Τρίτη 17 Απριλίου 2012

Καλό σου ταξίδι Δημήτρη Μητροπάνο

Μια από τις σπουδαιότερες πηγαίες λαϊκές φωνές, ένας μοναδικός άνθρωπος και καλλιτέχνης, ο Δ. Μητροπάνος έφυγε σήμερα από κοντά μας.

Γνήσιος, απέριττος, δωρικός, ο Δ. Μητροπάνος ερμήνευσε  υπέροχα λαϊκά τραγούδια που όλοι  έχουμε αγαπήσει, ανεπανάληπτα σπαραχτικά ζεϊμπέκικα, τραγούδια μεγάλων δημιουργών, απρόβλεπτες μπαλάντες και ξεχωριστές σύγχρονες λαϊκότροπες δημιουργίες.

Γεννημένος στα Τρίκαλα, ο Δημήτρης Μητροπάνος θα γνωρίσει από παιδί τη λύσσα του αστικού κράτους κατά των κομμουνιστών και των οικογενειών τους και θα έλθει στην Αθήνα σε πολύ νεαρή ηλικία έχοντας στις αποσκευές του τη λατρεία του για το τραγούδι.

Εντελώς τυχαία τον άκουσε να τραγουδά ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και μέσω αυτού θα χτυπήσει την πόρτα της εταιρείας «Κολούμπια», όπου και δάσκαλός του στάθηκε ο Γιώργος Ζαμπέτας, στον οποίο όπως ο ίδιος είπε χρωστάει πάρα πολλά.

Εκτοτε ξεκινά μια 40χρονη πορεία στο ελληνικό τραγούδι, κύριο χαρακτηριστικό της οποίας ήταν η διάρκεια, η ερμηνεία σε ορισμένους δίσκους - σταθμούς της δισκογραφίας, αλλά και η ερμηνεία μιας σειράς λαϊκών τραγουδιών που αναμφίβολα κατατάσσουν τους συντελεστές τους και βέβαια τον Δημήτρη Μητροπάνο στους λαϊκούς βάρδους.

Η φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου, ειδικά από τις αρχές της δεκαετίας του '90 και μετά, είναι επίσης ο μελωδικός «τόπος» όπου συναντήθηκε ένα ρεύμα του λαϊκού τραγουδιού με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά από τη μια, με τραγούδια των οποίων οι στίχοι, κυρίως, και η μουσική σαφώς διαφοροποιούνταν από τη θεματολογία του κλασικού λαϊκού τραγουδιού.

Σε αυτή τη «συνάντηση» η φωνή του διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο γιατί από τη μια προσέλκυσε στιχουργούς και συνθέτες να γράψουν με διαφορετικό τρόπο απ' ό,τι μέχρι τότε, ενώ από την άλλη μπόλιασε με τη δωρική λιτότητα του κλασικού λαϊκού τραγουδιού, το οποίο είχε επηρεάσει τον Μητροπάνο, νέες μορφές στιχουργικής και σύνθεσης.

Αυτό το νέο και διαφορετικό είδος τραγουδιού διαδραμάτισε ιδιαίτερα στη δεκαετία του '90 σοβαρό ρόλο στο ελληνικό τραγούδι, δίνοντάς μας μερικά υπέροχα τραγούδια, τα οποία εκτός των άλλων φέρουν και την προσωπική ερμηνευτική σφραγίδα του Δημήτρη Μητροπάνου και μάλλον δύσκολα θα ερμηνευθούν έτσι από άλλον.

Μπορεί να έφυγες από κοντά μας Δημήτρη, οι δίσκοι σου όμως θα κοσμούν πάντα την δισκοθήκη μας, η μοναδική φωνή σου θα μας κάνει παρέα στους καημούς, στις αγωνίες στα μεράκια μας. Καλό σου ταξίδι.

Πηγή

 Τα χείλη μου ξερά και διψασμένα
γυρεύουνε στην άσφαλτο νερό
περνάνε δίπλα μου τα τροχοφόρα
και συ μου λες μας περιμένει η μπόρα
και με τραβάς σε καμπαρέ υγρό

Βαδίζουμε μαζί στον ίδιο δρόμο
μα τα κελιά μας είναι χωριστά
σε πολιτεία μαγική γυρνάμε
δε θέλω πια να μάθω τι ζητάμε
φτάνει να μου χαρίσεις δυο φιλιά

Με παίζεις στη ρουλέτα και με χάνεις
σε ένα παραμύθι εφιαλτικό
φωνή εντόμου τώρα ειν' η φωνή μου
φυτό αναρριχώμενο η ζωή μου
με κόβεις και με ρίχνεις στο κενό

Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία
πώς η ιστορία γίνεται σιωπή
τι με κοιτάζεις Ρόζα μουδιασμένο
συγχώρα με που δεν καταλαβαίνω
τι λένε τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί

Αγάπη μου από κάρβουνο και θειάφι
πώς σ' έχει αλλάξει έτσι ο καιρός
περνάνε πάνω μας τα τροχοφόρα
και γω μέσ' στην ομίχλη και τη μπόρα
κοιμάμαι στο πλευρό σου νηστικός

Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία
πώς η ιστορία γίνεται σιωπή
τι με κοιτάζεις Ρόζα μουδιασμένο
συγχώρα με που δεν καταλαβαίνω
τι λένε τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί


Τα σύνορα που πέρασα δεν είχανε φρουρό
μόνο λίγα γεράκια διψασμένα
στα γόνατά μου αράξανε ζητώντας μου νερό
και πώς να τα χορτάσω τα καημένα

Σε πολιτεία βρέθηκα που 'ψαχνα για καιρό
στου ονείρου μου τον χάρτη τον κρυμμένο
πάω να την ψηλαφίσω τρέχω να τη χαρώ
κι αυτή με προσπερνάει με βλέμμα ξένο

Στην αγορά ζωήλατα και ξωτικά πουλιά
και κράχτες που σωσίβια διαλαλούνε
αγόρασα από ένα σε δυο γυμνά παιδιά
κι εκείνα ζαρωμένα μ' απαντούνε:

"Οι δοκιμές μας γέρασαν νωρίς στον κόσμο αυτό
κι αν τόσο θες να κάνεις μια αβαρία
δώσε μας λίγο πράσινο Κιφ Μαροκινό
και θα στο ξεπληρώσει η Ιστορία".

Στο πάρκο ένας μπατίρης μου ζάλιζε τ' αυτιά
πως ήσουν τράπουλα σημαδεμένη
στους τέσσερις ανέμους σκορπίσαν τα χαρτιά
πού να σε ψάξω χώρα μου χαμένη

Στον ώμο το δισάκι μου σε σας ξαναγυρνώ
φωτιά νερό αέρα μου και χώμα
δε βγαίνουνε τα όνειρα σε πλειστηριασμό
δεν παίχτηκε η παρτίδα μας ακόμα

Δεν υπάρχουν σχόλια: