Catastroika: H καταστροφή που φέρνουν οι ιδιωτικοποιήσεις. Nα γιατί θέλουμε εργατικό έλεγχο παντού!

Εκλογές σήμερα στην Ελλάδα και με την ελπίδα ενίσχυσης της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και σημαντικό να δούμε αυτό το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ.

Αναδημοσιεύουμε κείμενο από την εφημερίδα Εργατική Αλληλεγγύη

«Καταστρόικα» ονομάζεται η νέα δουλειά των δημιουργών του “Debtocracy”, Άρη Χατζηστεφάνου και Κατερίνας Κιτίδη και διατίθεται δωρεάν στο διαδίκτυο (www. catastroika. com). Είναι ένα άρτιο και εξαιρετικά καλοφτιαγμένο ντοκιμαντέρ, σε παρόμοιο ύφος με το περσινό πολύ καλό «Χρεοκρατία», που προβλήθηκε με μεγάλη επιτυχία σε΄ολο τον κόσμο. Η «Καταστρόικα» καταπιάνεται με τις βλαβερές συνέπειες των ιδιωτικοποιήσεων σε διάφορες γωνιές του πλανήτη όπου αυτές έχουν εφαρμοστεί.

Πρώτο παράδειγμα, που δάνεισε και τον τίτλο στο ντοκιμαντέρ, η διαδικασία που σημάδεψε τη Ρωσία στην περίοδο μετά την κατάρρευση του κρατικού καπιταλισμού, όταν με τις οδηγίες των Δυτικών και τις ευλογίες της σταλινικής γραφειοκρατίας, η κρατική περιουσία εκποιήθηκε κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί. Για να ελέγξει τις αντιδράσεις και τους αντιπάλους της, η νέα πολιτική ηγεσία υπό τον Μπόρις Γέλτσιν δε δίστασε να καταφύγει στο διαβόητο πραξικόπημα κατά του κοινοβουλίου το 1993. Όταν πια απερίσπαστη ολοκλήρωσε το έργο της, οι ιδιωτικοποιήσεις και η απορρύθμιση της οικονομίας διέλυσαν σε τέτοιο βαθμό την παραγωγή και την κοινωνική οργάνωση της εργασίας που μέσα σε λίγα χρόνια η ανεργία εκτοξεύθηκε, το βιοτικό επίπεδο της εργατικής τάξης κατρακύλισε και το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε κατά 10 χρόνια!

Το έλλειμμα δημοκρατίας για την υλοποίηση των νεοφιλελεύθερων σχεδίων επομένως δεν είναι αντίφαση αλλά η ορθοδοξία όταν οι νεοφιλελεύθερες συνταγές των οικονομολόγων της σχολής του Σικάγο επιστρατεύονται για να σώσουν τον καπιταλισμό από την κρίση. Από τη Χιλή του Πινοτσέτ, την Αγγλία της Θάτσερ και την Τουρκία του στρατηγού Εβρέν μέχρι την Ελλάδα της κυβέρνησης του τραπεζίτη Παπαδήμου δεν έχει αλλάξει η συνταγή, αλλά βασικά ο μηχανισμός που εξαναγκάζει μια χώρα και τους κατοίκους της να αποδεχτούν την εφαρμογή τους.

Διανοούμενοι όπως η Ναόμι Κλάιν και ο Σλαβόι Ζίζεκ αναλύουν το καπιταλιστικό σχέδιο καθυπόταξης των υπερχρεωμένων χωρών και καταρρίπτουν εύστοχα τα δεξιά ρατσιστικά επιχειρήματα που παρουσιάζουν την εργατική τάξη στην Ελλάδα λίγο πολύ σαν ανώριμους τεμπέληδες που έχουν ανάγκη την επιτήρηση. 

Κατά τη γνώμη μας η αντίληψη περί οικονομικής νεο-αποικιοκρατίας από τα «γκρίζα κοστούμια» των τεχνοκρατών του ΔΝΤ και της Ε.Ε. έχει αδυναμίες για να εξηγήσει την κατάσταση, όμως το κέντρο του «Καταστρόικα» δεν βρίσκεται εδώ, αλλά στο να περιγράψει τον απόλυτο παραλογισμό και την απατεωνιά που κρύβεται πίσω από τη φιλολογία για εξυγίανση της οικονομίας με ιδιωτικοποιήσεις. Σ’αυτό τα καταφέρνει θαυμάσια.

Εκποίηση

Σκιαγραφώντας τους στόχους του νεόκοπου «Ταμείου για την Αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου», το ντοκιμαντέρ επικαλείται την τραγική εμπειρία της «Treuhand». Πρόκειται για την εταιρία που μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου ανέλαβε την εκποίηση της πρώην Ανατολικής Γερμανίας στην πορεία προς την ενοποίηση με την πρώην Δυτική.

Με συνοπτικές και καθόλου διαφανείς διαδικασίες (βλ. μίζες και πολιτικά παιχνίδια), η Treuhand ξεπούλησε 8.000 επιχειρήσεις και 40.000 εργοστάσια σε τυχοδιώκτες που τις εκκαθάριζαν ή Δυτικούς ανταγωνιστές τους που τις έκλειναν και κατάφερε να αφήσει άνεργους τα 3 από τεσσεράμισι εκατομμύρια εργαζόμενους σε αυτές, καταποντίζοντας το ΑΕΠ στην πρώην Ανατολική Γερμανία και επιπλέον παρουσιάζοντας η ίδια ζημιές! Κι όμως, η Treuhand αποτελεί το πρότυπο των τροϊκανών για το αδελφάκι που σχεδιάζει να βγάλει στο σφυρί την ελληνική περιουσία, γι’αυτό η αντίστοιχη εταιρία στελεχώθηκε με παρόμοιο τρόπο και της παραχωρήθηκαν υπερεξουσίες και μυστικότητα κινήσεων.

Έτσι περνάμε στο επόμενο κομμάτι, που αναλύει διεξοδικά τη διεθνή εμπειρία των ιδιωτικοποιήσεων σε 3 κομβικούς τομείς: Σιδηρόδρομοι, νερό, ηλεκτρισμός. Οι πιο χαρακτηριστικές προσπάθειες περάσματος στον ιδιωτικό τομέα κατέληξαν παντού σε φιάσκο. Στην Αγγλία του Μέιτζορ, το κομμάτιασμα των υπηρεσιών σε χιλιάδες εργολάβους και υπεργολάβους διέλυσε το σύστημα και οδήγησε σε πολύνεκρα δυστυχήματα που καυτηριάζει ο Κεν Λόουτς στην ταινία του του 1996 «Ο Πολ, ο Μικ και άλλοι». Όμως στην Ελλάδα της τρόικας, ο ΟΣΕ ξεπουλιέται κλείνοντας δρομολόγια και πολλαπλασιάζοντας την τιμή των κομίστρων.

Στο Παρίσι του Σιράκ η εκχώρηση των υπηρεσιών διανομής νερού στις εταιρίες Σουέζ και Βεόλια έφτασε την τιμή 260% ακριβότερη και χρειάστηκαν πολιτικοί και δικαστικοί αγώνες ώστε η νέα δημοτική αρχή να επαναφέρει τις υπηρεσίες στα χέρια του Δήμου. Ο Μπερλουσκόνι επιχείρησε να επιβάλει ιδιωτικοποιήσεις στην Ιταλία, όμως έχασε με 97% όταν έθεσε το ζήτημα σε δημοψήφισμα. Σήμερα η Ε.Ε. επαναφέρει το ζήτημα στην κυβέρνηση Μόντι, αλλά και στην Ελλάδα του Παπαδήμου και μάλιστα με υποψήφιους μνηστήρες για την ΕΥΔΑΘ κοινοπραξίες της Σουέζ και της Βεόλια με έλληνες μεγαλοεργολάβους!

Τέλος, στον ηλεκτρισμό, το αρνητικό παράδειγμα έρχεται από τις ΗΠΑ, όπου η ιδιωτικοποίηση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατέληξε σε καθαρό εκβιασμό από εταιρίες τύπου Enron με μπλακάουτ και τεχνητές ελλείψεις, ώστε η χονδρική τιμή να εκτοξευθεί στα ύψη και το όλο σύστημα να καταρρεύσει. Στην Ελλάδα τα αντίστοιχα λουλούδια της ιδιωτικοποίησης, Energa, Hellas Power κλπ. έχουν εξαφανιστεί αφήνοντας μόνο χρέη στο δημόσιο και τη ΔΕΗ, την ενέργεια της οποίας απλά μεταπωλούσαν. Όλο αυτό το κομμάτι που είναι και το καλύτερο του ντοκιμαντέρ ενδυναμώνεται από την παρουσία συνδικαλιστών όπως ο Κώστας Μαριόγλου από την ΕΥΑΘ, η Φλώρα Παπαδέδε από τη ΓΕΝΟΠ, ο Θ. Λεβέντης της ΠΟΣ.

Ποιά προοπτική λοιπόν; Η Καταστρόικα κλείνει προβάλλοντας τις παγκόσμιες αντιστάσεις στις ιδιωτικοποιήσεις και τις αλλαγές που επέφεραν σε χώρες όπως η Βολιβία, ο Ισημερινός, η Αργεντινή αλλά και στην ίδια τη Γερμανία. Αντιπροτείνει εύστοχα όχι τις πολιτικές του παρελθόντος που μας έφεραν εδώ αλλά τον έλεγχο της παραγωγής από αυτούς που δημιουργούν τον πλούτο, τους ίδιους τους εργαζόμενους. Εδώ η Ναόμι Κλάιν, ο Σλαβόι Ζιζεκ, ο Άλεξ Καλλίνικος στέλνουν αγωνιστικούς χαιρετισμούς για τους αγώνες που έρχονται και η φωνή του Καστοριάδη κλείνει την αυλαία με τη ρύση του Θουκυδίδη: «ή θα είστε ελεύθεροι ή ήσυχοι, πρέπει να διαλέξετε»...