Αποελ και Ρεάλ Μαδρίτης: δύο πολιτικοί θεσμοί

Αναδημοσιεύουμε άρθρο που διαβάσαμε στην εφημερίδα Πολίτης (31/3/2012)

Πολιτικός θεσμός, υπό την ευρεία έννοιά του, είναι ένα σύνολο διαλεκτικά διαρθρωμένων και αλληλεξαρτώμενων σχέσεων, δομών και μορφών μιας κοινωνίας, που στόχο έχουν τον επηρεασμό της κρατικής εξουσίας. Έχοντας αυτό τον ορισμό κατά νου οι ομάδες των Αποελ και Ρεάλ Μαδρίτης είναι αναμφισβήτητα σημαντικοί πολιτικοί θεσμοί στις αντίστοιχες χώρες τους.

Οι εμφύλιοι πόλεμοι στην Ισπανία (1936-39) και στην Ελλάδα (1946-49) σηματοδοτούν τον σημαντικό ρόλο που έμελλε να διαδραματίσουν η Ρεάλ και ο Αποελ. Η έναρξη του Ισπανικού εμφύλιου πολέμου βρίσκει τη Ρεάλ απολιτική αφού, ως ομάδα, δεν είχε μέχρι τότε την παραμικρή ανάμιξη στην πολιτική. Μέσα στο διοικητικό συμβούλιο υπήρχαν προσωπικότητες όλων των αποχρώσεων. Το 1936, που άρχισε ο εμφύλιος πόλεμος, είχε στο συμβούλιό της υποστηρικτές και των δύο παρατάξεων - των εθνικιστών και των δημοκρατικών δυνάμεων. Ο Βαλλέγο, ο τότε πρόεδρος της Ρεάλ ήτανε σοσιαλιστής και ο διάδοχός του (το 1937) ο Ορτέγα ήτανε κομουνιστής και συνταγματάρχης των δημοκρατικών δυνάμεων. Από την άλλη, οι εθνικιστές, με κορυφαίο τον μετέπειτα πρόεδρο της ομάδας Σαντιάγο Μπερναμπέου υποστήριξαν τυφλά τον Φράνκο και κατεδίωξαν ανελέητα όλους τους αντιπάλους τους μετατρέποντας τη Ρεάλ σε προπύργιο των φαλαγγιτών. Ο Ορτέγα εξαφανίστηκε, ήγουν δολοφονήθηκε. Έτσι, η Ρεάλ βοήθησε στην εγκαθίδρυση μιας στυγνής δικτατορίας που θα διαρκούσε 40 χρόνια.

Η Ρεάλ, επίσης, κοντράρεται με την αιώνια αντίπαλό της Μπαρτσελόνα και στην πολιτική αρένα κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου Η τελευταία, όπως και όλη η Καταλωνία, τάσσεται στο πλευρό των δημοκρατικών σε αντίθεση με τη Ρεάλ που ταυτίζεται με τους φασίστες-δολοφόνους του Φράνκο. Ένα μελανό σημείο που σκιάζει τις σχέσεις Ρεάλ-Μπαρτσελόνα, ακόμα και σήμερα, είναι η άγρια δολοφονία το 1939 του προέδρου της Μπαρτσελόνα Σουνιόλ από τον Φράνκο.

Η επιτυχία της Ρεάλ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και, κυρίως, τη δεκαετία του 1950 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη σκανδαλώδη χρηματοδότησή της από το δικτατορικό καθεστώς το οποίο προέβαλλε μέσω της Ρεάλ μια ενωμένη, επιτυχημένη και ευημερούσα Ισπανία.

Ο Αποελ ήτανε πάντοτε πολιτικά ενεργό σωματείο. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα εκδιώκει όλους τους ποδοσφαιριστές του που αρνούνται να καταδικάσουν τη δράση του Δημοκρατικού Στρατού. Την απόφαση αυτή μιμούνται και άλλα «εθνικόφρονα» σωματεία και αναγκάζονται οι αριστεροί να δημιουργήσουν τη δική τους ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Έτσι, για μια πενταετία διεξάγονταν δύο πρωταθλήματα Κύπρου, ένα των δεξιών και ένα των αριστερών!

Με την επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα το 1967, ο Αποελ ταυτίζεται πλήρως με την ακροδεξιά αφού γίνεται πύρινος συνήγορος της χούντας. Για παράδειγμα, σε φιλικό αγώνα με τον Ολυμπιακό Πειραιώς την 1η Απριλίου 1968, οι παίκτες του Αποελ υποδέχθηκαν τους παίκτες του Ολυμπιακού στο κατάμεστο ΓΣΠ ξεδιπλώνοντας μπροστά στους εμβρόντητους θεατές ένα πελώριο πανό που έγραφε «Ζήτω η 21η Απριλίου 1967». Επίσης, το σωματείο συμμετείχε ανελλιπώς σε όλες τις δοξολογίες για την «εθνική επανάσταση», όπως λεγότανε τότε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου! Με την εκδήλωση του πραξικοπήματος στην Κύπρο το 1974, ο Αποελ σπεύδει πρώτος-πρώτος να στείλει τηλεγράφημα στον Σαμψών για την «εθνοσωτήρια επέμβαση» - έτσι χαρακτήρισε το πραξικόπημα που πρόσφερε ουρανόσταλτα τη μισή Κύπρο στους Τούρκους!

Και ενώ η Ρεάλ Μαδρίτης αποβάλλει κάθε πολιτική δραστηριότητα μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη Ισπανία, ο Αποελ παραμένει ένας πολιτικός θεσμός και μετά την τραγωδία του 1974.

Ο αντικειμενικός αναλυτής δεν μπορεί παρά να συμπεράνει ότι οι οργανωμένοι οπαδοί χειραγωγούνται από δυνάμεις (κι όχι από το διοικητικό συμβούλιο του σωματείου) οι οποίες αντιτίθενται στη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Αυτό είναι φανερό από τα διάφορα πανό των οργανωμένων, όπως «Κύπρος, Ελλήνων Χριστιανών» ή «Η Κύπρος είναι ελληνική».

Επιπλέον, η επίδειξη της κυπριακής σημαίας είναι ανάθεμα για τους οργανωμένους και αν κάποιος τολμήσει να το πράξει ανάμεσά τους διατρέχει κίνδυνο. Υπάρχει η ανησυχία σε πολλούς κύκλους ότι η εθνικιστική υστερία των οργανωμένων του Αποελ και των καθοδηγητών τους, που προβάλλεται και στο εξωτερικό, κατακεραυνώνει μια ψύχραιμη συζήτηση του Κυπριακού προβλήματος και πλειοδοτεί σε μαξιμαλισμούς και σε πολιτικά αδιέξοδα.

Αλλά και ο επίσημος Αποελ παραμένει βουτηγμένος μέχρι το κόκαλο στην πολιτική. Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές παρότρυνε τους οπαδούς του να ψηφίσουν συγκεκριμένο υποψήφιο. Δεν αναγνωρίζει, όπως και η Τουρκία, την κυπριακή σημαία παρόλο που αρκετοί φίλοι του σωματείου πνέουν μένεα γι’ αυτό το θέμα. Αυτά, για να δώσω μόνο δύο παραδείγματα.

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΛΛΗΣ, πρώην Senior Liaison Officer Πανεπιστημίου Warwick