Μετανάστες αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες στην Κύπρο

Εκατοντάδες από τους άνδρες και τις γυναίκες που διαφεύγουν κάθε χρόνο προς την Κύπρο αναζητώντας καταφύγιο και άσυλο λόγω του πολέμου, των διώξεων και της φτώχειας, τίθενται υπό κράτηση από τις Αρχές του νησιού, κατά παράβαση των διεθνών υποχρεώσεών τους, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία σε νέα έκθεση.

Η έκθεση Τιμωρία χωρίς έγκλημα: Κράτηση μεταναστών και αιτούντων άσυλο στην Κύπρο εξετάζει τα κενά στην κυπριακή νομοθεσία και πρακτική, που έχουν ως αποτέλεσμα την παραβίαση των δικαιωμάτων των παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο. Καλεί τις κυπριακές Αρχές να εναρμονίσουν τη νομοθεσία τους με τα διεθνή πρότυπα.

«Η κράτηση δεν πρέπει να είναι μέθοδος ρύθμισης της μετανάστευσης. Οι κυπριακές Αρχές εσκεμμένα παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν κρατούν παράτυπους μετανάστες, χωρίς να εξετάζουν εναλλακτικά μέτρα και χωρίς να αποδεικνύουν ότι η κράτησή τους είναι όντως απαραίτητη» δήλωσε η Jezerca Tigani, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του προγράμματος της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.

«Απεναντίας, στερούνται συστηματικά την ελευθερία τους επί μήνες ή χρόνια, όχι επειδή διέπραξαν κάποιο έγκλημα, αλλά απλώς για να πραγματοποιηθεί η απέλασή τους, ακόμα και στις περιπτώσεις όπου αυτό είναι αδύνατο.»

Οι περισσότεροι κρατούνται επί μήνες, ακόμα και χρόνια, συχνά υπό κακές συνθήκες, χωρίς πρόσβαση σε επαρκή ιατρική βοήθεια και συνήθως δεν είναι σε θέση να αμφισβητήσουν τη νομιμότητα της κράτησής τους λόγω της σπανιότητας δωρεάν νομικής βοήθειας. Σε πολλές περιπτώσεις, οι κυπριακές Αρχές αρνούνται να ελευθερώσουν ανθρώπους ακόμα και στην περίπτωση όπου το Ανώτατο Δικαστήριο διατάσσει την απελευθέρωσή τους. 

Σε νέα επίσκεψή της στις Πτέρυγες 9 και 10 των Κεντρικών Φυλακών Λευκωσίας και στη Λακατάμια, στα μέσα Ιουνίου 2012, αποστολή της Διεθνούς Αμνηστίας δεν διαπίστωσε καμία ουσιαστική βελτίωση ως προς το συνωστισμό και τις ανθυγιεινές συνθήκες, οι οποίες επιδεινώνονται ακόμα περισσότερο εξαιτίας της καλοκαιρινής ζέστης.

Κάποιοι αιτούντες άσυλο παραμένουν υπό κράτηση καθόλη την περίοδο εξέτασης των αιτήσεών τους. Η Διεθνής Αμνηστία γνωρίζει περιπτώσεις αιτούντων άσυλο που απελάθηκαν, ενόσω η υπόθεσή τους εκκρεμούσε ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου.

«Εν αναμονή της απόφασης για την αίτηση ασύλου που έχουν υποβάλει, αιτούντες άσυλο βρίσκονται σε εξαιρετικά ευάλωτη θέση και δεν πρέπει να υποβάλλονται σε κράτηση, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως ορίζονται από τους διεθνείς και περιφερειακούς κανόνες δικαίου και τα διεθνή πρότυπα» δήλωσε η Jezerca Tigani.

Κάθε απόφαση κράτησης πρέπει αυτόματα και συστηματικά να επανεξετάζεται ως προς τη νομιμότητά της, την αναγκαιότητα και την αναλογικότητά της από δικαστήριο ή παρεμφερές αρμόδιο ανεξάρτητο και αμερόληπτο όργανο, συνοδευόμενη από την επαρκή συνδρομή νομικής βοήθειας.

Καθώς αυτό δεν συμβαίνει, εκατοντάδες άνθρωποι στερούνται επί μήνες την ελευθερία τους παράνομα και χωρίς να είναι αναγκαίο.

Υποθέσεις

Η Κ., μητέρα τριών παιδιών, εγκατέλειψε το 2003 την πατρίδα της, το Ιράν, και κατά την άφιξή της στην Κύπρο τον επόμενο χρόνο, υπέβαλε αμέσως αίτηση για άσυλο, αλλά η αίτησή της απορρίφθηκε. Το 2008, παντρεύτηκε σε τζαμί αναγνωρισμένο πρόσφυγα στην Κύπρο και αργότερα τον ίδιο χρόνο γέννησε την κόρη της. Τον Αύγουστο του 2011, η αστυνομία τη συνέλαβε στη λαϊκή αγορά επειδή δεν είχε τα κατάλληλα έγγραφα. Η Κ. είπε στη Διεθνή Αμνηστία, τον Δεκέμβριο του 2011, από τις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, όπου παρέμεινε επί πέντε μήνες: «Το παιδί μου νομίζει ότι η μητέρα της την εγκατέλειψε και έχει παρουσιάσει πολλά ψυχολογικά προβλήματα». 

Τον Ιανουάριο του 2012 οι Αρχές την απελευθέρωσαν προσωρινά και της έδωσαν προθεσμία τριών μηνών να συγκεντρώσει τα απαραίτητα έγγραφα, προκειμένου να ξαναπαντρευτεί το σύζυγό της στο δημαρχείο. Εντούτοις, υπάλληλοι του δημαρχείου την ενημέρωσαν ότι χρειάζεται έγκυρο διαβατήριο. Προκειμένου να αποκτήσει, η ιρανική πρεσβεία προϋποθέτει την προσκόμιση ενός πιστοποιητικού γεννήσεως, το οποίο δεν μπορούσε να βρει τη δεδομένη στιγμή. Η Κ. είπε: «Την τελευταία φορά που πήγα στις μεταναστευτικές Αρχές, μου είπαν να μην ανησυχώ και ότι μόλις λήξει η υπό όρους απόλυσή μου, θα με κρατήσουν για ακόμη έξι μήνες και μετά θα με αφήσουν για άλλους τρεις μήνες. Πιστεύουν ότι αυτό είναι εντάξει, αλλά δεν είναι. Τι θα απογίνουν τα παιδιά μου;»

Ο Ο., αιτών άσυλο από τη Σιέρα Λεόνε, του οποίου η αίτηση απορρίφθηκε, έφτασε στην Κύπρο το 2001 από τη Σιέρα Λεόνε. Εξήγησε ότι εγκατέλειψε τη Σιέρα Λεόνε λόγω των γεγονότων που προέκυψαν από το δεκαετή πλέον εμφύλιο στη χώρα… Το 2004 οι κυπριακές Αρχές έκλεισαν το φάκελό του, εξηγώντας ότι δεν μπορούσαν να τον εντοπίσουν προκειμένου να εξετάσουν την αίτησή του. Τον Φεβρουάριο του 2005 συνελήφθη και τα επόμενα τρία χρόνια οι Αρχές προσπάθησαν να τον απελάσουν τέσσερις φορές. Ο Ο. αφέθηκε ελεύθερος τον Μάιο του 2009, έπειτα από 39 μήνες συνεχούς κράτησης. 

Στη συνέχεια αναγκάστηκε να εργαστεί παράνομα και συνελήφθη εκ νέου τον Οκτώβριο του 2010 για «παράνομη παραμονή και απασχόληση». Τον Αύγουστο του 2011 αμφισβήτησε τη νομιμότητα της διάρκειας κράτησής του ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου. Κέρδισε το δικαστικό αγώνα και το δικαστήριο διέταξε την άμεση απελευθέρωσή του. Ωστόσο, πριν φύγει από τα κτήρια των δικαστηρίων, συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση άλλη μια φορά. Το νέο ένταλμα σύλληψης έφερε ημερομηνία μία ημέρα προ της εκδικάσεως της έκδοσης της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου. Ο Ο. απελάθηκε στη Σιέρα Λεόνε τον Φεβρουάριο του 2012, έχοντας περάσει συνολικά περισσότερα από τέσσερα χρόνια κράτησης στις φυλακές της Κύπρου.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων (20/06), ακτιβιστές της Διεθνούς Αμνηστίας θα βρίσκονται την Τετάρτη 20 Ιουνίου, από τις 19:00 έως και τις 23:00, στην έξοδο του ΗΣΑΠ στο Θησείο, όπου θα μοιράζουν ενημερωτικό υλικό και θα συλλέγουν υπογραφές προς τις αρμόδιες Αρχές, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία των προσφύγων, αιτούντων άσυλο και μεταναστών στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Πηγή