τις Ην. Πολιτείες αν αυτό της αρέσει. Αλλά σε μας πουλάει το πετρέλαιο και από μας αγοράζει τη ζάχαρη για να ενοχλήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και οποίες κι αν είναι οι προθέσεις της, εμείς δεν πουλάμε παρά εμπορεύματα και όχι την πολιτική μας κυριαρχία όπως το κάναμε άλλοτε. Σήμερα μιλάμε σαν ίσος προς ίσον. Σήμερα όταν μας επισκεφτεί ο αντιπρόσωπος μιας καινούργιας χώρας μας αντιμετωπίζει σαν ίσους προς ίσον. Και δεν έχει καμία σημασία το μέγεθος της χώρας από την οποία έρχεται ούτε και η δύναμη των κανονιών της. Η Κούβα, έθνος ελεύθερο έχει δικαίωμα ψήφου στα Ηνωμένα Έθνη. Ακριβώς όπως και οι Ην. Πολιτείες και η Σοβιετική Ένωση. Με αυτό το πνεύμα υπογράφτηκαν όλα τα σύμφωνα και μ’ αυτό θα υπογραφούν και όλες οι μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες. Ο Μαρτι, το είχε σωστά προβλέψει, πριν τόσα χρόνια, όταν είχε δηλώσει πως το έθνος που αγοράζει είναι κείνο που εξουσιάζει, ενώ το έθνος που πουλάει είναι κείνο που υποτάσσεται. 

Όταν ο Φιντέλ Κάστρο εξήγησε πως το εμπορικό σύμφωνο με τη Σοβιετική Ένωση ήταν πολύ ευνοϊκό για την Κούβα, μπορούμε να πούμε πως εκφραζόταν με τα αισθήματα ολόκληρου του κουβανέζικου λαού. Γιατί όλοι αισθανθήκαμε λίγο πιο ελεύθεροι, σήμερα, γιατί είμαστε απόλυτα βέβαιοι πως αυτή η εμπορική συμφωνία που υπογράψαμε είναι προς τιμή της εξουσίας μας, πολύ ευνοϊκή για την Κούβα. Εάν μελετήσουμε τα επαχθή δάνεια των αμερικανικών εταιριών και αν τα συγκρίνουμε με την πίστωση που μας παραχώρησε η Σοβιετική Ένωση με 2 ½ % τόκο για 12 χρόνια, ένα από τα χαμηλότερα επιτόκια στην ιστορία των διεθνών εμπορικών σχέσεων, τότε μόνο θα καταλάβουμε τη σημασία της. Αυτή η πίστωση θα χρησιμεύσει φυσικά για την αγορά σοβιετικών εμπορευμάτων, αλλά είναι επίσης φανερό πως τα παραχωρούμενα δάνεια από την Export Bank π.χ. που είναι δήθεν ένας διεθνής οργανισμός, χρησιμεύουν για να αγοράζουν προϊόντα προκαθορισμένα από τα ξένα μονοπώλια. Ας πάρουμε μια Ηλεκτρική Εταιρία της Βιρμανίας π.χ. Η Export Bank της προσφέρει 8, ή και 15 εκατομμύρια πέζος. Εγκαθιστά ύστερα τα μηχανήματα παράγει μια Ηλεκτρική ενέργεια πολύ ακριβή και πολύ κακής ποιότητας. Κερδίζει τεραστία ποσά και εν συνεχεία το κράτος πληρώνει. 

Αυτά είναι τα συστήματα των διεθνών πιστώσεων, πολύ διαφορετικά από μια πίστωση παραχωρηθείσα σ’ ένα έθνος για να επωφεληθεί αυτό το ίδιο και όλοι οι απόγονοι του. Θα ήταν τελείως διαφορετικό αν η Σοβιετική Ένωση δάνειζε 100 εκατομμύρια πεσος σε μια απ’ αυτές τις εταιρίες για να εγκαταστήσει και να εξαγάγει μετά τα κέρδη στη Σοβιετική Ένωση. Αλλά τελικά θα εγκαταστήσουμε μια μεγάλη επιχείρηση σιδηρουργίας και ένα διυλιστήριο πετρελαίου, καθ’ ολοκληρία εθνικά και για την εξυπηρέτηση του λαού.

Με αλλά λόγια: ότι πληρώνουμε αντιπροσωπεύει αποκλειστικά το αντίτιμο εκείνων που λαβαίνουμε και πρόκειται για ένα αντίτιμο σωστό και τίμιο, όπως το είδαμε ήδη στην περίπτωση του πετρελαίου. Δεν ισχυρίζομαι ότι σε όλες τις συμφωνίες, που θα υπογράφουμε πάντα και με τον ίδιο ειλικρινή τρόπο που η κυβέρνηση εξηγεί όλες της τις ενέργειες, θα μπορούμε να σας αναγελούμε το ίδιο εξαιρετικά χαμηλές τιμές για όλα τα εμπορεύματα και τα βιομηχανικά είδη που θ’ αγοράζουμε. 

Πρέπει ακόμη να αναφέρουμε πως ο Ντάριο ντε λα Μαρίνα έχει αντιρρήσεις. Λυπούμαι που δεν κρατώ μαζί μου ένα άρθρο πολύ ενδιαφέρον, όπου εξηγεί με 5, 6 ή 7 επιχειρήματα τους λόγους που τον κάνουν να κριτικάρει αυτή την εμπορική συμφωνία. Όλα είναι λανθασμένα, τόσο στην ερμηνεία τους, που είναι ήδη σοβαρό, όσο και στις πληροφορίες τους. Ισχυρίζεται π.χ. πως αυτή η συμφωνία σημαίνει πως η Κούβα αναλαμβάνει την υποχρέωση να υποστηρίζει τους σοβιετικούς ελιγμούς στα Ηνωμένα Έθνη. Για την ακρίβεια πρόκειται για μια δήλωση τελείως ανεξάρτητη απ’ αυτή τη συμφωνία και που συντάχθηκε κοινή συναινέσει, σύμφωνα με την οποία η Κούβα υποχρεώνεται να υποστηρίζει την ειρήνη στα Ηνωμένα Έθνη. Ούτε λίγο, ούτε πολύ κατηγορούν την Κούβα, όπως ήδη το εξήγησε ο Φιντέλ, γιατί κάνει ακριβώς αυτό για το οποίο δημιουργήθηκαν τα Ηνωμένα Έθνη σύμφωνα με το καταστατικό τους. 

Ο υπουργός μας Εμπορίου, ανέτρεψε όλα τα αλλά οικονομικά του επιχειρήματα τα γεμάτα ανακρίβειες και χοντροκομμένες ψευτιές. Απ’ αυτές η φοβερότερη αφορά την τιμή. Ξέρετε πως η τιμή της ζάχαρης στην παγκόσμια αγορά, εξαρτάται φυσικά από την πρόσφορα και τη ζήτηση. Ο Ντάριο ντε λα Μαρίνα λέει πως αν αυτό το εκατομμύριο τόνοι που πουλάει η Κούβα ξαναπουληθεί από τη Σοβιετική Ένωση, η Κούβα δεν θα κερδίσει τίποτα. Είναι ψέμα για τον απλούστατο λόγο ότι στην εμπορική συμφωνία διευκρινίζεται καθαρά πως η Σοβιετική Ένωση δεν έχει δικαίωμα να εξαγάγει τη ζάχαρη παρά μόνο στις χώρες που αγοράζουν πάντα απ’ αυτήν. Η Σοβιετική Ένωση εισαγάγει ζάχαρη, αλλά και εξαγάγει διυλισμένη ζάχαρη σε ορισμένες γειτονικές (συνορεύουσες) χώρες που δεν διαθέτουν διυλιστήρια, όπως το Ιράν. Η Σοβιετική Ένωση θα συνεχίσει φυσικά να εξυπηρετεί τις χώρες τις οποίες προμήθευε συνήθως, αλλά η ζάχαρη μας θα καταναλώνεται εξ ολόκληρου στα πλαίσια της αυξήσεως της λαϊκής κατανάλωσης σ’ αυτή τη χώρα.

Αν οι Αμερικανοί ανησυχούν τόσο πολύ (το ίδιο το Κονγκρεσσο ισχυρίζεται πως η Σοβιετική Ένωση τους συναγωνίζεται) κι αν αυτοί οι ίδιοι πιστεύουν στη Σοβ. Ένωση, γιατί δεν θα την πιστέψουμε και ‘μεις όταν το λέει και σ’ επίμετρο το υπογράφει πως αυτή η ζάχαρη προορίζεται για την εσωτερική της κατανάλωση; Και γιατί μια εφημερίδα διασπείρει την αμφιβολία που κυκλοφορώντας μπορεί πραγματικά να βλάψει τις τιμές της ζάχαρης; Γιατί απλούστατα αυτός είναι ο ρόλος της αντεπανάστασης. Ο ρόλος εκείνων που δεν αποφασίζουν να χάσουν τα προνομία τους. 

Εξάλλου όσον αφορά την τιμή της κουβανέζικης ζάχαρης η Λινγκολν Πραις έκανε μια ειδική ανακοίνωση από μέρους των αντίπαλων: Αυτοί ισχυρίζονται πως αυτά τα εκατό ή εκατόν σαράντα εκατομμύρια πεζός που οι Ην. Πολιτείες πληρώνουν επί πλέον για τη ζάχαρη είναι ένα Δώρο προς την Κούβα. Δεν είναι ακριβές: Σύμφωνα με τα τελωνειακά σύμφωνα που υπέγραψε η Κούβα, πλήρωνε για κάθε πέσος που ξόδευαν για την Κούβα οι Αμερικανοί, ένα πεζός και δεκαπέντε σέντσια. Που σημαίνει πως σε δέκα χρόνια χίλια εκατομμύρια δολάρια πέρασαν από τα χέρια του κουβανέζικου λαού στα αμερικανικά μονοπώλια. 

Δεν έχουμε λόγους να κάνουμε δώρα σ’ οποιονδήποτε, και θα προτιμούσαμε αυτά τα λεφτά να πήγαιναν στα κουβανέζικα χέρια παρά στα αμερικανικά. Γιατί τα μονοπώλια δεν είναι παρά όργανα καταπίεσης που εμποδίζουν τους σκλαβωμένους λαούς του κόσμου να πάρουν το δρόμο της ελευθέριας. Τα ευτελή δάνεια που έκαναν οι Ην. Πολιτείες στην Κούβα, μας στοίχισαν 61 σέντσια τόκο κατά πεζός κι αυτό με μικρές προθεσμίες. Ας μη συζητήσουμε τι θα μας στοίχιζε ένα μακροπρόθεσμο δάνειο σαν αυτό που πετύχαμε από τη Σοβιετική Ένωση. Γι’ αυτό ακολουθώντας τις συμβουλές του Μαρτι αποφασίσαμε να διαφοροποιήσουμε τελείως την τακτική μας στις συναλλαγές του εξωτερικού εμπορίου, χωρίς να δεσμευόμαστε με κανέναν αγοραστή αλλά και να ποικίλουμε την εσωτερική μας παραγωγή ώστε να εξυπηρετήσουμε πλατύτερα τις αγορές.

Η Κούβα πάει μπροστά. Ζούμε σε μια αληθινά κοσμογονική εποχή της ιστορίας μας, μια περίοδο που όλες οι χώρες της Αμερικής έχουν τα μάτια καρφωμένα πάνω σ’ αυτό το μικρό νησί και που όλα τα αντιδραστικά καθεστώτα κατηγορούν την Κούβα σαν υπεύθυνη για όλες τις λεκές εκδηλώσεις αγανάκτησης που ξεσπούν σε μερικά σημεία της Αμερικής. Το διευκρινίσαμε ήδη πως η Κούβα δεν κάνει εξαγωγή επαναστάσεων. Οι επαναστάσεις δεν εξάγονται. Δημιουργούνται, σε μια χώρα τη στιγμή που οι αντιθέσεις φτάνουν σε οξύτητα. Αλλά η Κούβα εξάγει αποτελεσματικά το παράδειγμα της. Το παράδειγμα ενός μικρού λαού που αψηφά τους ψεύτικους επιστημονικούς νόμους, τους «γεω-πολιτικούς» λεγόμενους και που παρ’ όλο που βρίσκεται στο στόμα του θηρίου τολμά να διαλαλεί τη λευτεριά του. 

Αυτό είναι το έγκλημα του και το παράδειγμα που τρέμουν οι ιμπεριαλιστές. Θέλουν να μας συντρίψουν γιατί γίναμε μια σημαία για τη λατινική Αμερική. Θέλουν να μας επιβάλουν το δόγμα Μονρόε. Μια νέα του εκδοχή προτάθηκε στο Κογκρέσο, αλλά νομίζω πως απορρίφτηκε και ευτυχώς για την ίδια την Αμερική. Διάβασα τις προτάσεις που προδίδουν μια τέτοια πρωτόγονη νοοτροπία, τόσο αποικιοκρατική, ώστε πιστεύω πως θα ’τανε μια ντροπή για τον αμερικανικό λαό να δεχτεί παρόμοια πρόταση. Αυτή η εισήγηση ανάσταινε το δόγμα Μονρόε, αλλά με μεγαλύτερη οξύτητα. Θυμάμαι ακριβώς μια από τις παραγράφους του: «Γι’ αυτούς τους λόγους το δόγμα Μονρόε διευκρινίζει συγκεκριμένα ότι καμία χώρα, ξένη προς την Αμερική, δεν μπορεί να μετατρέψει σε σκλάβους τις αμερικανικές χώρες». Με αλλά λόγια οι χώρες της Αμερικής μπορούν να το κάνουν. Το κείμενο συνεχίζει: «…αυτός είναι ένας επί πλέον λόγος που επιτρέπει την παρέμβαση μας χωρίς να επικαλεστούμε τον Ο.Ε.Α». Και θα φέρουν τον Ο.Ε.Α. προ τετελεσμένων γεγονότων. Αυτοί είναι οι πολιτικοί κίνδυνοι που επισύρει η οικονομική μας εκστρατεία για την απελευθέρωση μας. Το τελευταίο πρόβλημα είναι η επένδυση των συμβόλων μας, η επένδυση της εθνικής μας προσπάθειας για να πετύχουμε το γρηγορότερο τους οικονομικούς μας στόχους. Στις 24 Φεβρουάριου ο Φιντέλ Κάστρο δήλωσε στους εργάτες δεχόμενος συμβολικά το 4%.

«…Όταν η Επανάσταση πήρε την εξουσία τα αποθέματα δεν μπορούσαν να ελαττωθούν περισσότερο και ο λαός μας είχε συνηθίσει στην εισαγωγή περισσότερων καταναλωτικών Αγάθων απ’ αυτά που εξήγαγε».

Μια χώρα που βρίσκεται σε τέτοια κατάσταση πρέπει ’η να κάνει οικονομίες ’η να δεχθεί ξένο κεφαλαίο. Είχαμε αποφασίσει να εισάγουμε ιδιωτικό κεφαλαίο. Όταν πρόκειται για ιδιωτικό εθνικό κεφαλαίο, το κεφαλαίο βρίσκεται μέσα στη χώρα. Αλλά όταν πρόκειται για εισαγωγή ξένων κεφαλαίων εξ ανάγκης κι όταν η λύση που προτείνεται είναι η επένδυση ξένων κεφαλαίων, τότε τα κίνητρα δεν είναι βέβαια ούτε γενναιοδωρία ούτε ευγένεια από συμπόνια, ούτε και η επιθυμία να βοηθηθούν οι λαοί. 

Το ιδιωτικό κεφαλαίο κινητοποιείται με το σκοπό να βοηθηθεί για λογαριασμό του. Το ξένο ιδιωτικό κεφαλαίο είναι το πλεόνασμα του κεφαλαίου μιας χώρας, που μεταφέρεται σε μια άλλη χώρα όπου οι μισθοί θα είναι πολύ χαμηλότεροι, οι συνθήκες της ζωής και οι πρώτες ύλες σε χαμηλό κόστος και έτσι τα κέρδη θα είναι περισσότερα. Δεν είναι η γενναιοδωρία που διεγείρει την επιθυμία των επενδύσεων του ξένου ιδιωτικού κεφαλαίου, αλλά το κέρδος και εμείς αντισταθήκαμε πάντα στη λύση του να λύσουμε τα προβλήματα της εκβιομηχάνισης μας σε όφελος του ιδιωτικού κεφαλαίου. 

Θα επενδύσουμε 300 εκατομμύρια στη γεωργία και τη βιομηχανία. Θα δώσουμε τη μάχη για την εξέλιξη της χώρας μας και για να επουλώσουμε τις πληγές μας. Ασφαλώς ο δρόμος δεν είναι εύκολος. Ξέρετε ότι μας απειλούν, ότι μελετούν οικονομικά αντίποινα, με ίντριγκες, με σχέδια να μας καταργήσουν από την αγορά κλπ., στην προσπάθεια μας να πουλήσουμε τα προϊόντα μας. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να οπισθοχωρήσουμε; Να εγκαταλείψουμε κάθε προσπάθεια ανόδου μόνο γιατί μας απειλούν; Ποιος είναι ο σωστός δρόμος για τον λαό; Ποιον αδικούμε επιδιώκοντας την πρόοδο μας; Μήπως θέλουμε να ζήσουμε εκμεταλλευόμενοι την εργασία άλλων λαών; Τι θέλουμε εμείς οι Κουβανοί; Δεν θέλουμε να ζήσουμε από τον ιδρώτα των άλλων, αλλά από τα δικά μας, για να ικανοποιήσουμε όλες τις υλικές ανάγκες του λαού μας και μετά απ’ αυτό να λύσουμε τα αλλά προβλήματα της χώρας: παιδεία, υγιεινή, άνεση. Το πώς θα διαθέσουμε αυτά όλα τα εκατομμύρια, αυτό θα σας το εξηγήσει ένας άλλος συνάδελφος στην ομιλία του. Και θα σας πει ακόμη, γιατί (και όχι μόνο πως) θα τα διαθέσουμε όπως αποφασίσαμε.

Και τώρα απευθύνομαι στους αδύνατους, σε κείνους που φοβούνται, σε κείνους που σκέπτονται πως βρισκόμαστε σε μια κατάσταση μοναδική στα ιστορικά χρονικά, σε κατάσταση απελπισίας. απευθύνομαι σε όσους πιστεύουν πως αν δεν σταματήσουμε ή αν δεν υποχωρήσουμε είμαστε χαμένοι και θα σας διηγηθώ ένα σύντομο ανέκδοτο του Γεζους Σιλβα Χερζογκ, μεξικάνου οικονομολόγου, συντάκτη του νόμου εξαγωγής πετρελαίου, ανέκδοτο που αναφέρεται ακριβώς στην εποχή που ανθούσε στο Μεξικό το διεθνές κεφαλαίο. 

Σ’ αυτό συνοψίζονται όλα όσα λέγονται σήμερα για την Κούβα. Ακουστέ το: «Φυσικά θα ισχυριστούν πως το Μεξικό ήταν μια κομμουνιστική χώρα. Το φάντασμα του κομμουνισμού εμφανίστηκε. Ο πρεσβευτής Ντανιέλ, στο βιβλίο που ήδη ανέφερα άλλοτε, γράφει πως κάνει ένα ταξίδι στην Ουάσιγκτον εκείνες τις δύσκολες μέρες κι ότι ένας Άγγλος κύριος του μιλάει για τον μεξικάνικο κομμουνισμό. Κι ο Ντανιέλ άπαντα: Ε, λοιπόν, ο μόνος κομμουνιστής που γνωρίζω εγώ στο Μεξικό είναι ο Ντιέγκο ντε Ριβέρα. Αλλά τι είναι ένας κομμουνιστής; Ρωτάει αμέσως μετά τον Άγγλο κύριο. Αυτός κάθεται σε μια άνετη πολυθρόνα, σκέπτεται, σηκώνεται και δίνει τον πρώτο ορισμό. Αλλά δεν τον ικανοποιεί. Ανακάθεται, σκέπτεται πάλι, εμπνέεται για λίγο, ξανασηκώνεται και δίνει ένα καινούργιο ορισμό. Μα πάλι δεν του αρέσει. Το πήγεν’ – έλα συνεχίζεται ώσπου λέει απελπισμένος στον Ντανιέλ: Κύριε ένας κομμουνιστής είναι κάτι που μας σκανδαλίζει».

Μπορείτε να διαπιστώσετε πως η ιστορία επαναλαμβάνεται. Είμαι βέβαιος πως σκανδαλίζουμε αρκετά τους άλλους. Φαίνεται πως ο Ραουλ και εγώ έχουμε την τιμή να θεωρούμαστε από τους πλέον σκανδαλώδεις. Η ιστορία λοιπόν επαναλαμβάνεται. Ακριβώς όπως και το Μεξικό, όταν εθνικοποίησε το πετρέλαιο του και επέμεινε στα σχέδια του, (και ο Κάρντενας θεωρήθηκε ο μεγαλύτερος πρόεδρος της χώρας) έτσι θα επιμείνουμε και εμείς. Όλοι όσοι βρίσκονται από την άλλη παράταξη θα μας πουν όπως θέλουν. Και πάντα θα ’χουν κάτι να λένε. Εμείς θα δουλέψουμε για το καλό του λαού και δεν θα υποχωρήσουμε, όσο δε για κείνους που η Επανάσταση κατάσχεσε και απαλλοτρίωσε τα αγαθά τους, ας μην ξαναγυρίσουν.

 Πηγή: «Κείμενα», Σύγχρονη Εποχή 1988. Μετάφραση: Χρ. Πάντζου.(μέσω Guevaristas.net)