Ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του Δ. Μπάτσης, Ν.
Καλούμενος και Ηλίας Αργυριάδης στάθηκαν όρθιοι στο Γουδή μπροστά στο
εκτελεστικό απόσπασμα των μοναρχοφασιστών, αρνούμενοι να τους δέσουν τα μάτια.
Πλήρωσαν με την ζωή τους το ταξικό μίσος του μετεμφυλιοπολεμικού αστικού
καθεστώτος στην Ελλάδα.
Κυριακή 30 Μάρτη 1952 4.12΄π.μ. εκτελούνται. Μέρα και
ώρα που ούτε και αυτοί οι Γερμανοί δεν εκτελούσαν. Υπό το φως των προβολέων μη
τυχόν δει ο ήλιος και φρίξει.
Η κυβέρνηση του Πλαστήρα, το παλάτι, το στρατιωτικό και
παραστρατιωτικό κατεστημένο, τα "κεντροαριστερά" και τα
"κεντροδεξιά" όργανα της αμερικανοδουλείας, εκτέλεσαν τον Μπελογιάννη
για έναν και μόνο λόγο: Επειδή ήταν κομμουνιστής. Είναι ένας επαναστάτης που
δε δίστασε να προσφέρει απλόχερα την ίδια του τη ζωή για να ζήσουν οι επόμενες
γενιές ελεύθερα και ειρηνικότερα.
Ο Νίκος Μπελογιάννης γεννήθηκε στην Αμαλιάδα στα τέλη του
1915. Από τα εφηβικά του χρόνια οι προοδευτικές ιδέες και τα σοσιαλιστικά
ιδανικά σημάδεψαν τον τρόπο σκέψης του.
Με δικιά του πρωτοβουλία έγιναν στο γυμνάσιό του δύο
μαθητικές απεργίες. Μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο το 1932 ξεκινάει
τις σπουδές του στη Νομική της Αθήνας αλλά θα αναγκαστεί να τις εγκαταλείψει
λίγο αργότερα όταν θα διωχθεί για την πολιτική του δράση.
Το 1932 γίνεται μέλος της ΟΚΝΕ (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών
Νεολαίων Ελλάδας) και το 1934 μέλος του ΚΚΕ. Το 1935 εκλέγεται γραμματέας της
κομματικής οργάνωσης Αμαλιάδας. Με τη δικιά του καταλυτική συμμετοχή ξεσπούν
στην πόλη διαμαρτυρίες των σταφιδοπαραγωγών και απεργίες.
Το Μάρτη του 1936 ο Μπελογιάννης συλλαμβάνεται ως υπαίτιος
της οργάνωσης της απεργίας στην Αμαλιάδα και χωρίς δίκη εξορίζεται στην Ίο για
ένα χρόνο. Το Μάη του ίδιου χρόνου θα καταδικαστεί ερήμην σε δύο χρόνια
φυλάκιση. Τότε θα αποβληθεί για πάντα και από το Πανεπιστήμιο. Τον Ιούνη του
1936 ασκεί έφεση στην απόφαση και επιστρέφει στην πόλη του.
Το πραξικόπημα της 4ης Αυγούστου του 1936, του
Ιωάννη Μεταξά, σηματοδοτεί και την έναρξη ενός ανηλεούς αντικομουνιστικού
μένους. Οι φυλακίσεις, οι εξορίες και τα βασανιστήρια σημάδεψαν τη ζωή του
Νίκου Μπελογιάννη. Την στιγμή που οι ναζί εισβάλουν στην Ελλάδα, ο Μπελογιάννης
βρίσκεται κρατούμενος στις φυλακές Ακροναυπλίου. Ζητά την ελευθερία του για
συμμετάσχει στον πόλεμο αλλά η κυβέρνηση αρνείται. Καταφέρνει να αποδράσει και
εντάσσεται στον ΕΛΑΣ ως καπετάνιος μεραρχίας στην Πελοπόννησο.
Με την απελευθέρωση της χώρας από τους ναζί και το ξέσπασμα
του εμφυλίου πολέμου ο Μπελογιάννης αναλαμβάνει ρόλο Πολιτικού Επιτρόπου της
10ης Μεραρχίας του Δημοκρατικού Στρατού.
Οι Αμερικανοί δίνουν αμέριστη βοήθεια στην ξενόδουλη
ελληνική κυβέρνηση για να εξαλείψουν το αντάρτικο. Έτσι τον Αύγουστο του 1949 ο
ΔΣΕ αναγκάζεται να σταματήσει τον ένοπλο αγώνα. Μια τελευταία αποστολή
ιδιαίτερα επικίνδυνη ανατίθεται τότε το Μπελογιάννη. Τον Οκτώβρη του 1949
πραγματοποιεί «απομακρυσμένη» επίθεση στη Θεσσαλία, με μερικά αποσπάσματα του
ΔΣΕ, σαν αντιπερισπασμό, ώστε οι υπόλοιποι αντάρτες που είχαν εγκλωβιστεί στη
Μακεδονία να διαφύγουν για τις χώρες του ανατολικού μπλοκ. Η επιχείρηση
στέφεται με επιτυχία και διασώζονται πολύ αγωνιστές. Ο Μπελογιάννης θα φύγει με
το τελευταίο απόσπασμα αφού σιγουρευτεί πως όλοι οι άλλοι είναι ασφαλείς. Έτσι,
μετά τη λήξη του αντάρτικου, ο Μπελογιάννης όπως και χιλιάδες άλλοι αγωνιστές
βρίσκονται στις σοσιαλιστικές χώρες. Σύντομα γίνεται και μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.
Τον Ιούνη του 1950 ο Μπελογιάννης επιστρέφει στην Ελλάδα,
για να αναλάβει (σε συνεργασία με το Νίκο Πλουμπίδη) την ανασυγκρότηση και την
οργάνωση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ στην Αθήνα.
Το Δεκέμβρη του 1950 συλλαμβάνεται, μαζί με 93
συντρόφους του, και μετά από εννιά μήνες βασανιστηρίων, τον Οκτώβρη του 1951,
οδηγείται ενώπιον του έκτακτου στρατοδικείου, το οποίο αποτελούσαν οι Ανδρέας
Σταυρόπουλος (πρόεδρος), Γ. Παπαδόπουλος (μετέπειτα δικτάτορας), Ν. Κομιάνος,
Γ. Κοράκης, και Θ. Κυριακόπουλος. Ο Μπελογιάννης καταδικάζεται σε θάνατο μαζί
με άλλους 11.
«Τα δικαστήριά σας είναι δικαστήρια σκοπιμότητας. Γι’
αυτό δε ζητώ την επιείκειά σας. Αντικρίζω την καταδικαστική σας απόφαση με
περηφάνια και ηρεμία. Με το κεφάλι ψηλά θα σταθώ μπροστά στο εκτελεστικό σας
απόσπασμα. Αλλά είμαι σίγουρος πως θα ‘ρθει η μέρα, που οι ίδιοι δικαστές που
τώρα με δικάζουν, θα ζητήσουν χάρη απ’ τον ελληνικό λαό. Δεν έχω άλλο τίποτε να
πω», θα δηλώσει ο Μπελογιάννης κλείνοντας την απολογία του.
Η απόφαση του δικαστηρίου προκαλεί θύελλα αντιδράσεων σ’ όλο
τον κόσμο. Διαδηλώσεις, πορείες, γινόταν στη διάρκεια της δίκης αλλά και μετά
την απόφαση.
Η κυβέρνηση δεν μπορούσε να παραβλέψει αυτή την παγκόσμια
αντίδραση και ο Πλαστήρας αναγκάζεται να δηλώσει ότι η απόφαση δε θα
εκτελεστεί. Η δήλωση όμως αυτή ήταν ένας ελιγμός που αναγκάστηκε να κάνει η
κυβέρνηση. Πολύ γρήγορα ετοιμάζει νέα σκευωρία ενάντια στο Μπελογιάννη, μια νέα
δίκη με βαρύτερες κατηγορίες όπως η κατασκοπεία, με στόχο να αναιρεθεί η
αμνηστία που υποχρεώθηκε να του δώσει. Οι Αμερικάνοι εκβιάζουν πλέον ανοιχτά
προς αυτή την κατεύθυνση. Η αμερικανική κυβέρνηση δηλώνει πως θα περικόψει την
«οικονομική βοήθεια» στην Ελλάδα. Ο Πιουριφόι σε συνέντευξή του λέει προκλητικά
πως «η Ελλάς έχει ανάγκη ισχυράς κυβερνήσεως».
Έτσι η αστυνομία ανακαλύπτει «δίκτυο κατασκοπείας» του ΚΚΕ με
οργανωτή το Μπελογιάννη. Κάνουν έφοδο στη βίλα «Αύρα» στη Γλυφάδα και στο σπίτι
του παλιού κομμουνιστή Νίκου Καλούμενου στην Καλλιθέα, όπου βρίσκουν παράνομους
ασύρματους του ΚΚΕ, αφού πρώτα είχαν εντοπίσει μυστικά σήματα, όπως έλεγαν. Σαν
αποδεικτικά στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν πλαστά τηλεγραφήματα τα οποία φέρονται να
έλαβαν οι κατηγορούμενοι από το εξωτερικό. Το ότι το ΚΚΕ χρησιμοποιούσε
ασυρμάτους ήταν παλιά μέθοδος επικοινωνίας από την εποχή του Μεταξά και το
γεγονός ήταν γνωστό σε όλους. Δηλαδή, αν και οι διωκτικές αρχές, γνώριζαν πολύ
καλά την ύπαρξη ασυρμάτων νωρίτερα, δε δίστασαν να κατασκευάσουν τη σκευωρία
για δήθεν κατασκοπία
Στις 15 Φεβρουαρίου 1952, ξεκινάει το δεύτερο μέρος
της πολύκροτης δίκης, η οποία έσπασε τα σύνορα της Ελλάδας και κέντρισε το
ενδιαφέρον της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Ο Μπελογιάννης ενώπιον του Διαρκούς
Στρατοδικείου Αθηνών, αντικρούει όλες τις κατηγορίες περί κατασκοπείας και δηλώνει: «Εμείς
αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από εκείνους που μας
κατηγορούν. Το αποδείξαμε τότε που η λευτεριά, η ανεξαρτησία και η εδαφική
ακεραιότητα βρίσκονταν σε κίνδυνο. Παλεύουμε για να ξημερώσουν και για την
πατρίδα μας καλύτερες μέρες, χωρίς πείνα και πόλεμο. Κι αν χρειαστεί θυσιάζουμε
γι’ αυτό και τη ζωή μας».
Την 1η Μαρτίου, ο Νίκος Μπελογιάννης, κρατώντας ένα γαρύφαλλο όπως κάθε μέρα κατά τη διάρκεια της δίκης, ακούει τον πρόεδρο του στρατοδικείου να ανακοινώνει ότι μαζί με επτά συντρόφους του (Δημήτρης Μπάτσης, Ηλίας Αργυριάδης, Νίκος Καλούμενος, Τάκης Λαζαρίδης, Χαρίλαος Τουλιάτος, Μιλτιάδης Μπισμπιάνος και Έλλη Ιωαννίδου) καταδικάζεται σε θάνατο.
Οι προοδευτικοί άνθρωποι μέσα και έξω απ’ την Ελλάδα
ξεσηκώνονται και απαιτούν να μην εκτελεστεί η απόφαση. Χιλιάδες διαμαρτυρίες
και τηλεγραφήματα απ’ όλο τον κόσμο ζητούν τη ματαίωση της εκτέλεσης. Διεθνούς
φήμης καλλιτέχνες όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν, συγγραφείς όπως ο Σαρτρ, ο Κοκτώ, ο
Μπενουά, γάλλοι υπουργοί, ο ίδιος ο Ντε Γκώλ, πρόεδροι ακαδημιών και ακυρωτικών
δικαστηρίων στέλνουν τηλεγραφήματα εναντίωσης στις εκτελέσεις.
Ακόμα και ο συντηρητικός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης
Ελλάδος, Σπυρίδων Βλάχος, ζητά από το βασιλιά να μην γίνουν εκτελέσεις
δηλώνοντας:
«Έχω συγκλονιστεί απ’ το ηθικό μεγαλείο του Μπελογιάννη.
Το θεωρώ ανώτερο κι από των πρώτων Χριστιανών, γιατί ο Μπελογιάννης δεν
πιστεύει ότι υπάρχει μέλλουσα ζωή».
Όλες οι προσπάθειες και οι διεθνείς πιέσεις για απόδοση
χάριτος στον Μπελογιάννη απέβησαν άκαρπες. Έτσι στις 30 Μαρτίου ο βασιλικός
επίτροπος συνταγματάρχης Αθανασούλας ανακοινώνει στους Μπελογιάννη, Καλούμενο,
Αργυριάδη και Μπάτση ότι η αίτηση χάριτος απορρίφθηκε και στις 4:12 π.μ., ο
Νίκος Μπελογιάννης εκτελείται μαζί με τους συντρόφους του στο Γουδί.
Τα άσχημα μαντάτα ταξιδεύουν γρήγορα μέχρι το στρατόπεδο
συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων στον Αϊ Στράτη όπου ζει εξόριστος ο
κορυφαίος ποιητής του λαού μας Γιάννης Ρίτσος. Την ίδια μέρα της εκτέλεσης θα
γράψει το ποίημα «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ».
«Πόσο μικρή είναι τούτη η λευτεριά μπροστά στην άγρια
λευτεριά / να βγάζεις την καρδιά σου σα γαρύφαλλο απ' τον κόρφο σου/ για να
μοσκοβολάν τα σύμπαντα θυσία και ειρήνη.
Η πληγή μας μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, το ίδιο κι η πίστη
μας./ Θα φέρουμε την κληρονομιά σου στους ώμους μας,/ ως την πόρτα του ήλιου,
Μπελογιάννη. Καλημέρα αδέρφια μου./ Καλημέρα ήλιε / Καλημέρα κόσμε./ Ο
Μπελογιάννης μας έμαθε άλλη μια φορά/ πώς να ζούμε και πώς να πεθαίνουμε.
Μ’ ένα γαρύφαλλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία.
Μ’ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώσει
Γ. Ρίτσος «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου