«Wikileaks-Χριστόφιας: ”Δεν είμαι και… τόσο κομμουνιστής”»

Αποκαλύψεις Wikileaks: Τι φέρεται να είπε ο Δημήτρης Χριστόφιας στον Αμερικανό πρέσβη λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2008.

(της Χριστιάνας Βωνιάτη-Καθημερινή Κύπρου)

Τα πορτρέτα του Λένιν και του Τσε Γκεβάρα που βρίσκονταν στο «ευτελές κομμουνιστικό γραφείο του Χριστόφια» στο ΑΚΕΛ, έκαναν εντύπωση στον Αμερικανό πρέσβη στη Λευκωσία, Ρόναλντ Σλίκερ, ο οποίος επισκέφθηκε τον τότε γ.γ. του ΑΚΕΛ εννέα μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2008.

«Μη βλέπετε όμως τα κάδρα αυτά, πάνω απ’ όλα είμαι ανθρωπιστής, και το μόνο που επιδιώκω είναι το συμφέρον των Κυπρίων» είπε ο Δ. Χριστόφιας στον Ρόναλντ Σλίκερ, σύμφωνα με τηλεγράφημα του τελευταίου προς την Ουάσινγκτον με ημερομηνία 8 Φεβρουαρίου 2008. Στο τηλεγράφημα με τον κωδικό 08ΝICOSIA94, ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ στη Λευκωσία, υπογραμμίζει «τη δέσμευση του κομμουνιστή υποψήφιου για την Προεδρία πως, εάν εκλεγεί, η διακυβέρνησή του θα επιδιώξει να έχει στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ».

Στην περίληψη του τηλεγραφήματος ο πρέσβης Σλίκερ γράφει τα εξής: «O Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ και υποψήφιος για την Προεδρία, Δημήτρης Χριστόφιας, υπόσχεται πως εάν εκλεγεί, η διακυβέρνησή του θα επιδιώξει να έχει στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Μόνο με τη συμβολή και τη στήριξη των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορούσε να επανενωθεί η Κύπρος, δήλωσε στον Πρέσβη στις 5 Φεβρουαρίου. Αν και οι σχέσεις της Κύπρου με τη Ουάσινγκτον έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, οι επίσημες σχέσεις με το Λονδίνο παραμένουν τεταμένες.

Αναφορικά με την προεκλογική εκστρατεία, ο Χριστόφιας -ο οποίος στις περισσότερες δημοσκοπήσεις εμφανίζεται δεύτερος- εξέφρασε αισιοδοξία σε ό,τι αφορά τις προοπτικές εκλογής του. Οι Κύπριοι πλέον δε φοβούνταν να εκλέξουν κυβέρνηση της Αριστεράς, υποστήριξε. Η παράταξή του θα επεδίωκε απτά αποτελέσματα και δεν θα ακολουθούσε τυφλά την όποια ιδεολογία. Αναφορικά με το Κυπριακό πρόβλημα, ο Χριστόφιας επανέλαβε την πεποίθησή του ότι από τους τρεις υποψήφιους για την Προεδρία, μόνο ο ίδιος διατηρεί στενές σχέσεις με τους Τουρκοκύπριους και τα τ/κ κόμματα, κάτι που αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την εξεύρεση λύσης ή έστω για την επανέναρξη σοβαρών διαπραγματεύσεων».

Μετά την περίληψη, το τηλεγράφημα μπαίνει σε λεπτομερή καταγραφή των όσων συζητήθηκαν στη συνάντηση, ως ακολούθως: «Στον δεύτερο σταθμό της περιοδείας μας στα γραφεία των κομμάτων πριν από τη διεξαγωγή του πρώτου γύρου των εκλογών στις 17 Φεβρουαρίου, ο πρέσβης επισκέφθηκε τον Δημήτρη Χριστόφια στις 5 Φεβρουαρίου. Ο γ.γ. του ΑΚΕΛ ήταν θερμός και φιλικός ως συνήθως. Αντιδρώντας στα πρώτα σημεία που έθεσε ο Πρέσβης - πως οι ΗΠΑ δεν ευνοούσαν κάποιον από τους τρεις υποψηφίους συγκεκριμένα και πως προτίθεντο να συνεργαστούν στενά με όποιον από τους τρεις κι αν εκλεγόταν, και πως οι Κύπριοι αλλά και η διεθνής κοινότητα έπρεπε να προχωρήσουν μπροστά γρήγορα μετά τις εκλογές - ο Χριστόφιας διαβεβαίωσε πως σε περίπτωση που εκλεγόταν, η διακυβέρνησή του θα εργαζόταν με στόχο τη σύσφιξη των διμερών σχέσεων μεταξύ Κύπρου-ΗΠΑ, την ”παγκόσμια υπερδύναμη”.

Οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν βελτιωθεί από την εποχή του Σχεδίου Ανάν, και προτίθετο να διασφαλίσει πως αυτή η τάση θα συνεχιζόταν θετικά. Η λύση του Κυπριακού προβλήματος εξαρτάται από τη συμβολή και τη στήριξη τόσο των ΗΠΑ όσο και της Μεγάλης Βρετανίας, εκτίμησε ο Χριστόφιας, δηλώνοντας κατηγορηματικά πως η Λευκωσία οφείλει να δώσει περισσότερη σημασία στις σχέσεις της με τις δύο αυτές χώρες. Ωστόσο, ενώ οι σχέσεις με τη Ουάσινγκτον βελτιώνονταν, συνέβαινε δυστυχώς το αντίθετο με το Λονδίνο».

Κολλημένοι στην ΕΟΚΑ οι ΒρετανοίΣτη συνέχεια του τηλεγραφήματος αναφέρεται ότι ο Δημήτρης Χριστόφιας είπε στον Αμερικανό πρέσβη ότι «οι στενές εμπορικές, ακαδημαϊκές και πολιτισμικές σχέσεις, αλλά και οι δεσμοί αίματος με τη Βρετανία, θα έπρεπε να διασφάλιζαν την καλή συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών. Ωστόσο, η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητος -ή τουλάχιστον το Φόρεϊν Όφις- παρέμενε προσκολλημένη στη δεκαετία του ‘50, την εποχή του αντιαποικιακού αγώνα της Κύπρου. ”Δε μπορούν να αφήσουν πίσω τους την (ελληνοκυπριακή οργάνωση ανταρτών) ΕΟΚΑ,” είπε εκνευρισμένος ο Χριστόφιας, υποστηρίζοντας πως οι σημερινοί ηγέτες του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν κληρονομήσει τις προκαταλήψεις των προκατόχων τους, εναντίον των ελληνοκυπριακών συμφερόντων. Οι Βρετανοί οφείλουν να επανεξετάσουν τις υφιστάμενες πολιτικές τους, οι οποίες φαίνεται να οδηγούν σε λύση δύο κρατών στην Κύπρο, επιχειρηματολόγησε, επειδή «η διχοτόμηση θα σήμαινε την κατάργηση των ιδρυτικών συνθηκών… και το τέλος των Κυρίαρχών τους Βάσεων.» Ελπίζοντας σε αλλαγή ρότας της βρετανικής πολιτικής, το ΑΚΕΛ προέτρεψε τους συμπαθούντες που διαμένουν στη Βρετανία να ψηφίσουν το κόμμα των Εργατικών, σε μία προσπάθεια να αυξήσει την ε/κ επιρροή εντός του κυβερνώντος κόμματος της χώρας».

Στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα αναφέρεται επίσης ότι οι δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας, «έδειχναν τον Χριστόφια να βρίσκεται στον πρώτο γύρο στήθος με στήθος με τον πρόεδρο Παπαδόπουλο, και να τον πλησιάζει επικίνδυνα στον δεύτερο γύρο. Οι εσωτερικές μετρήσεις του ΑΚΕΛ έδειχναν παρόμοια αποτελέσματα, αποκάλυψε ο Χριστόφιας, όπως έδειχναν επίσης και τα ανεκδοτικά στοιχεία μεταξύ των απλών πολιτών. ”Είκοσι χρόνια πριν, θα ήταν εντελώς αδιανόητο ένας υποψήφιος του ΑΚΕΛ να κέρδιζε την Προεδρία της Δημοκρατίας,” είπε. ”Αλλά έχουμε καταφέρει να ξεπεράσουμε αυτές τις προκαταλήψεις σε βάρος της Αριστεράς”. Ωστόσο, το κλίμα της προεκλογικής περιόδου ήταν ανησυχητικό. Ο Χριστόφιας υπογράμμισε πως η 24η Φεβρουαρίου δε θα είναι μία μέρα πανηγυρισμού αλλά η στιγμή που όλοι θα πρέπει να στρωθούν στη δουλειά για την επίλυση του Κυπριακού. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, θα χρειαζόταν τη στήριξη και των δύο ηττημένων υποψηφίων, καθώς και των κομμάτων τους.»

Υπό το βλέμμα του Λένιν και του ΤσεΜε έναν ανεπαίσθητο σχεδόν τόνο ειρωνείας, στο τηλεγράφημα καταγράφεται πως «πορτρέτα του Βλαντιμίρ Λένιν και του Τσε Γκεβάρα διακοσμούν τους τοίχους του ευτελούς κομμουνιστικού γραφείου του Χριστόφια. ”Μη βλέπετε όμως τα κάδρα αυτά” τόνισε στον Πρέσβη. ”Πάνω απ’ όλα είμαι ανθρωπιστής, και το μόνο που επιδιώκω είναι το συμφέρον των Κυπρίων”. Οι πολιτικές που προωθούσε δε μπορούν με καμία έννοια να θεωρηθούν ακραίες, κι απόδειξη αυτού είναι πως αυτές τις ίδιες τις πολιτικές τις ενσωματώνουν και οι αντίπαλοι του στα δικά τους εκλογικά προγράμματα. Και ο Χριστόφιας ορθώς αντιλαμβάνεται πως ο μόνος τρόπος να αυξήσει τα κοινωνικά οφέλη χωρίς να αδειάσει τα ταμεία, είναι η μεγέθυνση της οικονομίας. ”Θέλω να δημιουργήσω ευημερία”, ομολόγησε.

Η κουβέντα γύρισε στο Κυπριακό, και πιο συγκεκριμένα στο τρέχον αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων. ”Οι Κύπριοι πρέπει να αποφασίσουμε τι ακριβώς θέλουμε,” είπε ο Χριστόφιας. Η λύση του ενιαίου κράτους θα ήταν και η πιο δημοκρατική, αλλά με καμία δύναμη δεν είναι αποδεχτή από τους Τουρκοκύπριους. Τα δύο κράτη θα σήμαναν την καταστροφή. Άρα το μόνο πλαίσιο λύσης που απομένει είναι αυτό της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Τόσο ο νέος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, θα πρέπει να επαναλάβουν τη δέσμευσή τους σε αυτό το μοντέλο λύσης, είπε, το οποίο συνιστά μία τεράστια παραχώρηση της ε/κ κοινότητας προς την κατά πολύ μικρότερη τ/κ κοινότητα.

Ο Χριστόφιας είναι πεπεισμένος πως μόνο μία ΑΚΕΛική κυβέρνηση θα μπορούσε να επιτύχει μία βιώσιμη λύση. Πως το κόμμα του αγωνίζεται εδώ και πολλά χρόνια εναντίον του σοβινισμού και του εθνικισμού - στοιχεία από τα οποία τρέφονται τα κεντρώα και δεξιά κόμματα- και είναι το μόνο το οποίο σέβεται τους Τουρκοκύπριους ως ισόνομους πολίτες της Δημοκρατίας. Υπό την ηγεσία του Χριστόφια, η διαδικασία της 8ης Ιουλίου θα ενδυναμωνόταν εκ νέου, με απώτερο σκοπό την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό. Η διεθνής κοινότητα θα είχε ένα σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει, τόσο στο νησί όσο και στην Άγκυρα, όπου θα έπρεπε να ασκήσει πιέσεις στους Τούρκους να διαπραγματευτούν με καλή πίστη.»

Ουδείς κομμουνιστικός κίνδυνοςΟι επιφυλάξεις των Αμερικανών για τον Χριστόφια και οι καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις του ιδίου
Στο καταληκτικό σχόλιο του τηλεγραφήματος προς την Ουάσινγκτον, ο Αμερικανός πρέσβης σημειώνει τα εξής: «Στα πλαίσια των επαφών μας με τους κομματικούς ηγέτες και τους υποψήφιους για την Προεδρία, προσπαθήσαμε να αποδομήσουμε τις επίμονες φήμες που μας ήθελαν να ευνοούμε έναν υποψήφιο σε βάρος των υπολοίπων. Το μεγαλύτερο μέρος της σπερμολογίας αφορούσε τον Χριστόφια -συγκεκριμένα, πως η Πρεσβεία αποστρεφόταν την ιδέα ενός Κομμουνιστή στην εξουσία και πως θα στήριζε τον υποψήφιο εκείνο που θα μπορούσε να τον κερδίσει: τον Τάσσο Παπαδόπουλο.

Αν και οι τιμές που αποδίδονται στους επαναστάτες της Λατινικής Αμερικής και της Ρωσίας -τα πορτρέτα των οποίων διακοσμούν τους τοίχους στο γραφείο του- μας προκαλούν μία κάποια επιφύλαξη, ωστόσο ο Χριστόφιας μάς τόνισε κατ’ επανάληψη πως μια ηγούμενη από το ΑΚΕΛ κυβέρνηση θα ήταν ευρείας συμμετοχής και λιγότερο ιδεολογικά άκαμπτη από το ίδιο το κόμμα του. Εξ ου και η υπόσχεσή του να διορίσει έναν Υπουργό Οικονομικών ”ευρείας αποδοχής”, καθώς και η δέσμευσή του να επιδιώξει στενότερες διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ. Βέβαια, δεν είμαστε τόσο αφελείς ώστε να πιστέψουμε πως ο Χριστόφιας θα γίνει φιλοαμερικανός και υπέρμαχος του ελεύθερου εμπορίου από τη μία μέρα στην άλλη. Όμως ούτε και ανησυχούμε μήπως η Κύπρος κινδυνεύει να γίνει η Κούβα της Μεσογείου» καταλήγει ο Σλίκερ.