Η απειλή των νεοναζί

Στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας η Μαρίν Λε Πεν του Εθνικού Μετώπου εξασφαλίζει την τρίτη θέση στον πρώτο γύρο με 18,01%, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει στην ιστορία της η ακροδεξιά παράταξη. Στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές της Ελλάδας οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τη Χρυσή Αυγή να περνάει για πρώτη φορά την πόρτα της Βουλής. Η λαϊκή δυσαρέσκεια που γεννά η οικονομική κρίση, μέσα σε ένα σκηνικό ευρύτερης κοινωνικής αναταραχής και ανασφάλειας οδηγεί στην σταθερή άνοδο της ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα ταξιδεύει στη Γερμανία, τη χώρα που έχει στιγματιστεί από τον εθνικοσοσιαλισμό αλλά και από φαινόμενα ακροδεξιάς βίας επί δεκαετίες και αποκαλύπτει την «απειλή των νεοναζί»

Νοέμβριος 2011,Γερμανία. Δύο αυτοκτονίες και μια έκρηξη σε διαμέρισμα της πόλης του Τσβίκαου φέρνουν στο φως την ακροδεξιά νεοναζιστική οργάνωση National Sozialistischer Untergrund, υπεύθυνη για μια σειρά στυγνές,ανεξιχνίαστες δολοφονίες που έχουν απασχολήσει για περισσότερο από μια δεκαετία τη γερμανική κοινωνία και τις αρχές. Μεταξύ των θυμάτων και ο Έλληνας καταστηματάρχης Θεόδωρος Βουλγαρίδης που δολοφονήθηκε εν ψυχρώ μέσα στο κατάστημά του στο Μόναχο, τον Ιούνιο του 2005.

Το «Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα» έφτασε στον τόπο του εγκλήματος και μίλησε με το στενό φίλο του θύματος, Χαράλαμπο Δημητριάδη, ο οποίος ήταν μαζί με το θύμα λίγα λεπτά πριν το έγκλημα. Για την συνταρακτική υπόθεση μιλούν επίσης και ο πατέρας Απόστολος, ο υπουργός εσωτερικών της Βαυαρίας και η ευρωβουλευτής Cornelia Ernst ενώ οι διασυνδέσεις των δολοφόνων με το φιλοναζιστικό κόμμα NPD (Εθνικό Κόμμα Γερμανίας) ενισχύουν τις φωνές που ζητούν εκ νέου  να τεθεί εκτός νόμου.

Ο Στέλιος Κούλογλου συναντά τον Τhorsten Heise , ηγετικό στέλεχος του  NPD, στο «κάστρο» του, στο Φρετερόντε της Θουριγγίας, στην αυλή του οποίου βρίσκεται μνημείο των πεσόντων Ες Ες.  Ο Heise  μιλά για τη σχέση του κόμματός του με τον εθνικοσοσιαλισμό, τις επαφές του με ελληνικές οργανώσεις και κόμματα. Αρνείται την οποιαδήποτε ανάμειξη του κόμματος του σε πράξεις βίας, αλλά ένα βίντεο με τους δολοφόνους διηγείται μια διαφορετική ιστορία.

Στην κάμερα της εκπομπής μιλά και ένας από τους πολυσυζητημένους πρώην αρχηγούς της ακροδεξιάς στη Γερμανία, ο Ewald Althans, ο οποίος είχε απασχολήσει τις γερμανικές αρχές κατά τη δεκαετία του ενενήντα μέχρι και τη φυλάκισή του το 1995 για άρνηση του Ολοκαυτώματος. Ο Althans αφηγείται την πορεία του μέσα στην οργάνωση και τους λόγους που τον οδήγησαν στην αποστασιοποίησή του, κυρίως μετά τη δημόσια παραδοχή της ομοφυλοφιλίας του.

Η εκπομπή ταξιδεύει στο κρατίδιο του Μεκλεμβούργου, το οποίο έχει μετατραπεί στα χρόνια μετά την ένωση των δύο Γερμανιών σε ένα από τα προπύργια του ακροδεξιού κινήματος και επισκέπτεται το χωριό Jamel, στο οποίο η πλειοψηφία των κατοίκων είναι νεοναζί. Στο χωριό αναπτύσσει τη δράση του το ζευγάρι Horst και Birgit Lohmeyer, που  παρά τις καθημερινές απειλές τις οποίες δέχονται από τους επιθετικούς γείτονές τους, δεν παύουν να οργανώνουν δραστηριότητες και φεστιβάλ κατά της ακροδεξιάς. Για το ίδιο θέμα μιλά στην κάμερα της εκπομπής και ο δήμαρχος της περιοχής Uwe Wandel.

Στο Βερολίνο ο φακός του Ρεπορτάζ καταγράφει το έργο της 66χρονης Irmela Mensah Schramm, που εδώ και είκοσι χρόνια καθαρίζει του δρόμους της πόλης από τα ίχνη των νεοναζί. Με μόνα της όπλα ασετόν, νερό, σπρέι, μια σπάτουλα και μια φωτογραφική μηχανή, η «σουπερ γιαγιά» έχει αφαιρέσει μέχρι στιγμής πάνω από 80.000 νεοναζί σύμβολα. «Η βρωμιά των ναζί πρέπει να φύγει» όπως λέει και η ίδια.

Κατά την παραμονή του στη Γερμανία το «Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα» κάνει μια σημαντική ανακάλυψη: βρίσκει το κόμμα που ετοιμάζεται να καταλάβει την εξουσία με τον ίδιο «σκοτεινό» τρόπο που το κατάφερε ο Χίτλερ. Ο πρόεδρος του κόμματος, Martin Sonneborn, παραδέχεται ως πρότυπό του τον νεαρό Χίτλερ και προειδοποιεί τους συμπολίτες τους για την κατάλυση της δημοκρατίας.

Τις αιτίες για την άνοδο της ακροδεξιάς και των νεοναζί αναλύει ο γερμανός δημοσιογράφος Burkhard Schoeder και ο εγκληματολόγος Bernd Wagner, ιδρυτής της πρωτοβουλίας Exit Deutschland, μιας οργάνωσης που βοηθά μέλη ακροδεξιών ομάδων να απαγκιστρωθούν από αυτές. Η Exit εξόργισε τους νεοναζί, όταν τον Αύγουστο του 2011 μοίρασε μπλουζάκια με εθνικοσοσιαλιστικό σλόγκαν σε συναυλίες, τα οποία στο πλύσιμο άλλαζαν «ύφος» έδιναν το μήνυμα «αυτό που μπορεί το μπλουζάκι σου το μπορείς κι εσύ», να ξεπλυθούν δηλαδή από τον νεοναζισμό.

Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνάντηση με τον Ισπανό  δημοσιογράφο Antonio Salas, ο οποίος επί ένα χρόνο είχε διεισδύσει σε ισπανική νεοναζί οργάνωση, καταγράφοντας με κρυφή κάμερα την βία που εξασκούσαν τα μέλη της σε μαύρους, μετανάστες και μειονότητες της ισπανικής κοινωνίας.  O Salas ζεί στη Μαδρίτη υπό συνθήκες υψίστης ασφαλείας και περιγράφει την εμπειρία του, την οποία έχει αποτυπώσει και στο βιβλίο «Ημερολόγιο ενός σκιν».

Τον Ιούλιο του 2011 ένα πρωτοφανές έγκλημα συγκλονίζει τη διεθνή κοινή γνώμη: Ο νορβηγός Άντερς Μπρέιβικ αποβιβάζεται στο νησί Ουτόγια του Όσλο στη διάρκεια συνάντησης της νεολαίας του Εργατικού Κόμματος και εκτελεί εν ψυχρώ 77 άτομα. Λίγο νωρίτερα,  ισχυρή έκρηξη βόμβας που είχε τοποθετήσει ο ίδιος σε κυβερνητικά κτίρια του Όσλο προκάλεσε το θάνατο σε εφτά άτομα.  Ένα χρόνο σχεδόν μετά την εγκληματική του πράξη ο Μπρέιβικ παρουσιάζεται στο δικαστήριο αμετανόητος και πιστός στην ίδια ρητορική που πυροδότησε το έγκλημα: πολυπολιτισμικότητα τέλος, θάνατος στους ξένους αλλά και σε εκείνους που τους ανέχονται.

Πηγή